Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | zupa |
zupy |
|
| D. | zupy |
zup |
|
| C. | zupie |
zupom |
|
| B. | zupę |
zupy |
|
| N. | zupą |
zupami |
|
| Ms. | zupie |
zupach |
|
| W. | zupo |
zupy |
Pochodzenie
niem. Suppe
1.a potrawa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | danie |
Połączenia
- zawiesista; zabielana; gęsta, rzadka, wodnista; pożywna; gorąca, wrząca, zimna; odgrzewana; pyszna; ulubiona zupa; zupa cebulowa, grzybowa; borowikowa, grochowa, jarzynowa, kalafiorowa, koperkowa, ogórkowa, pieczarkowa, pomidorowa, warzywna,...; owocowa, śliwkowa; mięsna; gulaszowa; rybna; wieprzowa; mleczna
- zupa dla bezdomnych, dla najuboższych, dla ubogich; dla więźniów; dla (chorych, głodnych) dzieci; z borowików, z prawdziwków; z jarzyn; z buraków; z owoców; z dyni, z czarnych jagód; z ryb; z resztek chleba; z kotła
- zupa z makaronem, z ryżem, z ziemniakami; z grzybami; z mięsem; z wkładką
- rodzaj; smak, zapach; chochla, gar, garnek, kocioł, łyżka, micha, miska, słoik, talerz, waza zupy
- dodatki, przyprawa do zup
- przepis; kości na zupę
- zupa stygnie
- doprawiać, podgrzać/podgrzewać, przecedzić, przygotować, przyprawić, przyrządzić/przyrządzać, gotować, robić, ugotować, zagęścić, zaprawiać, zrobić; nalać/nalewać, rozdawać, rozlać, serwować; jeść, zjeść zupę
Cytaty
|
Zwykle gotuje się gar zupy z wszystkiego, co pod ręką, i je się ją przez parę dni z chlebem na śniadanie, obiad i kolację. źródło: NKJP: Bieda ma twarz dziecka, Polityka, 2005 |
|
|
W sytuacji poziomu wysokiego bezrobocia na terenie naszej gminy talerz gorącej zupy jest niejednokrotnie jedyną możliwością pomocy głodnemu dziecku. źródło: NKJP: K.Jakubowski: Bułka z mlekiem zamiast zupy, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-17 |
|
|
Zabity na święta świniak dawno zjedzony. Wiesiek wciąż odruchowo otwiera lodówkę, a tam parę ogonów i kości na zupę. źródło: NKJP: Irena Morawska: DOOKOŁA TALERZA, Gazeta Wyborcza, 1994-03-07 |
|
|
- Prosiłem, żeby mama mi nie przeszkadzała. Widzi mama, że piszę - powiedziałem łagodnie, podobnie jak ona mówiła łagodnie o tych zupach. Bo mówiła, jakby nie chciała robić poróżnień między zupą śliwkową a jagodową czy wiśniową, każdej oddając należną jej sprawiedliwość. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
|
Zupa stygła, a ona opowiadała ze szczegółami, co się działo w szkole. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004 |
1.b porcja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | porcja |
Połączenia
- bezpłatna, darmowa zupa
- zamawiać; wydawać zupę
Cytaty
|
Policję wezwano, gdyż jeden z klientów odmówił zapłacenia za zupę. źródło: NKJP: Palec w zupie, Dziennik Polski, 2000-11-04 |
|
|
Przy Estery każdego dnia (bez niedziel i świąt) posilić mogą się bezdomni i ubodzy przychodzący z zewnątrz; żywi się tam w cieplejszych okresach 200 osób, zimą - ok. 300. Każdy dostaje zupę, chleb i to, co jest do rozdzielenia z darów. źródło: NKJP: Pomoc lana w talerze, Dziennik Polski, 2002-11-14 |
|
|
[...] postanowiłem zrzucić płaszcz, ale szybko zrezygnowałem z tego zamysłu, bowiem po pierwsze na sali panował piwniczny chłód, a po drugie wieszak okazał się w tym lokalu meblem deficytowym. [...] Poprosiłem o zupę szczawiową - 3 zł, która nieodparcie kojarzy mi się ze szczęśliwym dzieciństwem. źródło: NKJP: (G): Wasz Sybaryta: Klub Srebrnego Widelca, Tygodnik Podhalański, 2000 |
2. narkotyk
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz zapisywany niekiedy w cudzysłowie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia
Cytaty
|
W Polsce głównym środkiem odurzającym jest wyciąg alkaloidów opium, uzyskiwany [...] ze słomy makowej (kompot) przeznaczony do podawania dożylnego oraz makiwara (zupa makowa) do przyjmowania doustnego. źródło: Internet |
|
|
Gdy przed sześcioma laty zaczynałem ćpać, kompot nie został jeszcze wynaleziony. Z braku klasycznych narkotyków ćpało się mleczko makowe albo gotowało zupę. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
|
|
Kompot - można robić samemu, „zupę” także. Są różne sposoby. [...] od dilera mało kto kupuje. źródło: Internet |
|
|
[...] „zupa” makowa przyjmowana jest doustnie [...]. [...] Ma czarny kolor, gorzki smak i zapach niedojrzałego maku. źródło: Internet |