UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lać się

Chronologizacja

1440, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	leję się	lejemy się
2 os.	lejesz się	lejecie się
3 os.	leje się	leją się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	lałem się +(e)m się lał	lałam się +(e)m się lała	lałom się +(e)m się lało	laliśmy się leliśmy się +(e)śmy się lali +(e)śmy się leli	lałyśmy się +(e)śmy się lały
2 os.	lałeś się +(e)ś się lał	lałaś się +(e)ś się lała	lałoś się +(e)ś się lało	laliście się leliście się +(e)ście się lali +(e)ście się leli	lałyście się +(e)ście się lały
3 os.	lał się	lała się	lało się	lali się leli się	lały się

bezosobnik: lano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się lał będę się lać	będę się lała będę się lać	będę się lało będę się lać	będziemy się lali będziemy się leli będziemy się lać	będziemy się lały będziemy się lać
2 os.	będziesz się lał będziesz się lać	będziesz się lała będziesz się lać	będziesz się lało będziesz się lać	będziecie się lali będziecie się leli będziecie się lać	będziecie się lały będziecie się lać
3 os.	będzie się lał będzie się lać	będzie się lała będzie się lać	będzie się lało będzie się lać	będą się lali będą się leli będą się lać	będą się lały będą się lać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		lejmy się
2 os.	lej się	lejcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	lałbym się bym się lał	lałabym się bym się lała	lałobym się bym się lało	lalibyśmy się lelibyśmy się byśmy się lali byśmy się leli	lałybyśmy się byśmy się lały
2 os.	lałbyś się byś się lał	lałabyś się byś się lała	lałobyś się byś się lało	lalibyście się lelibyście się byście się lali byście się leli	lałybyście się byście się lały
3 os.	lałby się by się lał	lałaby się by się lała	lałoby się by się lało	laliby się leliby się by się lali by się leli	lałyby się by się lały

bezosobnik: lano by się

bezokolicznik: lać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: lejąc się

gerundium: lanie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	lanie się	lania się
D.	lania się	lań się
C.	laniu się	laniom się
B.	lanie się	lania się
N.	laniem się	laniami się
Ms.	laniu się	laniach się
W.	lanie się	lania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: lejący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	lejący się	lejący się	lejący się	lejące się	lejąca się
D.	lejącego się	lejącego się	lejącego się	lejącego się	lejącej się
C.	lejącemu się	lejącemu się	lejącemu się	lejącemu się	lejącej się
B.	lejącego się	lejącego się	lejący się	lejące się	lejącą się
N.	lejącym się	lejącym się	lejącym się	lejącym się	lejącą się
Ms.	lejącym się	lejącym się	lejącym się	lejącym się	lejącej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	lejący się	lejący się	lejące się	lejące się
D.	lejących się	lejących się	lejących się	lejących się
C.	lejącym się	lejącym się	lejącym się	lejącym się
B.	lejących się	lejących się	lejących się	lejące się
N.	lejącymi się	lejącymi się	lejącymi się	lejącymi się
Ms.	lejących się	lejących się	lejących się	lejących się

Pochodzenie

Zob. lać

1. o wodzie

Definicja

o płynnych substancjach: wypływać skądś w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Połączenia

deszcz, krew, woda; alkohol, piwo, szampan, wódka leje się; hektolitry czegoś, łzy leją się
lać się ciurkiem, litrami, potokami, strugami, strumieniami, wiadrami
lać się na głowę
lać się po ścianach
lać się z dachu, z kranu
lać się obficie, z góry

Cytaty

	Przez dziurawy dach od lat do środka lała się woda. źródło: NKJP: Zbigniew Juśkiewicz: Odrzucona oferta, Tygodnik Siedlecki, 2009-02-26
	Ranny klął i rzucał się, krew obficie lała się na lipowe deski stołu [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002
	Pomimo mrozu pot lał się nam po twarzy i byliśmy mokrzy od stóp do głowy. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957
	Łzy lały się po policzkach jak słona woda i nie było siły, która mogłaby je powstrzymać. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991

Składnia

lać się

(SKĄD) + (GDZIE) + (DOKĄD)

2. oblewać się wzajemnie

Definicja

wylewać jeden na drugiego jakąś substancję płynną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oblewać się

Cytaty

Dziewczęta i chłopcy leją się nawzajem zimną wodą z wiader.

