UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaobserwować

Chronologizacja

1826, Ručnyj rossijsko - pol'skij slovar', polona.pl

Pochodzenie

Zob. obserwować

1. ptaki

Definicja

patrząc na kogoś lub coś przez dłuższy czas, zwrócić na coś szczególną uwagę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zobaczyć

Połączenia

  • astronomowie, ornitolodzy zaobserwowali coś
  • zaobserwować coś u chorego, u pacjentów, u zwierząt
  • zaobserwować coś w przyrodzie; w jakimś rejonie
  • zaobserwować coś ze zdziwieniem

Cytaty

Turyści wędrujący przed wojną przez pokrytą żółtym piaskiem pustynię [...] mieli okazję zaobserwować zjawisko fatamorgany i burzy piaskowej.

źródło: NKJP: Jacek Sypień: Pustynia pachnąca żywicą, Dziennik Polski, 2001-09-07

Mało kto uświadamia sobie [...], jak ciekawe i rzadkie gatunki ptaków można spotkać w okolicach Wisły. Tymczasem ornitolodzy zaobserwowali tu choćby będącego pod ochroną bąka.

źródło: NKJP: SA: Sztuczne wyspy, Dziennik Polski, 2005-10-14

Jowisz jest najszybciej obracającą się planetą w układzie słonecznym, co powoduje duże spłaszczenie planety, łatwe do zaobserwowania przez teleskop.

źródło: Internet

Prawdopodobnie kradzież była przypadkowa. Sprawca zaobserwował, że kasjerki nie ma chwilowo w pokoju, i wykorzystał sytuację.

źródło: NKJP: BEA: Pusta kasa, Dziennik Polski, 1998-10-23

W ogrodzie warto zaobserwować, czy przy konarach drzew nie widać wykopanych w śniegu wejść do norek niewielkich gryzoni.

źródło: NKJP: DD: Kalendarz ogrodnika, Dziennik Polski, 2008-12-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwuję
zaobserwujemy
2 os. zaobserwujesz
zaobserwujecie
3 os. zaobserwuje
zaobserwują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałem
+(e)m zaobserwował
zaobserwowałam
+(e)m zaobserwowała
zaobserwowałom
+(e)m zaobserwowało
zaobserwowaliśmy
+(e)śmy zaobserwowali
zaobserwowałyśmy
+(e)śmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałeś
+(e)ś zaobserwował
zaobserwowałaś
+(e)ś zaobserwowała
zaobserwowałoś
+(e)ś zaobserwowało
zaobserwowaliście
+(e)ście zaobserwowali
zaobserwowałyście
+(e)ście zaobserwowały
3 os. zaobserwował
zaobserwowała
zaobserwowało
zaobserwowali
zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwujmy
2 os. zaobserwuj
zaobserwujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałbym
bym zaobserwował
zaobserwowałabym
bym zaobserwowała
zaobserwowałobym
bym zaobserwowało
zaobserwowalibyśmy
byśmy zaobserwowali
zaobserwowałybyśmy
byśmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałbyś
byś zaobserwował
zaobserwowałabyś
byś zaobserwowała
zaobserwowałobyś
byś zaobserwowało
zaobserwowalibyście
byście zaobserwowali
zaobserwowałybyście
byście zaobserwowały
3 os. zaobserwowałby
by zaobserwował
zaobserwowałaby
by zaobserwowała
zaobserwowałoby
by zaobserwowało
zaobserwowaliby
by zaobserwowali
zaobserwowałyby
by zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano by

bezokolicznik: zaobserwować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaobserwowawszy

gerundium: zaobserwowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaobserwowanie
zaobserwowania
D. zaobserwowania
zaobserwowań
C. zaobserwowaniu
zaobserwowaniom
B. zaobserwowanie
zaobserwowania
N. zaobserwowaniem
zaobserwowaniami
Ms. zaobserwowaniu
zaobserwowaniach
W. zaobserwowanie
zaobserwowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaobserwowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowana
D. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanej
C. zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanej
B. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowaną
N. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowaną
Ms. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaobserwowani
zaobserwowani
zaobserwowane
zaobserwowane
D. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
C. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
B. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowane
N. zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
Ms. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych

Składnia

Rzżywotny + zaobserwować +
KOGO/CO
Rzżywotny + zaobserwować +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. postęp

Definicja

stwierdzić jakiś stan rzeczy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • badacze, naukowcy zaobserwowali
  • zaobserwować efekt, korelacje, nieprawidłowości, objawy, oznaki, poprawę, prawidłowość, reakcję, regres, różnice, spadek, symptomy, tendencję, trend, (systematyczny, znaczący) wzrost, zachowania, jakieś zjawisko

Cytaty

Latem zaobserwowaliśmy wzrost zainteresowania naszą miejscowością. Obliczamy, że wypoczywało u nas o ponad dziesięć procent więcej gości niż w 2005 r.

źródło: NKJP: Co czwarte małżeństwo nie może mieć dzieci, Dziennik Polski, 2003-03-10

Obfitość pożywienia może być [...] przyczyną innej, zaobserwowanej przez myśliwych anomalii. Normalnie lochy proszą się w marcu, teraz przez cały rok.

źródło: NKJP: A. Dik: Dziki problem, Nowiny Raciborskie, 2005-08-23

Zaobserwowano, że zachodzą pewne różnice w stopniu popadania w nałóg zażywania nikotyny w zależności od miejsca zamieszkania. Największy odsetek palących papierosy odnotowano w małych miastach.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.08.1995

Eksperyment jest to [...] złożona czynność polegająca na tym, iż staramy się wpłynąć na określone zjawisko, zmieniając w sposób przez nas kontrolowany warunki, w których ono przebiega, po to żeby zaobserwować, czy i jakie zmiany wystąpią.

