UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zajrzeć

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dojrzeć (we mgle), spojrzeć

1. do szafki

Definicja

popatrzeć w jakieś miejsce lub w głąb czegoś, żeby coś sprawdzić lub znaleźć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wejrzeć, wglądnąć, zaglądnąć

Połączenia

zajrzeć do środka, do wnętrza; do bagażnika, do lodówki, do schowka, do szafy, do torby; do kuchni, do łazienki, do pokoju, do stajni; do dzieci, do koni
zajrzeć pod ławkę, pod maskę samochodu, pod poduszkę, pod stół
zajrzeć przez dziurkę, przez firanki, przez okno, przez szparę, przez szybę, przez uchylone drzwi, przez zasłony; komuś przez ramię
zajrzeć w każdy kąt; komuś w karty; komuś w oczy, w twarz
zajrzeć gdzieś z ciekawością
zajrzeć za kotarę, za szafę
ostrożnie zajrzeć
próbować zajrzeć

Cytaty

	Zajrzała do lodówki i stwierdziła, że jajek już nie ma, ani jednego. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993
	Wychylił się i zajrzał pod łóżko. - A gdzie moje buty? źródło: NKJP: Maria Nurowska: Imię twoje, 2008
	Pani Marysia schowała się przed nimi w tapczanie. Nie sądziła, że tam zajrzą. źródło: KWSJP: Jowita Flankowska: Bitwa o panią Marysię, Ozon, 2005, nr 8
	Kupujący mieszkanie powinien zajrzeć w każdy kąt, a nawet za i pod szafę. To w jego dobrze pojętym interesie. źródło: KWSJP: Sabina Kubiciel: Uważaj, co kupujesz!, Nowa Trybuna Opolska, 2006
	Kucharz uchylił drzwi i jednym okiem zajrzał przez szparę, żeby się upewnić, czy pan śpi. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zajrzę	zajrzymy
2 os.	zajrzysz	zajrzycie
3 os.	zajrzy	zajrzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałem +(e)m zajrzał	zajrzałam +(e)m zajrzała	zajrzałom +(e)m zajrzało	zajrzeliśmy +(e)śmy zajrzeli	zajrzałyśmy +(e)śmy zajrzały
2 os.	zajrzałeś +(e)ś zajrzał	zajrzałaś +(e)ś zajrzała	zajrzałoś +(e)ś zajrzało	zajrzeliście +(e)ście zajrzeli	zajrzałyście +(e)ście zajrzały
3 os.	zajrzał	zajrzała	zajrzało	zajrzeli	zajrzały

bezosobnik: zajrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zajrzyjmy
2 os.	zajrzyj	zajrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałbym bym zajrzał	zajrzałabym bym zajrzała	zajrzałobym bym zajrzało	zajrzelibyśmy byśmy zajrzeli	zajrzałybyśmy byśmy zajrzały
2 os.	zajrzałbyś byś zajrzał	zajrzałabyś byś zajrzała	zajrzałobyś byś zajrzało	zajrzelibyście byście zajrzeli	zajrzałybyście byście zajrzały
3 os.	zajrzałby by zajrzał	zajrzałaby by zajrzała	zajrzałoby by zajrzało	zajrzeliby by zajrzeli	zajrzałyby by zajrzały

bezosobnik: zajrzano by

bezokolicznik: zajrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zajrzawszy

gerundium: zajrzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zajrzenie	zajrzenia
D.	zajrzenia	zajrzeń
C.	zajrzeniu	zajrzeniom
B.	zajrzenie	zajrzenia
N.	zajrzeniem	zajrzeniami
Ms.	zajrzeniu	zajrzeniach
W.	zajrzenie	zajrzenia

odpowiednik aspektowy: zaglądać

Składnia

Rz_żywotny	+	zajrzeć	+	GDZIE
Rz_żywotny	+	zajrzeć	+	przez CO + (GDZIE)

2. do rodziców

Definicja

pot.

wstąpić gdzieś lub odwiedzić kogoś na krótko

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaglądnąć

Połączenia

zajrzeć do rodziców, do znajomych; do baru, do domu, do muzeum, do sklepu
zajrzeć gdzieś na parę dni; na premierę, na targ

