UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyjrzeć

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dojrzeć (we mgle), spojrzeć

1. przez okno

Definicja

zbliżyć się do jakiegoś otworu lub wychylić się skądś albo wyjść na chwilę, aby popatrzeć, co się dzieje na zewnątrz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyglądnąć

Połączenia

wyjrzeć oknem
wyjrzeć na drogę, na korytarz, na podwórko, na ulicę
wyjrzeć przed dom
wyjrzeć przez judasza, przez okno, przez szparę, przez wizjer
wyjrzeć spod kołdry
wyjrzeć z domu, z mieszkania, z okna, z pokoju, z ukrycia; z budy
wyjrzeć za okno
wyjrzeć zza drzwi, zza firanki, zza węgła
wyjrzeć ostrożnie; na zewnątrz

Cytaty

	Wyjrzał oknem, ale topole, wysokie, rozrosłe [...], przesłaniały widok. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966
	Grażyna B. przygotowywała się właśnie do ponownego wyjścia z domu [...], gdy ktoś zadzwonił do drzwi jej mieszkania. Wyjrzała przez judasza i odruchowo cofnęła się. Z przykrością rozpoznała mężczyznę, który czekał na podeście. źródło: KWSJP: Alina Barcz: Dwoje na huśtawce, Detektyw, 1999, nr 4
	- Co się tu dzieje? - zapytał jakiś pan z gęstą brodą, wyjrzawszy z sąsiedniego pokoju. źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986
	Oficer zapukał w szybę. Okienko otworzyło się. Wyjrzał z niego sierżant. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956
	Była już pierwsza po północy, Jasiek [...] wyjrzał spod kołdry, wstał i kopnął w krzesło, żeby sprawdzić, czy ojciec śpi. źródło: KWSJP: Lucyna Legut: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyjrzę	wyjrzymy
2 os.	wyjrzysz	wyjrzycie
3 os.	wyjrzy	wyjrzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyjrzałem +(e)m wyjrzał	wyjrzałam +(e)m wyjrzała	wyjrzałom +(e)m wyjrzało	wyjrzeliśmy +(e)śmy wyjrzeli	wyjrzałyśmy +(e)śmy wyjrzały
2 os.	wyjrzałeś +(e)ś wyjrzał	wyjrzałaś +(e)ś wyjrzała	wyjrzałoś +(e)ś wyjrzało	wyjrzeliście +(e)ście wyjrzeli	wyjrzałyście +(e)ście wyjrzały
3 os.	wyjrzał	wyjrzała	wyjrzało	wyjrzeli	wyjrzały

bezosobnik: wyjrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyjrzyjmy
2 os.	wyjrzyj	wyjrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyjrzałbym bym wyjrzał	wyjrzałabym bym wyjrzała	wyjrzałobym bym wyjrzało	wyjrzelibyśmy byśmy wyjrzeli	wyjrzałybyśmy byśmy wyjrzały
2 os.	wyjrzałbyś byś wyjrzał	wyjrzałabyś byś wyjrzała	wyjrzałobyś byś wyjrzało	wyjrzelibyście byście wyjrzeli	wyjrzałybyście byście wyjrzały
3 os.	wyjrzałby by wyjrzał	wyjrzałaby by wyjrzała	wyjrzałoby by wyjrzało	wyjrzeliby by wyjrzeli	wyjrzałyby by wyjrzały

bezosobnik: wyjrzano by

bezokolicznik: wyjrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wyjrzawszy

gerundium: wyjrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyjrzenie	wyjrzenia
D.	wyjrzenia	wyjrzeń
C.	wyjrzeniu	wyjrzeniom
B.	wyjrzenie	wyjrzenia
N.	wyjrzeniem	wyjrzeniami
Ms.	wyjrzeniu	wyjrzeniach
W.	wyjrzenie	wyjrzenia

odpowiednik aspektowy: wyglądać

Składnia

Rz_żywotny	+	wyjrzeć	+	CZYM
Rz_żywotny	+	wyjrzeć	+	przez CO
Rz_żywotny	+	wyjrzeć	+	(SKĄD) + (GDZIE)

2. zza chmur

Definicja

wysunąć się spod czegoś i stać się widocznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek