UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wcielenie

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL: pod: wcielić, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika wcielić się; zob. ciało

1. kolejna postać

Definicja

kolejna postać, jaką przyjmuje dana osoba, rzecz bądź zjawisko

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

dawne, nowe, stare, współczesne; kobiece, męskie wcielenie
wcielenie bohatera; auta, samochodu; jakiejś idei, ideologii, polityki
przybrać/przybierać (kolejne, nowe) wcielenie

Cytaty

	Pierwsze diablo pokazano światu 10 lat temu, a najnowsze lamborghini diablo GT to już piąte wcielenie tego legendarnego auta. źródło: NKJP: (ALS): Demon wcielony, Dziennik Polski, 2001-07-02
	Strukturalizm szybko jednak okazał się nowym wcieleniem myślenia totalitarnego, a po okresie rozkwitu zszedł na boczne tory naukowej i filozoficznej debaty. źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002
	Dla przykładu weźmy lęk przed krytyką. W obecnym wcieleniu pojawił się on po raz pierwszy, kiedy w wieku czterech lat dzieci z podwórka zaczęły się z nas wyśmiewać [...] źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000
	[...] ja przecież opisałem szarego człowieczka, mieszkańca środkowej Europy, miotanego przez huragany historii, wywołane parciem dwóch krwawych dyktatur, a jego coraz to nowe wcielenia miały służyć utrzymaniu się na powierzchni życia. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Składnia

wcielenie

(KOGO/CZEGO)

2. filmowe

Definicja

postać odtworzona przez aktora na scenie lub w filmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rola
	hiperonimy:	postać I

Połączenia

ekranowe, filmowe, sceniczne, teatralne; komediowe; udane wcielenie
wcielenia aktora

Cytaty

	- Lubi pan swoje filmowe wcielenie? - Nie jestem aktorem, nie mam umiejętności warsztatowych, więc chcąc nie chcąc przenoszę na graną postać swoje zachowania i cechy [...] źródło: NKJP: xx: Kacper to nie „Piasek”!, Wieczór Wybrzeża, 2000-02-26
	Wygodne, skórzane fotele, na ścianach obrazy przedstawiające różne wcielenia aktora Teatru Żydowskiego Michała Szwechlicha. źródło: NKJP: Andrzej Zybała: Wielobój w biznesie, Gazeta Wyborcza, 1992-07-23
	Marek Brodzki dał się zapamiętać jako autentyczny talent aktorski i zdolny dźwiękowiec. [...] Do dziś wspomina się kilka jego teatralnych wcieleń komediowych [...] źródło: NKJP: Filmowiec, humanista, Dziennik Polski, 2003-05-14
	Leon Niemczyk, który ma na koncie ponad 400 kinowych wcieleń, jest też serialowym rekordzistą. Grał nawet w siedmiu „tasiemcach” jednocześnie. źródło: NKJP: Renata Sas: Świat według doktor Zosi, Lubiczów i innych, Express Ilustrowany, 2002-12-20,

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Składnia

	+	wcielenie	+
	+	wcielenie	+	(CZYJE)

3. dobroci

Definicja

osoba bądź rzecz reprezentująca jakąś właściwość w najwyższym stopniu

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ucieleśnienie, uosobienie

Połączenia

czyste, idealne, najdoskonalsze, żywe wcielenie
wcielenie cnót, dobroci, doskonałości, niewinności, piękna; brzydoty, obłudy, zła
być, wydawać się wcieleniem czegoś
uchodzić za wcielenie czegoś
wyglądać jak wcielenie (niewinności, zła)

Cytaty

	Ten budynek nie zachwyca. Podobnie jak wiele innych, które zbudowano przez ostatnie pół wieku w Mieście uchodzącym za wcielenie nowoczesności. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008
	[...] powiada prawica, że władza należy się klerykałom i nacjonalistom jako wcieleniu słuszności [...] źródło: NKJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1995
	Dla nas, Europejczyków, to Azjata był wcieleniem okrucieństwa. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978
	Przeważnie plakat japoński jest wcieleniem dyskrecji, nawet jeśli używa prostych symboli. źródło: NKJP: Dorota Jarecka: W sobotę otwarto 15. Międzynarodowe Biennale Plakatu, Gazeta Wyborcza, 1996-06-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

wcielenie

CZEGO

4.a Chrystusa

Definicja

rel.

przyjęcie formy materialnej przez istotę nadprzyrodzoną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Relacje znaczeniowe

synonimy:

inkarnacja

Połączenia

boskie; prawdziwe wcielenie
wcielenie Boga, Chrystusa, Jezusa, Syna Bożego; Słowa Bożego
wcielenie i narodzenie, wcielenie i odkupienie
moment; tajemnica wcielenia

Cytaty

	Jezu, Twoje wcielenie i narodzenie nie dokonało się na oczach świata, lecz w ciszy i tajemnicy, a jednak wydarzenie to odbiło się potężnym echem, które dziś dociera do nas. źródło: NKJP: Tadeusz Loska: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne: godziny święte-spotkania modlitewne, 1992
	Jak już wspomniano, szczególnym zainteresowaniem poetów maryjnych cieszyła się tajemnica zwiastowania i wcielenia Chrystusa [...] źródło: NKJP: Roman Mazurkiewicz: Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, 2002
	Awatara (avatra) - inkarnacja, wcielenie, zstąpienie Boga na ziemię w odpowiedniej do sytuacji postaci w celu podtrzymania - dharmy. źródło: NKJP: Marta Kudelska: Hinduizm - jedność w różnorodności, 2006
	[...] przypominam, że w Ewangelii św. Jana o wcieleniu Syna Bożego czytamy: „Słowo stało się Ciałem” [...] źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.12.1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

wcielenie

KOGO

4.b przyjęta forma

Definicja

materialna forma przyjęta przez istotę nadprzyrodzoną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

inkarnacja

Połączenia

wcielenie boga, bogini; Buddy, Izydy, Peruna...; diabła, szatana
jedno z wcieleń
być wcieleniem kogoś

Cytaty

	Sam arcybiskup uznał się za wcielenie św. Michała Archanioła. źródło: NKJP: G.Czerwińska: Kościół mariawicki, Tygodnik Ciechanowski, 2007-04-11
	Koń uchodził także za wcielenie ducha zboża, zatem składane z niego ofiary miały zapewnić obfitość plonów. źródło: NKJP: Sekret Lajkonika, Dziennik Polski - 2002-06-01
	[...] po jednej i po drugiej stronie korytarza znajdują się nisze, w których spoczywały mumie świętych byków Apisów, [...] w starożytnym Egipcie oddawano im cześć jako wcieleniu boga Ptaha [...] źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001
	[...] sam Bóg, poprzez Ducha Świętego, którego jednym z wcieleń był gołąb, czuwał nad udręczonymi wygnańcami [...] źródło: NKJP: Andrzej Krzysztof Szymański: I restauracja Burbonów we Francji w 1814 w oświetleniu prasy warszawskiej, 2000

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Składnia

wcielenie

KOGO

5. duszy

Definicja

książk.

jedna z szeregu materialnych postaci, w które według niektórych systemów religijnych wstępuje kolejno dusza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

Połączenia

kolejne, następne, obecne, poprzednie wcielenie; przyszłe, wcześniejsze; poszczególne wcielenia
wcielenie duszy
łańcuch wcieleń

Cytaty

	Buddyści wierzą w reinkarnację, czyli powtórne narodziny po śmierci oraz łańcuch przyczynowo-skutkowy, gdzie efekty podejmowanych działań mają wpływ nie tylko na obecne życie, ale także na przyszłe narodziny i kolejne wcielenie. źródło: NKJP: G.Czerwińska: O buddyzmie, Tygodnik Ciechanowski, 2007-06-02
	Cnoty, które rozwijają się powoli w każdym z nas, są niewidzialnymi więzami, wiążącymi ze sobą wszystkie nasze wcielenia - wcielenia, które pamięta jedynie nasz duch, ponieważ Materia nie posiada pamięci spraw duchowych. źródło: NKJP: Internet
	Stopa została usztywniona – szybko i fachowo. – W poprzednim wcieleniu musiałaś być pielęgniarką. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003
	Przecież według Helgego jestem twoją córką z poprzednich wcieleń. Niedługo będziesz miał córkę z córką. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 20001
	- Matka Teresa z Kalkuty wcale nie była święta - dawała biedakom ścierwo do jedzenia. Może ratowała im życie doczesne, ale niszczyła duchowe - denerwuje się Adam - Psuła im karmę i w następnych wcieleniach odradzali się jako szczury. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wcielenie	wcielenia
D.	wcielenia	wcieleń
C.	wcieleniu	wcieleniom
B.	wcielenie	wcielenia
N.	wcieleniem	wcieleniami
Ms.	wcieleniu	wcieleniach
W.	wcielenie	wcielenia

Data ostatniej modyfikacji: 14.11.2018