UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

regulator

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ang. regulator

fr. régulateur

niem. Regulator

Od: p.łac. regulare 'porządkować'

1. elektroniczny

Definicja

urządzenie lub część urządzenia umożliwiająca utrzymanie warunków lub cech związanych z przebiegiem jakiegoś procesu lub zjawiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

urządzenie

Połączenia

automatyczny, cyfrowy, elektroniczny, mechaniczny, mikroprocesorowy regulator; regulator czasowy, dobowy; pogodowy
regulator ciepła, ciśnienia, dźwięku, gazu, głośności, napięcia, obrotów, ogrzewania, prądu, prędkości, przepływu,temperatury, wody; pompy, radia
stosować, zastosować regulator

Cytaty

	Ewa potrząsnąwszy nią kilka razy, przesunęła paznokciem wystający regulator płomienia, pstryknęła na próbę i kiedy buchnął długi język ognia, powoli go zmniejszyła. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997
	Regulator temperatury ma często naniesioną podziałkę ze stopniami Celsjusza [...]. źródło: NKJP: Oszczędny menedżer temperatury, Dziennik Polski, 2003-05-14
	Od rozkręconych na cały regulator piecyków bił żar. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005
	Kapłan, schylając się, podkręca regulator i płomienie strzelają w górę na kilka stóp. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	regulator	regulatory
D.	regulatora	regulatorów
C.	regulatorowi	regulatorom
B.	regulator	regulatory
N.	regulatorem	regulatorami
Ms.	regulatorze	regulatorach
W.	regulatorze	regulatory

Składnia

	+	regulator	+	JAKI
	+	regulator	+	CZEGO

2. naturalny

Definicja

książk.

czynnik wpływający na określone procesy i sprawiający, że przebiegają one właściwie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

naturalny, syntetyczny; dodatkowy, podstawowy, rynkowy regulator; regulator roślinny
regulator stosunków, wzrostu, zachowania, życia
pełnić (funkcję, rolę) regulatora
regulator kwasowości
stosować regulator

Cytaty

	Pamięć o nieuchronności śmierci wznawiała się w sposób naturalny, stanowiąc niebagatelny regulator kursu własnego życia. źródło: NKJP: Jolanta Sokół-Jedlińska: Duchowość na co dzień, 2004
	Do tej pory wścieklizna była naturalnym regulatorem pogłowia lisów. Od kiedy z samolotów zrzuca się specjalną szczepionkę, ich populacja gwałtownie rośnie. źródło: NKJP: /eli/, Lisy atakują skowronki, Echo Dnia, 2004-05-12
	Hormon gruczołu tarczowego jest ważnym regulatorem metabolizmu u człowieka. źródło: NKJP: Marek Pawlikowski, Leczenie hormonami i pochodnymi hormonów, 1988
	Zdaniem Sankowskiego zmęczenie zabezpiecza organizm przed nadmiernym przeciążeniem, stanowiąc swoisty biologiczny regulator zachowania. źródło: NKJP: Tadeusz Kasperczyk, Jan Fenczyn: Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996
	Za każdym razem gram inaczej, bo wiem, że nie wolno mi zagrać ani odrobinę mocniej, ostrzej, goręcej niż pozwala w danej chwili mój wewnętrzny regulator. źródło: NKJP: Krystyna Janda, Bożena Janicka: Gwiazdy mają czerwone pazury, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	regulator	regulatory
D.	regulatora	regulatorów
C.	regulatorowi	regulatorom
B.	regulator	regulatory
N.	regulatorem	regulatorami
Ms.	regulatorze	regulatorach
W.	regulatorze	regulatory

Składnia

	+	regulator	+	JAKI
	+	regulator	+	CZEGO

3. instytucja

Definicja

urzęd.

instytucja określająca i kontrolująca sposób działania różnych organizacji i instytucji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

regulator rynku mediów
pełnić (funkcję, rolę) regulatora
decyzja, interwencja, kompetencje, wpływ, zadania, zalecenia regulatora
regulator stwierdził coś

Cytaty

	Generalnie ceny będą określane przez przedsiębiorstwa energetyczne i weryfikowane albo przez wolny rynek, albo przez regulator, jakim będzie URE. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06-12-1996
	W rezultacie KRRiTV, zamiast pełnić przypisaną jej rolę regulatora rynku mediów, staje się jego destabilizatorem. źródło: NKJP: Krystyna Lubelska: Ze zdziwieniem i oburzeniem, Polityka, 2006-04-15
	Zamierzamy ograniczyć funkcję państwa jako właściciela i centralnego regulatora gospodarki. źródło: NKJP: Bądźmy razem, bądźmy solidarni, Gazeta Wyborcza, 1997-06-21
	Największy polski operator podkreśla także, że jego usługi wypierane są coraz mocniej przez telefonię komórkową, na przychody wpływ mają także decyzje regulatora, czyli Urzędu Komunikacji Elektronicznej. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	regulator	regulatory
D.	regulatora	regulatorów
C.	regulatorowi	regulatorom
B.	regulator	regulatory
N.	regulatorem	regulatorami
Ms.	regulatorze	regulatorach
W.	regulatorze	regulatory

Składnia

regulator

CZEGO

Frazeologizmy

na cały regulator
na pełny regulator

Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2013