źródło: NKJP: Joanna Łukomska: Do Marleny Grobeckiej, Gazeta Poznańska, 2004-04-08

W poniedziałek wielkanocny tak się gdzieś zawieruszyli, że przez nich wyjechaliśmy z opóźnieniem (potem okazało się, że lali się wodą z miejscowymi z Knurowa).

źródło: NKJP: Internet

Równo z końcowym gwizdkiem na boisko wbiegli zmiennicy i wraz z pozostałymi zawodnikami tańczyli, śpiewali, lali się szampanem, a także dziękowali kibicom, którzy zgotowali im owację na stojąco!

źródło: NKJP: Ewa Borodycz: Szampańsko, Gazeta Wrocławska, 2003-05-30

Składnia

Rzpl

lać się

CZYM

3. bić jeden drugiego

Definicja

pot.

bić jeden drugiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bić się, łoić się, naparzać się, napierdalać się, okładać się, prać się, tłuc się
	hiperonimy:	walczyć

Połączenia

lać się po mordach, po pysku

Cytaty

	[...] traktuję brata jak przyjaciela, chociaż w dzieciństwie laliśmy się niemiłosiernie. źródło: NKJP: Internet
	[...] jak idę na mecz, muszę potem z kimś się pobić, bo mnie roznosi. Najlepiej od razu na stadionie. Jeżeli już nie można, to idziemy w umówione miejsce i tam się lejemy. źródło: NKJP: Sport to zdrowie!, Gazeta Poznańska, 2005-05-14
	[...] stróże prawa ruszyli do akcji, żeby... przerwać bijatykę. Łatwo nie było, bo zacietrzewieni chłopcy niemal nie zwracali uwagi na interweniujących i lali się dalej. źródło: NKJP: Andrzej Plęs: Mordobicie bożonarodzeniowe, Gazeta Krakowska, 2006-12-27
	[...] nie wiem, czy mogę pokazywać „Bonanzę” przed godz. 23 - zastanawia się prezes TVP. - Są tam przecież sceny, gdzie faceci leją się po pyskach albo strzelają do siebie z rewolwerów. źródło: NKJP: Agnieszka Kublik: Od 6 rano do 11 w nocy, Gazeta Wyborcza, 1994-11-23

Składnia

Rzpl

lać się

(po CZYM)

4. śmiać się

Definicja

młodz.

śmiać się

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

lać, śmiać się

Cytaty

- Ostatnio lałem się ze słowa bidon.

źródło: Internet: wykop.pl

Bardzo podoba mi się Twój nick. Naprawdę lałem się z niego kilka godzin.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

lać się

(z CZEGO)

5. o upale, nienawiści

Definicja

pochodząc skądś, oddziaływać w zbyt dużym natężeniu na kogoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne

Połączenia

skwar, upał, żar leje się
lać się z ekranu, z ust; z nieba

Cytaty

	[...] liryczne wynurzenia leją się z ekranu telewizora podczas „Niedzielnej Chwilki z Poezją” [...]. źródło: NKJP: Leszek Engelking: Surrealizm, underground, postmodernizm: szkice o literaturze czeskiej, 2001
	Bratysława w południe była niemal wyludniona, a upał lał się z nieba. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003
	Słodycz lejąca się z ust X-a staje się w jednej sekundzie gorzka jak kawa [...]. źródło: NKJP: Mada Huzarska: Parzona i z ekspresu, Gazeta Krakowska, 2006-12-13
	[...] gwałtownie odreagowywał przygnębiający nastrój rzeczywistości, kształtowanej przez lejącą się z gazet nienawiść. źródło: NKJP: Opowieści cz. II, Gazeta Wyborcza, 1993-12-30
	Obudziłem się po drugiej w nocy, mleczne światło lało się z okien, biała skóra nabiera w nim lekko trupiego odcienia. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Składnia

lać się

z CZEGO

6. o materiale

Definicja

środ.

o śliskich tkaninach i ubraniach wykonanych z takich tkanin: opadać swobodnie, nie będąc ściśle przylegającym do części ciała

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Cytaty

Letnia sukienka z krótkim rękawkiem, idealna na specjalne okazje. Odcięta w talii delikatną falbanką, spod której materiał leje się ku dołowi.

źródło: Internet: dulce.pl

Zdjęła płaszcz, pod spodem nie miała swetra, tylko satynową bluzkę, której mocno lejący się materiał opływał jej brzuch, ramiona, ręce.

źródło: Delphine de Vigan: Prawdziwa historia, 2016 (Google books)

Frazeologizmy

ktoś leci przez ręce
ktoś leje się przez ręce
lane kluski
lane piwo
lany poniedziałek

Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2018