Cytaty

	Koledzy odprowadzili Michała kawałek i poszli w swoją stronę. Krzysiek i Jarek zajrzeli jeszcze do sklepu po papierosy. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Żal mechaniczny, Polityka, 2002-11-09
	Słomka spojrzał na zegarek. Okazało się, że do przyjścia [...] Stefki miał nie więcej niż pięć minut czasu. Zajrzał jednak do baru. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948
	Właściwie pora wracać mi do Wrocławia. A jeszcze pragnąłbym zajrzeć na parę dni pod Iławę do matki. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978
	Będąc w Delhi, trudno nie zajrzeć na targ, który mieni się tysiącami barw. źródło: KWSJP: Jolanta Flach: Pociągiem i „tatą”, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 47
	Twój szef będzie się wydawał bardziej uprzejmy i łagodny w połowie miesiąca. Zajrzyj wtedy do niego i poproś o urlop. źródło: KWSJP: Horoskop listopad, Cosmopolitan, 1998, nr 11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zajrzę	zajrzymy
2 os.	zajrzysz	zajrzycie
3 os.	zajrzy	zajrzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałem +(e)m zajrzał	zajrzałam +(e)m zajrzała	zajrzałom +(e)m zajrzało	zajrzeliśmy +(e)śmy zajrzeli	zajrzałyśmy +(e)śmy zajrzały
2 os.	zajrzałeś +(e)ś zajrzał	zajrzałaś +(e)ś zajrzała	zajrzałoś +(e)ś zajrzało	zajrzeliście +(e)ście zajrzeli	zajrzałyście +(e)ście zajrzały
3 os.	zajrzał	zajrzała	zajrzało	zajrzeli	zajrzały

bezosobnik: zajrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zajrzyjmy
2 os.	zajrzyj	zajrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałbym bym zajrzał	zajrzałabym bym zajrzała	zajrzałobym bym zajrzało	zajrzelibyśmy byśmy zajrzeli	zajrzałybyśmy byśmy zajrzały
2 os.	zajrzałbyś byś zajrzał	zajrzałabyś byś zajrzała	zajrzałobyś byś zajrzało	zajrzelibyście byście zajrzeli	zajrzałybyście byście zajrzały
3 os.	zajrzałby by zajrzał	zajrzałaby by zajrzała	zajrzałoby by zajrzało	zajrzeliby by zajrzeli	zajrzałyby by zajrzały

bezosobnik: zajrzano by

bezokolicznik: zajrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zajrzawszy

gerundium: zajrzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zajrzenie	zajrzenia
D.	zajrzenia	zajrzeń
C.	zajrzeniu	zajrzeniom
B.	zajrzenie	zajrzenia
N.	zajrzeniem	zajrzeniami
Ms.	zajrzeniu	zajrzeniach
W.	zajrzenie	zajrzenia

odpowiednik aspektowy: zaglądać

Składnia

Rz_osobowy

zajrzeć

GDZIE

3. do gazety

Definicja

chwilę popatrzeć w jakiś tekst, żeby coś sprawdzić lub odnaleźć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaglądnąć

Połączenia

zajrzeć do akt, do dokumentu, do encyklopedii, do gazety, do Internetu, do kalendarza, do kodeksu, do książki, do księgi, do notatek, do notesu, do protokołów, do przepisów, do statutu, do stenogramu, do tekstu, do ustawy
zajrzeć na fora, na stronę internetową
zajrzeć w akta, w dokumenty, w papiery
ponownie zajrzeć
postanowić, trzeba, warto, wystarczy, zechcieć zajrzeć

Cytaty

	[...] nękała mnie pokusa, by zajrzeć czym prędzej do książki i dowiedzieć się wreszcie – niejako z pierwszej ręki – co jest właściwie przedmiotem tak powszechnej fascynacji. źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998
	Zajrzałam do moich notatek, które pisałam parę lat temu. źródło: KWSJP: listy do cosmo, Cosmopolitan, 2000, nr 3
	Politycy prawicowi tłumaczą, że akty nietolerancji w Polsce mają charakter marginalny. To nieprawda. Wystarczy zajrzeć na strony internetowe. źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Nasi nazi, Polityka, 2006-08-12
	Trzeba zajrzeć w papiery, by się przekonać, że samochód ten jest homologowany również jako ciężarowy. źródło: KWSJP: Moto: Mazda 323F, CKM, 2000, nr 3

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zajrzę	zajrzymy
2 os.	zajrzysz	zajrzycie
3 os.	zajrzy	zajrzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałem +(e)m zajrzał	zajrzałam +(e)m zajrzała	zajrzałom +(e)m zajrzało	zajrzeliśmy +(e)śmy zajrzeli	zajrzałyśmy +(e)śmy zajrzały
2 os.	zajrzałeś +(e)ś zajrzał	zajrzałaś +(e)ś zajrzała	zajrzałoś +(e)ś zajrzało	zajrzeliście +(e)ście zajrzeli	zajrzałyście +(e)ście zajrzały
3 os.	zajrzał	zajrzała	zajrzało	zajrzeli	zajrzały