źródło: KWSJP: Zygmunt Ziembiński: Logika praktyczna, 1958

Należy uczciwie powiedzieć, że na dzień dzisiejszy misja telewizji publicznej nie jest rzetelnie realizowana. Możemy zaobserwować, jak stronniczo przedstawiane są fakty.

źródło: KWSJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.06.2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwuję
zaobserwujemy
2 os. zaobserwujesz
zaobserwujecie
3 os. zaobserwuje
zaobserwują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałem
+(e)m zaobserwował
zaobserwowałam
+(e)m zaobserwowała
zaobserwowałom
+(e)m zaobserwowało
zaobserwowaliśmy
+(e)śmy zaobserwowali
zaobserwowałyśmy
+(e)śmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałeś
+(e)ś zaobserwował
zaobserwowałaś
+(e)ś zaobserwowała
zaobserwowałoś
+(e)ś zaobserwowało
zaobserwowaliście
+(e)ście zaobserwowali
zaobserwowałyście
+(e)ście zaobserwowały
3 os. zaobserwował
zaobserwowała
zaobserwowało
zaobserwowali
zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwujmy
2 os. zaobserwuj
zaobserwujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałbym
bym zaobserwował
zaobserwowałabym
bym zaobserwowała
zaobserwowałobym
bym zaobserwowało
zaobserwowalibyśmy
byśmy zaobserwowali
zaobserwowałybyśmy
byśmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałbyś
byś zaobserwował
zaobserwowałabyś
byś zaobserwowała
zaobserwowałobyś
byś zaobserwowało
zaobserwowalibyście
byście zaobserwowali
zaobserwowałybyście
byście zaobserwowały
3 os. zaobserwowałby
by zaobserwował
zaobserwowałaby
by zaobserwowała
zaobserwowałoby
by zaobserwowało
zaobserwowaliby
by zaobserwowali
zaobserwowałyby
by zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano by

bezokolicznik: zaobserwować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaobserwowawszy

gerundium: zaobserwowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaobserwowanie
zaobserwowania
D. zaobserwowania
zaobserwowań
C. zaobserwowaniu
zaobserwowaniom
B. zaobserwowanie
zaobserwowania
N. zaobserwowaniem
zaobserwowaniami
Ms. zaobserwowaniu
zaobserwowaniach
W. zaobserwowanie
zaobserwowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaobserwowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowana
D. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanej
C. zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanej
B. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowaną
N. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowaną
Ms. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaobserwowani
zaobserwowani
zaobserwowane
zaobserwowane
D. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
C. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
B. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowane
N. zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
Ms. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych

odpowiednik aspektowy: obserwować

Składnia

Rzosobowy + zaobserwować +
CO
Rzosobowy + zaobserwować +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. w Internecie

Definicja

włączyć funkcję powiadamiania o nowych treściach pojawiających się na danej stronie internetowej lub publikowanych przez daną osobę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Połączenia

  • zaobserwować profil, stronę

Cytaty

Klikając tuta,j odwiedzisz social media, polub i zaobserwuj stronę, aby być na bieżąco z aktualnymi ofertami! Razem pracujemy na nasz sukces.

źródło: Internet: wemet-futsal.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwuję
zaobserwujemy
2 os. zaobserwujesz
zaobserwujecie
3 os. zaobserwuje
zaobserwują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałem
+(e)m zaobserwował
zaobserwowałam
+(e)m zaobserwowała
zaobserwowałom
+(e)m zaobserwowało
zaobserwowaliśmy
+(e)śmy zaobserwowali
zaobserwowałyśmy
+(e)śmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałeś
+(e)ś zaobserwował
zaobserwowałaś
+(e)ś zaobserwowała
zaobserwowałoś
+(e)ś zaobserwowało
zaobserwowaliście
+(e)ście zaobserwowali
zaobserwowałyście
+(e)ście zaobserwowały
3 os. zaobserwował
zaobserwowała
zaobserwowało
zaobserwowali
zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaobserwujmy
2 os. zaobserwuj
zaobserwujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaobserwowałbym
bym zaobserwował
zaobserwowałabym
bym zaobserwowała
zaobserwowałobym
bym zaobserwowało
zaobserwowalibyśmy
byśmy zaobserwowali
zaobserwowałybyśmy
byśmy zaobserwowały
2 os. zaobserwowałbyś
byś zaobserwował
zaobserwowałabyś
byś zaobserwowała
zaobserwowałobyś
byś zaobserwowało
zaobserwowalibyście
byście zaobserwowali
zaobserwowałybyście
byście zaobserwowały
3 os. zaobserwowałby
by zaobserwował
zaobserwowałaby
by zaobserwowała
zaobserwowałoby
by zaobserwowało
zaobserwowaliby
by zaobserwowali
zaobserwowałyby
by zaobserwowały

bezosobnik: zaobserwowano by

bezokolicznik: zaobserwować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaobserwowawszy

gerundium: zaobserwowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaobserwowanie
zaobserwowania
D. zaobserwowania
zaobserwowań
C. zaobserwowaniu
zaobserwowaniom
B. zaobserwowanie
zaobserwowania
N. zaobserwowaniem
zaobserwowaniami
Ms. zaobserwowaniu
zaobserwowaniach
W. zaobserwowanie
zaobserwowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaobserwowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowana
D. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowanej
C. zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanemu
zaobserwowanej
B. zaobserwowanego
zaobserwowanego
zaobserwowany
zaobserwowane
zaobserwowaną
N. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowaną
Ms. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaobserwowani
zaobserwowani
zaobserwowane
zaobserwowane
D. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
C. zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
zaobserwowanym
B. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowane
N. zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
zaobserwowanymi
Ms. zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych
zaobserwowanych

Składnia

bez ograniczeń + zaobserwować +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj