Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *palъka
Zob. pała
1. do bicia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport przedmioty związane ze sportem
Połączenia
- bambusowa, drewniana, gumowa, metalowa, żelazna; bejsbolowa, elektryczna, policyjna, służbowa, wielofunkcyjna pałka; pałka teleskopowa; obronna, szturmowa
- pałka napastnika, policjanta
- pałka w dłoni, w ręku
- pałka i kajdanki, pałka i kastet, pałka i pistolet
- cios, uderzenie pałką
- policjant z pałką
- użyć/używać pałki
- brać, trzymać, wyciągnąć/wyciągać, wyjąć pałkę
- bić, okładać, pobić, tłuc, uderzyć/uderzać, walczyć, walnąć, walić, zaatakować, zabić/zabijać, zatłuc, zdzielić kogoś; dostać, oberwać; grozić, machać pałką
- sięgać po pałkę
Cytaty
|
Jest też pałka policyjna, którą Marcin sam wystrugał na zajęciach, niebieska czapka z orzełkiem i drogowy lizak. źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007 |
|
|
Śmierć nastąpiła na skutek kilku silnych ciosów, zadanych tępym narzędziem. Mogła to być rura albo gumowa pałka. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek Śmierć, 2007 |
|
|
Nóż czy pałka w moich rękach wyrównałyby szanse, ale gołe pięści? źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
|
|
Przy boku dyndała mu długa czarna pałka z boczną rączką. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004 |
|
|
Przetacza się w nim pod ławkami zgubiona pałka, poręczne narzędzie do wybijania szyb. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |
2. uderzenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Połączenia
- pierwsza pałka
- ślady pałki
- otrzymać pałkę
Cytaty
|
Ale „komu pierwsza chwałka, temu pierwsza pałka” źródło: NKJP: Tępe ostrze Kantymira, Dziennik Polski, 2001-11-02 |
|
|
W. Wnukowski otrzymał 1000 pałek (w czasie egzekucji pędzono skazanego przez szpaler żołnierzy uzbrojonych w kije) i zesłano go na osiedlenie w Syberii. źródło: NKJP: Internet; |
|
|
Jego wspólnik miał na plecach ślady policyjnej pałki. źródło: NKJP: Marzena Kędra-Podlipniak: Jak nie pałką, to prokuraturą, Gazeta Wyborcza, 1994-10-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |
3. do bębna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
Cytaty
|
Jak żartują pozostali członkowie Creative, Boguś cieszy się szczególnym poparciem żony w swoim muzycznym hobby, ponieważ żona chętnie dofinansowuje zakup nowych pałek do perkusji. źródło: NKJP: E.Wa, Dynamiczny rock ubrany w ostre riffy Nowiny Raciborskie, 2003-02-12 |
|
|
Pierwszy przestał grać Melenkof. Położył pałki na werblu. Wstał zza bębnów, przeciskając się, przewrócił talerz. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005 |
|
|
W przerwie, kiedy panowie z orkiestry zażywali „łyka talentu”, Dominika wzięła po raz pierwszy pałki do ręki i tak się zaczęła jej pasja. Od tamtej pory chciała tylko i wyłącznie grać na perkusji. źródło: NKJP: Nie tyko chłopak z gitarą, prasa, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |
4. roślina
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz używany jako składnik terminów botanicznych, np. pałka szerokolistna, pałka wąskolistna.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny wodne
Połączenia
- pospolita, wodna pałka;
- pałka i trzcina
Cytaty
|
W warstwie na głęb. 975 cm masowo występują pyłki pałki wodnej. źródło: NKJP: W. Tymarkiewicz: Stratygrafia Torfowisk Krasowych Połudn. Polesia I Półn. Wołynia, Kosmos, 1935 |
|
|
Zagłębienie wysypujemy piaskiem, wykładamy folią hydroizolacyjną, brzegi umacniamy kamieniami, żwirem i piaskiem. Przy brzegu sadzimy pałkę, turzyce, strzałki, dalej rośliny podwodne - moczarkę i ramienicę oraz nenufary i lilie wodne. źródło: NKJP: Ogród bardzo naturalny, Gazeta Wyborcza, 1993-04-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |
Inne uwagi
Zwykle lp
5. ocena
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- pałka z łaciny, z pilności
- mieć, zarobić pałkę
Cytaty
|
Mój syn dowiedział się na tydzień przed końcem roku, że grozi mu także pałka z łaciny, a nauczycielka wcześniej zastanawiała się nad czwórką. źródło: NKJP: Mordercza szkoła, Dziennik Polski, 1999-11-15 |
|
|
Kiedyś, podczas lekcji umuzykalnienia, zarobił kilka pałek. źródło: NKJP: Elżbieta Mosingiewicz: Iton dla jedynaka, Gazeta Wyborcza, 1996-11-14 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |
6. w kuchni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | narzędzie |
Cytaty
|
Kto wspomnianych tu urządzeń nie posiada, ten może z porzeczek wycisnąć sok (ubić pałką, włożyć do woreczka i odcisnąć jak twaróg), albo wziąć całe, obrane i umyte porzeczki i ucierać je w donicy [...] źródło: NKJP: I. Gumowska, Czarne porzeczki, 1968, prasa |
|
|
Jak ziarno w palcach miękkie będzie, osącz z wody. Wtedy mak zalej warem i odstaw. Osącz i ukręć pałką w misce. źródło: NKJP: Kutia, łamańce, tłuczeńce, Dziennik Polski - 2003-12-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pałka |
pałki |
|
| D. | pałki |
pałek |
|
| C. | pałce |
pałkom |
|
| B. | pałkę |
pałki |
|
| N. | pałką |
pałkami |
|
| Ms. | pałce |
pałkach |
|
| W. | pałko |
pałki |