bezosobnik: zajrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zajrzyjmy
2 os.	zajrzyj	zajrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałbym bym zajrzał	zajrzałabym bym zajrzała	zajrzałobym bym zajrzało	zajrzelibyśmy byśmy zajrzeli	zajrzałybyśmy byśmy zajrzały
2 os.	zajrzałbyś byś zajrzał	zajrzałabyś byś zajrzała	zajrzałobyś byś zajrzało	zajrzelibyście byście zajrzeli	zajrzałybyście byście zajrzały
3 os.	zajrzałby by zajrzał	zajrzałaby by zajrzała	zajrzałoby by zajrzało	zajrzeliby by zajrzeli	zajrzałyby by zajrzały

bezosobnik: zajrzano by

bezokolicznik: zajrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zajrzawszy

gerundium: zajrzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zajrzenie	zajrzenia
D.	zajrzenia	zajrzeń
C.	zajrzeniu	zajrzeniom
B.	zajrzenie	zajrzenia
N.	zajrzeniem	zajrzeniami
Ms.	zajrzeniu	zajrzeniach
W.	zajrzenie	zajrzenia

odpowiednik aspektowy: zaglądać

Składnia

Rz_osobowy

zajrzeć

GDZIE

4. słońce

Definicja

oświetlić jakieś pomieszczenie światłem wpadającym z zewnątrz

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat słońce i księżyc, pory dnia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zaglądnąć

Połączenia

księżyc zajrzał; słońce zajrzało; promienie zajrzały
zajrzeć do pokoju
zajrzeć przez okno

Cytaty

	Była godzina dwunasta i do mrocznej klasy zajrzało słońce, które wychyliło się zza dachu Collegium Chemicum. źródło: KWSJP: Małgorzata Musierowicz: Szósta klepka, 1977
	Poprzedniego dnia zanosiło się na deszcz ze śniegiem, ale kiedy rano odsłoniła okno, słońce zajrzało do środka. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004
	Zerwałem się i ubrałem pośpiesznie, a księżyc, który dopiero co wzeszedł, zajrzał ogromny przez okno i nagłym rzutem chlusnął w pokój strumień światła, niwecząc w jednej chwili ciemność. źródło: KWSJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	Obudziłem się w zupełnych ciemnościach. Dopiero przez odchylone okiennice do pokoju zajrzał świt. źródło: KWSJP: Jan Mar: Powrót do kolebki, 1976

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zajrzę	zajrzymy
2 os.	zajrzysz	zajrzycie
3 os.	zajrzy	zajrzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałem +(e)m zajrzał	zajrzałam +(e)m zajrzała	zajrzałom +(e)m zajrzało	zajrzeliśmy +(e)śmy zajrzeli	zajrzałyśmy +(e)śmy zajrzały
2 os.	zajrzałeś +(e)ś zajrzał	zajrzałaś +(e)ś zajrzała	zajrzałoś +(e)ś zajrzało	zajrzeliście +(e)ście zajrzeli	zajrzałyście +(e)ście zajrzały
3 os.	zajrzał	zajrzała	zajrzało	zajrzeli	zajrzały

bezosobnik: zajrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zajrzyjmy
2 os.	zajrzyj	zajrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zajrzałbym bym zajrzał	zajrzałabym bym zajrzała	zajrzałobym bym zajrzało	zajrzelibyśmy byśmy zajrzeli	zajrzałybyśmy byśmy zajrzały
2 os.	zajrzałbyś byś zajrzał	zajrzałabyś byś zajrzała	zajrzałobyś byś zajrzało	zajrzelibyście byście zajrzeli	zajrzałybyście byście zajrzały
3 os.	zajrzałby by zajrzał	zajrzałaby by zajrzała	zajrzałoby by zajrzało	zajrzeliby by zajrzeli	zajrzałyby by zajrzały

bezosobnik: zajrzano by

bezokolicznik: zajrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zajrzawszy

gerundium: zajrzenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zajrzenie	zajrzenia
D.	zajrzenia	zajrzeń
C.	zajrzeniu	zajrzeniom
B.	zajrzenie	zajrzenia
N.	zajrzeniem	zajrzeniami
Ms.	zajrzeniu	zajrzeniach
W.	zajrzenie	zajrzenia

odpowiednik aspektowy: zaglądać

Składnia

Rz_nieżywotny

zajrzeć

(przez CO) + GDZIE

Frazeologizmy

coś zajrzało w oczy komuś
ktoś zajrzał do czyjejś kieszeni
ktoś zajrzał w czyjąś kieszeń
ktoś zajrzał do kieliszka
ktoś zajrzał do butelki
ktoś zajrzał pod kołdrę komuś
ktoś zajrzał pod pierzynę komuś
ktoś zajrzał śmierci w oczy
ktoś zajrzał w metrykę
ktoś zajrzał do metryki
ktoś zajrzał w siebie
ktoś zajrzał w głąb siebie

Data ostatniej modyfikacji: 06.12.2014