Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *požarъ
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *požariti 'zapalić', pochodnego od psł. *žariti 'powodować, że coś się pali, płonie, rozżarza'; zob. żarzyć
1.a palenie się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | czerwony kur, ogień |
Połączenia
- dramatyczny, gwałtowny, nagły, niegroźny, poważny, straszliwy, tragiczny; duży, gigantyczny, największy, niewielki, ogromny, wielki; czwartkowy, grudniowy, sobotni, nocny...; częste, liczne pożary
- pożar apteki, auta, baraku, bloku, budynku, cerkwi, ciągnika, dachu, domku, domostw, domu, dworca, fabryki, garażu, hali, kiosku, kolejki górskiej, kolejki linowo-szynowej, kościoła, mieszkania, piwnicy, wieżowca, zabudowań; altanki, balotu siana, słomy, kontenera, lasu, miasta, nieużytków, poszycia (leśnego), słomy, stogu siana, szybów naftowych, śmieci, śmietnika, torfowiska, trawy, zboża
- pożar bez strat; pożar od pioruna, od wyładowań atmosferycznych, od znicza, od zwarcia piecyka
- pożar na balkonie, na dachu, na poddaszu, na stacji, na statku, na strychu, na tankowcu; na działce, fermie, na terenie czegoś, na wysypisku; pożar w akademiku, w banku, w barze, w biurowcu, w bloku, w budynku, w hali, w kamienicy, w klubie, w kopalni, w kotłowni, w mieszkaniu, w piwnicy, w restauracji, w stolarni, w szpitalu, w wagonie, w warsztacie, w wieżowcu; w kontenerze, w lesie, w tunelu; pożary na łąkach
- pożar i eksplozja, pożar i ewakuacja, pożar i klęski żywiołowe, pożar i panika, pożar i powódź, pożar i wojna, pożar i wybuch, pożar i zaraza; pożary i epidemie
- ofiara; dym, łuna, ślad; huk, wybuch; miejsce, teren; groza, katastrofa, klęska pożaru; przyczyna, skutki, źródło pożaru; rejon, fala, plaga, seria pożarów
- ochrona lasów przed pożarem; walka z pożarem
- miejsce, pogorzelisko, pozostałości, straty, ślady po pożarze
- pożar grozi czemuś, niszczy, obejmuje, ogarnia, pochłania, powstaje, rozprzestrzenia i rozszerza się, wybucha, niszczy
- przeżyć; dogasić/dogaszać, gasić, opanować, tłumić, ugasić, zwalczać; powodować, rozniecić, rozpalić, spowodować, wzniecić/wzniecać pożar
- ocalić z pożaru
- chronić, uciec/uciekać przed pożarem; walczyć z pożarem
- alarmować, donosić, informować o pożarze; odbudować coś po pożarze; interweniować przy pożarze; zginąć w pożarze
Cytaty
|
Choć wczorajszy gwałtowny pożar spustoszył zabytkową siedzibę [...], bank nie poniesie wielkich strat. źródło: NKJP: Paweł Wujec: Pożar w paryskiej siedzibie Credit Lyonnais, Gazeta Wyborcza, 1996-05-06 |
|
|
Sparaliżowana kobieta zginęła w pożarze mieszkania w kamienicy przy ulicy Mickiewicza w Radomiu. Pożar wybuchł w dziś około godziny 4 nad ranem w lokalu na pierwszym piętrze. źródło: NKJP: (ik): Kobieta zginęła w pożarze w centrum Radomia, Echo Dnia, 2006-11-05 |
|
|
Korozja powoduje rocznie w Stanach Zjednoczonych straty sięgające 300 miliardów dolarów. To więcej niż pożary i powodzie razem. źródło: NKJP: (PAP): Wykryć korozję, Dziennik Polski, 2001-03-20 |
|
|
Eksplozja spowodowała pożar, który ogarnął kilka pięter gmachu i przeniósł się na sąsiednie budynki. źródło: NKJP: Anna Satel: Stary rok, Nowy Rok, 2002, prasa |
|
|
Cztery zastępy straży pożarnej walczyły z pożarem stogu słomy i wiaty drewnianej z sianem w Ludwikowie (gm. Kcynia). źródło: NKJP: (ST): Zrobiło się sucho, Nakielski, Czas, 2005-03-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pożar |
pożary |
|
| D. | pożaru |
pożarów |
|
| C. | pożarowi |
pożarom |
|
| B. | pożar |
pożary |
|
| N. | pożarem |
pożarami |
|
| Ms. | pożarze |
pożarach |
|
| W. | pożarze |
pożary |
1.b miejsce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- dojazd, wyjazd do pożaru
- biec, pojechać, przyjechać/przyjeżdżać, ruszyć/ruszać, spieszyć, wyjechać/wyjeżdżać do pożaru
Cytaty
|
[...] w stacji RAI Uno zobaczyły gigantyczny pożar. To płonął ich teatr. Trzeci raz w historii. źródło: NKJP: Irena Morawska: Śpiewacy z La Fenice opłakują w Warszawie swój teatr, Gazeta Wyborcza, 1996-02-01 |
|
|
Strażacy wyliczyli, że jeden wyjazd do pożaru łąk lub pól kosztuje około 500 złotych, roczny koszt gaszenia traw idzie więc w setki tysięcy złotych. źródło: NKJP: (jp): Podpalacz zawsze traci dwa razy, Echo Dnia, 2005-03-31 |
|
|
Chcieliśmy uzyskać precyzyjniejsze dane, ale usłyszeliśmy jeszcze tylko, że nie ma czasu, bo musi biec do pożaru. źródło: NKJP: W.Dżbik: Niewyobrażalna tragedia rodziny z Kinik: Dzieci zginęły w pożarze: Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pożar |
pożary |
|
| D. | pożaru |
pożarów |
|
| C. | pożarowi |
pożarom |
|
| B. | pożar |
pożary |
|
| N. | pożarem |
pożarami |
|
| Ms. | pożarze |
pożarach |
|
| W. | pożarze |
pożary |
2. uczucie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Połączenia
- pożar serca; pożary ducha
- pożar w sercu
Cytaty
|
Na pewno ugasi wszystko? A pożar w sercu kobiety też? - salwa śmiechu rozniosła się po placu. źródło: NKJP: K.Wieteska: Jak oficerowie mazowieckiej straży pożarnej szkolili się w Mławie, Tygodnik Ciechanowski, 2006-12-05 |
|
|
Ludzka miłość to niezdarny, chybotliwy płomyk, a nie wielki pożar serca, który spaliłby każdą małość. źródło: NKJP: Helena Zaworska: Najtrudniejsza sztuka życia, Książki nr 6 dodatek do Gazety Wyborczej nr 144, 1993-06-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pożar |
pożary |
|
| D. | pożaru |
pożarów |
|
| C. | pożarowi |
pożarom |
|
| B. | pożar |
pożary |
|
| N. | pożarem |
pożarami |
|
| Ms. | pożarze |
pożarach |
|
| W. | pożarze |
pożary |