Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. patrzeć
Definicja
Warianty
- rzadziej wypatrzeć
Wymowa
[wypatszyć lub pot. wypaczszyć]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Połączenia
- wypatrzyć anons, buty, jakieś miejsce, rysę, sukienkę; bandę, partyzantów, przemytników, zwierzynę; zawodnika
- wypatrzyć coś (bystrym, czujnym, wprawnym...) okiem
- wypatrzyć kogoś na ulicy; coś na aukcji, na wystawie, na zdjęciu
- wypatrzyć coś przez okno
- wypatrzyć kogoś w tłumie; coś w gazecie, w sklepie
- wypatrzyć kogoś/coś z powietrza
- łatwo, trudno wypatrzyć
- można, móc, udało się, usiłować wypatrzyć
Cytaty
Gdy czegoś intensywnie poszukujemy - jeśli chcemy wypatrzyć książkę o czerwonym grzbiecie, nie zauważamy innych ustawionych na tej samej półce. źródło: KWSJP: Aleksandra Kowalczyk: Auto szkiełkiem i okiem, Ozon, 2005, nr 21 |
|
[...] chciałby produkować plastikowe okna, ale nie ma odpowiedniego sprzętu. Tak się złożyło, że potrzebną do pracy maszynę wypatrzył w Makowie. źródło: NKJP: (RASZ): Nabity w butelkę, Dziennik Polski, 2006-09-29 |
|
Ptaki drapieżne mają znakomity wzrok, z góry wypatrzą wszystko, co może stanowić dla nich pożywienie. źródło: NKJP: Zatruty lot, Dziennik Polski, 2001-05-25 |
|
Kątem oka wypatrzył, że dolna szczęka emerytowanego chirurga jest jakby bardziej wysunięta do przodu niż zazwyczaj. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004 |
|
Gdy usiłował wypatrzyć, czy coś się nie rusza w ciemności za falochronem, powietrze zadrżało i huk pękającego szrapnela zmieszał się z jazgotem pryskających szyb. źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1995 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wypatrzę |
wypatrzymy |
|||
2 os. |
wypatrzysz |
wypatrzycie |
|||
3 os. |
wypatrzy |
wypatrzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wypatrzyłem +(e)m wypatrzył |
wypatrzyłam +(e)m wypatrzyła |
wypatrzyłom +(e)m wypatrzyło |
wypatrzyliśmy +(e)śmy wypatrzyli |
wypatrzyłyśmy +(e)śmy wypatrzyły |
2 os. |
wypatrzyłeś +(e)ś wypatrzył |
wypatrzyłaś +(e)ś wypatrzyła |
wypatrzyłoś +(e)ś wypatrzyło |
wypatrzyliście +(e)ście wypatrzyli |
wypatrzyłyście +(e)ście wypatrzyły |
3 os. |
wypatrzył |
wypatrzyła |
wypatrzyło |
wypatrzyli |
wypatrzyły |
bezosobnik: wypatrzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wypatrzmy |
|
2 os. |
wypatrz |
wypatrzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wypatrzyłbym bym wypatrzył |
wypatrzyłabym bym wypatrzyła |
wypatrzyłobym bym wypatrzyło |
wypatrzylibyśmy byśmy wypatrzyli |
wypatrzyłybyśmy byśmy wypatrzyły |
2 os. |
wypatrzyłbyś byś wypatrzył |
wypatrzyłabyś byś wypatrzyła |
wypatrzyłobyś byś wypatrzyło |
wypatrzylibyście byście wypatrzyli |
wypatrzyłybyście byście wypatrzyły |
3 os. |
wypatrzyłby by wypatrzył |
wypatrzyłaby by wypatrzyła |
wypatrzyłoby by wypatrzyło |
wypatrzyliby by wypatrzyli |
wypatrzyłyby by wypatrzyły |
bezosobnik: wypatrzono by
bezokolicznik: wypatrzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wypatrzywszy
gerundium: wypatrzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wypatrzenie |
wypatrzenia |
D. | wypatrzenia |
wypatrzeń |
C. | wypatrzeniu |
wypatrzeniom |
B. | wypatrzenie |
wypatrzenia |
N. | wypatrzeniem |
wypatrzeniami |
Ms. | wypatrzeniu |
wypatrzeniach |
W. | wypatrzenie |
wypatrzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wypatrzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wypatrzony |
wypatrzony |
wypatrzony |
wypatrzone |
wypatrzona |
D. | wypatrzonego |
wypatrzonego |
wypatrzonego |
wypatrzonego |
wypatrzonej |
C. | wypatrzonemu |
wypatrzonemu |
wypatrzonemu |
wypatrzonemu |
wypatrzonej |
B. | wypatrzonego |
wypatrzonego |
wypatrzony |
wypatrzone |
wypatrzoną |
N. | wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzoną |
Ms. | wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wypatrzeni |
wypatrzeni |
wypatrzone |
wypatrzone |
D. | wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzonych |
C. | wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
wypatrzonym |
B. | wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzone |
N. | wypatrzonymi |
wypatrzonymi |
wypatrzonymi |
wypatrzonymi |
Ms. | wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzonych |
wypatrzonych |
odpowiednik aspektowy: wypatrywać
Składnia
Rzżywotny | + | wypatrzyć | + |
KOGO/CO
|
Rzżywotny | + | wypatrzyć | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
Informacja normatywna
Wariantywna forma wypatrzeć uznawana za niepoprawną.