Chronologizacja
1. rzeczywistość
Definicja
Pochodzenie
Wyraz wtórnie utworzony od pierwotnego przysł. na jawie 'nie we śnie; w rzeczywistości', a to z psł. przysł. *avě 'w stanie czuwania, nie we śnie'.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Relacje znaczeniowe
| antonimy: | halucynacja, sen | |
| hiperonimy: | rzeczywistość |
Połączenia
- jawa i sen
- stan jawy
- na granicy jawy i snu
Cytaty
|
Teoretyk nadrealizmu, André Breton, wydał w r. 1924 manifest, który głosił m.in.: „Wierzę, że dwa tak na pozór sprzeczne stany, jak sen i jawa, stopią się kiedyś w rzeczywistość absolutną - jak kto woli - w nadrzeczywistość...”. źródło: NKJP: Galeria stulecia, Dziennik Polski, 2000-12-29 |
|
|
Narrator - bohater opowiadań - jest samotny, ale i szczęśliwy w stworzonym przez siebie świecie - realnym i magicznym, gdzie jawa miesza się z ułudą, realia powojennego Gdańska z fantastycznymi marzeniami. źródło: NKJP: Samotny i szczęśliwy, Dziennik Polski, 2003-01-16 |
|
|
Położył się i zapadł w drzemkę, na granicy snu i jawy [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
|
|
Wróżka, podobnie jak Igiełka, jest młoda, energiczna. Chyba dobra w swoim fachu. Opowiada szczegółowo moje sny i jawę. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001 |
|
|
Tajemnica tego filmu polega na uchwyceniu punktu granicznego między „bajką” a „rzeczywistością”, marzeniem sennym i jawą. źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Z kina, Gazeta Wyborcza, 1994-04-07 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jawa |
jawy |
|
| D. | jawy |
jaw |
|
| C. | jawie |
jawom |
|
| B. | jawę |
jawy |
|
| N. | jawą |
jawami |
|
| Ms. | jawie |
jawach |
|
| W. | jawo |
jawy |
Inne uwagi
Zwykle lp.
2. motocykl
Definicja
Pochodzenie
Od: nazwy marki Jawa.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | motocykl |
Połączenia
- czeska; nowa, stara jawa
- motocykl jawa
- kierowca, producent; (jakiś) model, silnik jawy
- kupić, sprzedać jawę
- jeździć jawą
Cytaty
|
Kiedyś trafiła się okazja: wspaniała jawa z roku 1953. Gdy przyjechałem po motocykl, okazało się, że brakuje właściwych dokumentów. źródło: NKJP: RafaŁ Stanowski: Nowe życie weterana, Dziennik Polski, 2001-04-27 |
|
|
W Morawicy będący pod wpływem alkoholu motocyklista, kierujący jawą, najechał na fiata 125p, wskutek czego sam doznał otwartego złamania podudzia i innych licznych obrażeń. źródło: NKJP: (WES): Dziennik Polski, 1999-05-24 |
|
|
Kupili mi pierwszy motocykl, jawę cezetkę. Miałem już wtedy oczywiście prawo jazdy, a posiadanie takiego sprzętu w tamtych czasach to był szczyt szczęścia. źródło: NKJP: „Harley mój, ja kocham go…”, Tygodnik Ciechanowski, 2008-09-02 |
|
|
Pamiętam, że w jawach nigdy nie mieliśmy standardowych części, zawsze kombinowaliśmy z przeróbkami, aby tylko wykrzesać z motocykli jak najwięcej mocy. źródło: NKJP: Byłem samoukiem, Dziennik Polski, 2001-01-24 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | jawa |
jawy |
|
| D. | jawy |
jaw |
|
| C. | jawie |
jawom |
|
| B. | jawę |
jawy |
|
| N. | jawą |
jawami |
|
| Ms. | jawie |
jawach |
|
| W. | jawo |
jawy |
Informacja normatywna
Małą literą pisze się nazwy konkretnych produktów przemysłowych, a nazwy firm i marek produktów – wielką literą.