UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

buntownik

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. buntownik
 buntownicy
 ndepr
buntowniki
 depr
D. buntownika
 buntowników
C. buntownikowi
 buntownikom
B. buntownika
 buntowników
N. buntownikiem
 buntownikami
Ms. buntowniku
 buntownikach
W. buntowniku
 buntownicy
 ndepr
buntowniki
 depr

Pochodzenie

Zob. bunt

1. przeciw losowi

Definicja

ten, kto stanowczo sprzeciwia się komuś lub czemuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Połączenia

  • mały, młody, wieczny buntownik
  • buntownik przeciw/przeciwko Bogu, przeciw/przeciwko złu
  • marzyciel i buntownik
  • dusza buntownika
  • zostać buntownikiem

Cytaty

On na to: „Jeśli pan chce walczyć z systemem szkolnym, to rozwali pan sobie głowę”. Na co ja, młody buntownik: „Cóż to dla mnie walczyć z systemem szkolnym, przecież ja walczę z systemem politycznym, najpotężniejszym na świecie. I w dodatku wygram!”.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-05-10

Uwierzył, gdy się zbuntował przeciw Jehowie i Bóg go opuścił. Właśnie w duszę nieśmiertelną wierzy się tylko wtedy, gdy się jest buntownikiem przeciw Bogu.

źródło: Internet

Buntowników ludzie nie lubią, bo psują im dobre samopoczucie. Ale ich szanują, respektują ich potrzeby. I często dają im to, czego chcą, nawet wbrew własnym chęciom.

źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia głupców, 2009

Składnia

bez ograniczeń + buntownik +
przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU

2. przeciw władzy

Definicja

ten, kto uczestniczy w wystąpieniu przeciw władzy, dążąc do jej obalenia lub ograniczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rebeliant

Połączenia

  • buntownik muzułmański
  • buntownik i dezerter, buntownik i rewolucjonista; zdrajca i buntownik
  • grupa buntowników
  • buntownik walczył
  • ścigać buntowników
  • przyłączyć się, zwrócić się do buntowników
  • ruszyć, wystąpić przeciw/przeciwko buntownikom

Cytaty

W Afganistanie sterowane przez satelity pociski rakietowe tomahawk [...] rozbiły w puch namioty i prymitywne baraki w pobliżu Chostu i Dżalalabadu, gdzie na skalistych pustyniach Saudyjczyk utworzył obozy szkoleniowe dla muzułmańskich buntowników.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Rząd angażuje przeciwko buntownikom wszystkie dostępne zasoby, leje się krew.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk, Manga o gangu, Polityka, 2006-03-04

Minęło pół roku i zbuntowani panowie Rosji, Ukrainy i Białorusi rozwiązali państwo Gorbaczowa. Wkrótce do buntowników przyłączyły się inne prowincje. Spisek się dokonał. Gorbaczow został zdetronizowany.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN