Chronologizacja
Inne znaczenie: 'wklęsła kość kolana'
Pochodzenie
1. część szkieletu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
synonimy: | czacha |
Połączenia
- ludzka; długa, duża, mała, masywna, szeroka, wąska; kompletna, niekompletna, pęknięta, zachowana czaszka
- czaszka człowieka, dziecka, kobiety; zmarłego; dinozaura, królika, niedźwiedzia, słonia, szympansa...
- czaszka i kości, czaszka i piszczele
- anatomia, budowa, cechy, długość, konstrukcja, kształt, objętość, obwód, pojemność, powierzchnia, proporcje, rozmiary, ukształtowanie, wymiary, wielkość, wysokość; bok, czubek, dół, jamy, kości, kopuła, nasada, podstawa, pokrywa, sklepienie, (lewa, prawa) strona, szczyt, szwy, tył, wierzch, wnętrze, wypukłości, zawartość; część, fragment, kawałek, szczątki; deformacje; obrzęk, obrażenia, pęknięcie, stłuczenie, uraz, uszkodzenia, złamania, zniekształcenie; badania, pomiary, prześwietlenie, zdjęcie; operacja, otwarcie, trepanacja; odlew, rekonstrukcja, symbol; w głąb, w obrębie czaszki
- czaszka należała do człowieka, dziecka, kobiety, mężczyzny...
- rozłupać, rozpłatać, roztrzaskać, rozwalić; odnaleźć, wykopać, znaleźć; coś wypełnia czaszkę
Cytaty
Właściwa dla neandertalczyków masywna czaszka była cechą, która rozwinęła się w trakcie zasiedlania Europy. źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na Ziemi : wprowadzenie do paleobiologii, 2003 |
|
Miała pękniętą czaszkę, krwiak i obrzęk mózgu, liczne rany, potłuczenia i obrzęki na ciele. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Laleczka śpiewa szwedzkie piosenki,Polityka, 2001-03-31 |
|
Najcenniejszy relikwiarz z czaszką świętej przechowywany jest w sejfie i wyjmowany jest tylko podczas największych uroczystości. źródło: NKJP: Marek Henzler: Golgoty, kalwarie, święte źródła, Polityka, 2001-08-18 |
|
W pobliżu miasta Czerkasy nad Dnieprem odkryto 95 czaszek mamutów, ułożonych w krąg, które służyły jako fundamenty domów-szałasów o ścianach, podtrzymywanych przez kły mamucie. źródło: NKJP: Architekci paleolitu, Kultura w kraju i na świecie, 1969 |
|
Chłopak wykopany przez partnera z lawiny miał złamaną podstawę czaszki (krwawił z ucha), zmiażdżony walcowo kręg lędźwiowy oraz złamaną nogę z bardzo wyraźnym przemieszczeniem. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | czaszka |
czaszki |
|
D. | czaszki |
czaszek |
|
C. | czaszce |
czaszkom |
|
B. | czaszkę |
czaszki |
|
N. | czaszką |
czaszkami |
|
Ms. | czaszce |
czaszkach |
|
W. | czaszko |
czaszki |
2. głowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
Relacje znaczeniowe
synonimy: | czacha |
Połączenia
- łysa, łysiejąca czaszka
- skóra czaszki; na środku czaszki
- ogolona czaszka
Cytaty
[...] w głębi limuzyny, w półmroku błyszczała charakterystyczna łysa czaszka najdłużej urzędującego pierwszego ministra PRL. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Kawaler orderu, Dziennik Polski, 2003-06-07 |
|
[...] obróciło mnie w powietrzu, wyrżnąłem o posadzkę lewym barkiem, czaszka stuknęła o kamień, to się tak lekko teraz mówi, lecz wtedy byłem pewien co najmniej wstrząsu mózgu. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005 |
|
Zdjął kapelusz, deszcz momentalnie gładko przylepił do czaszki jego rzadkie włosy. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001 |
|
Schyliłem się szybko, żeby podnieść kieliszek, i czołem zderzyłem się z czaszką lokaja, który mnie ubiegł. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1995 |
|
Nie wiem w czyjej czaszce zrodził się pomysł, że komputer po odchodzącym pracowniku powinien być w jakimś celu przechowywany. źródło: NKJP: A to przechera, Usenet -- pl.soc.polityka, 2003-10-08 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | czaszka |
czaszki |
|
D. | czaszki |
czaszek |
|
C. | czaszce |
czaszkom |
|
B. | czaszkę |
czaszki |
|
N. | czaszką |
czaszkami |
|
Ms. | czaszce |
czaszkach |
|
W. | czaszko |
czaszki |