Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dojrzeć (we mgle), spojrzeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zobaczyć |
Połączenia
- ujrzeć ducha, dziewczynę, matkę, jakąś postać, znajomą; drzewo, gwiazdy, las, morze, napis, niebo, zarys czegoś
- ujrzeć na ekranie
- ujrzeć kogoś przez okno
- ujrzeć coś w lustrze; kogoś w drzwiach, w oknie; coś w czyichś oczach; we mgle
- ujrzeć coś ze zdumieniem, ze zdziwieniem
- nagle, nieoczekiwanie; w oddali ujrzeć kogoś/coś; naraz, wtem ktoś ujrzał kogoś/coś
- ujrzeć coś jak przez mgłę
- mieć okazję, pragnąć ujrzeć
Cytaty
|
Usłyszał pukanie w okno. [...] Szybko otworzył drzwi. W drzwiach ujrzał Handzię. Chwilę stali tak naprzeciwko siebie. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
|
|
Trzeciego dnia pobytu powiózł mnie gdzieś [...], nie mówiąc, jaki jest cel naszej wycieczki [...]. Ze zdziwieniem ujrzałem nad bramą polski napis. To był cmentarz polskich żołnierzy [...]. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977 |
|
|
W miarę jak zamek robił się coraz większy, dostrzegła, że coś jest nie tak. Cały pokryty był śniegiem [...]. Po chwili ujrzała, że także przepływająca przez miasto rzeka, port i morze są skute lodem. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Góry Żmijowe, 2006 |
|
|
Był w piżamie, gdy nagle usłyszał brzęk tłuczonej szyby i ujrzał, jak z okna lecą kawałki szkła. źródło: NKJP: Ręce precz od złodzieja, Dziennik Polski, 1999-01-22 |
|
|
Dla wyklutych piskląt [...] matką staje się pierwsze ujrzane stworzenie. Jeśli nie jest to ich rodzicielka właściwa, akceptują inną. źródło: NKJP: Stefan Maciejewski: Skrzydlate macierzyństwo, Przekrój, 1995, nr 27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ujrzę |
ujrzymy |
|||
| 2 os. |
ujrzysz |
ujrzycie |
|||
| 3 os. |
ujrzy |
ujrzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ujrzałem +(e)m ujrzał |
ujrzałam +(e)m ujrzała |
ujrzałom +(e)m ujrzało |
ujrzeliśmy +(e)śmy ujrzeli |
ujrzałyśmy +(e)śmy ujrzały |
| 2 os. |
ujrzałeś +(e)ś ujrzał |
ujrzałaś +(e)ś ujrzała |
ujrzałoś +(e)ś ujrzało |
ujrzeliście +(e)ście ujrzeli |
ujrzałyście +(e)ście ujrzały |
| 3 os. |
ujrzał |
ujrzała |
ujrzało |
ujrzeli |
ujrzały |
bezosobnik: ujrzano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ujrzyjmy |
|
| 2 os. |
ujrzyj |
ujrzyjcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ujrzałbym bym ujrzał |
ujrzałabym bym ujrzała |
ujrzałobym bym ujrzało |
ujrzelibyśmy byśmy ujrzeli |
ujrzałybyśmy byśmy ujrzały |
| 2 os. |
ujrzałbyś byś ujrzał |
ujrzałabyś byś ujrzała |
ujrzałobyś byś ujrzało |
ujrzelibyście byście ujrzeli |
ujrzałybyście byście ujrzały |
| 3 os. |
ujrzałby by ujrzał |
ujrzałaby by ujrzała |
ujrzałoby by ujrzało |
ujrzeliby by ujrzeli |
ujrzałyby by ujrzały |
bezosobnik: ujrzano by
bezokolicznik: ujrzeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ujrzawszy
gerundium: ujrzenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ujrzenie |
ujrzenia |
| D. | ujrzenia |
ujrzeń |
| C. | ujrzeniu |
ujrzeniom |
| B. | ujrzenie |
ujrzenia |
| N. | ujrzeniem |
ujrzeniami |
| Ms. | ujrzeniu |
ujrzeniach |
| W. | ujrzenie |
ujrzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: ujrzany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | ujrzany |
ujrzany |
ujrzany |
ujrzane |
ujrzana |
| D. | ujrzanego |
ujrzanego |
ujrzanego |
ujrzanego |
ujrzanej |
| C. | ujrzanemu |
ujrzanemu |
ujrzanemu |
ujrzanemu |
ujrzanej |
| B. | ujrzanego |
ujrzanego |
ujrzany |
ujrzane |
ujrzaną |
| N. | ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzaną |
| Ms. | ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | ujrzani |
ujrzani |
ujrzane |
ujrzane |
| D. | ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzanych |
| C. | ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
ujrzanym |
| B. | ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzane |
| N. | ujrzanymi |
ujrzanymi |
ujrzanymi |
ujrzanymi |
| Ms. | ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzanych |
ujrzanych |
Składnia
| Rzżywotny | + | ujrzeć | + |
KOGO/CO
|
| Rzżywotny | + | ujrzeć | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|