UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obserwować

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. observō 'obserwuję, śledzę, przypatruję się'

1. ptaki

Definicja

patrzeć na kogoś lub na coś uważnie i przez dłuższy czas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

patrzeć

Połączenia

dziecko, pies, policjant obserwuje
obserwować bitwę, ćwiczenia, ekran, gwiazdy, horyzont, kolegów, manewry, niebo, obiekt, okolicę, otoczenie, pojedynek, przechodniów, przyrodę, ptaki, ruch, tłum, twarze, ulicę, widowisko, zachodzące słońce, zaćmienie, zajście
obserwować coś całymi dniami, nocami, wieczorami
obserwować pod mikroskopem
obserwować w milczeniu, w skupieniu
obserwować z napięciem, z niepokojem, z podziwem, z przerażeniem, z zaciekawieniem, z zadowoleniem, z zapartym tchem, ze zdumieniem; z okna, z samolotu
bacznie, czujnie, dokładnie, dyskretnie, nieustannie, pilnie, podejrzliwie, uważnie, wnikliwie obserwować
lubić, zacząć obserwować
stać i obserwować

Cytaty

	Według niego zima jest świetną porą na podróże. Sylwestra spędził w Lipsku, gdzie obserwował pokaz sztucznych ogni. źródło: NKJP: Bezrobotny na kółkach, Gazeta Wyborcza, 1994-02-18
	Zatrzymał samochód przed budynkiem szpitala. Lało. Kiedy wysiadał, jak zwykle zauważył kilku pacjentów obserwujących każdy jego ruch. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997
	Warto co pewien czas zainteresować się tym, co się wokół nas dzieje i czy nikt nas nie obserwuje. [...] Kieszonkowcy działają w ukryciu. źródło: KWSJP: Błażej Dulat: Uwaga na złodzieja, Goniec Osiedlowy, 1997
	Moja praca [...] polega na obserwowaniu, ile młodych mew bladych opuści szczęśliwie gniazdo. źródło: NKJP: Adam Wajrak: Chatka Wajraka, Gazeta Wyborcza, 1995-11-17
	Nieraz pod koniec sierpnia zdarzało mi się obserwować, jak bociany szykują się do lotu. źródło: NKJP: 5099 godzin w szybowcu, Gazeta Wyborcza, 1999-06-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obserwuję	obserwujemy
2 os.	obserwujesz	obserwujecie
3 os.	obserwuje	obserwują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obserwowałem +(e)m obserwował	obserwowałam +(e)m obserwowała	obserwowałom +(e)m obserwowało	obserwowaliśmy +(e)śmy obserwowali	obserwowałyśmy +(e)śmy obserwowały
2 os.	obserwowałeś +(e)ś obserwował	obserwowałaś +(e)ś obserwowała	obserwowałoś +(e)ś obserwowało	obserwowaliście +(e)ście obserwowali	obserwowałyście +(e)ście obserwowały
3 os.	obserwował	obserwowała	obserwowało	obserwowali	obserwowały

bezosobnik: obserwowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obserwował będę obserwować	będę obserwowała będę obserwować	będę obserwowało będę obserwować	będziemy obserwowali będziemy obserwować	będziemy obserwowały będziemy obserwować
2 os.	będziesz obserwował będziesz obserwować	będziesz obserwowała będziesz obserwować	będziesz obserwowało będziesz obserwować	będziecie obserwowali będziecie obserwować	będziecie obserwowały będziecie obserwować
3 os.	będzie obserwował będzie obserwować	będzie obserwowała będzie obserwować	będzie obserwowało będzie obserwować	będą obserwowali będą obserwować	będą obserwowały będą obserwować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obserwujmy
2 os.	obserwuj	obserwujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obserwowałbym bym obserwował	obserwowałabym bym obserwowała	obserwowałobym bym obserwowało	obserwowalibyśmy byśmy obserwowali	obserwowałybyśmy byśmy obserwowały
2 os.	obserwowałbyś byś obserwował	obserwowałabyś byś obserwowała	obserwowałobyś byś obserwowało	obserwowalibyście byście obserwowali	obserwowałybyście byście obserwowały
3 os.	obserwowałby by obserwował	obserwowałaby by obserwowała	obserwowałoby by obserwowało	obserwowaliby by obserwowali	obserwowałyby by obserwowały

bezosobnik: obserwowano by

bezokolicznik: obserwować

imiesłów przysłówkowy współczesny: obserwując

gerundium: obserwowanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obserwowanie	obserwowania
D.	obserwowania	obserwowań
C.	obserwowaniu	obserwowaniom
B.	obserwowanie	obserwowania
N.	obserwowaniem	obserwowaniami
Ms.	obserwowaniu	obserwowaniach
W.	obserwowanie	obserwowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obserwujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obserwujący	obserwujący	obserwujący	obserwujące	obserwująca
D.	obserwującego	obserwującego	obserwującego	obserwującego	obserwującej
C.	obserwującemu	obserwującemu	obserwującemu	obserwującemu	obserwującej
B.	obserwującego	obserwującego	obserwujący	obserwujące	obserwującą
N.	obserwującym	obserwującym	obserwującym	obserwującym	obserwującą
Ms.	obserwującym	obserwującym	obserwującym	obserwującym	obserwującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obserwujący	obserwujący	obserwujące	obserwujące
D.	obserwujących	obserwujących	obserwujących	obserwujących
C.	obserwującym	obserwującym	obserwującym	obserwującym
B.	obserwujących	obserwujących	obserwujących	obserwujące
N.	obserwującymi	obserwującymi	obserwującymi	obserwującymi
Ms.	obserwujących	obserwujących	obserwujących	obserwujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: obserwowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obserwowany	obserwowany	obserwowany	obserwowane	obserwowana
D.	obserwowanego	obserwowanego	obserwowanego	obserwowanego	obserwowanej
C.	obserwowanemu	obserwowanemu	obserwowanemu	obserwowanemu	obserwowanej
B.	obserwowanego	obserwowanego	obserwowany	obserwowane	obserwowaną
N.	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym	obserwowaną
Ms.	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obserwowani	obserwowani	obserwowane	obserwowane
D.	obserwowanych	obserwowanych	obserwowanych	obserwowanych
C.	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym	obserwowanym
B.	obserwowanych	obserwowanych	obserwowanych	obserwowane
N.	obserwowanymi	obserwowanymi	obserwowanymi	obserwowanymi
Ms.	obserwowanych	obserwowanych	obserwowanych	obserwowanych

odpowiednik aspektowy: zaobserwować

Składnia

Rz_żywotny	+	obserwować	+	KOGO/CO
Rz_żywotny	+	obserwować	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. postęp