Chronologizacja
1 połowa XV w., Bańk
Pochodzenie
psł. *obьtjь 'wspólny, nie swój'
1. nieznany
Definicja
Noty o użyciu
Używane też w znaczeniu 'człowiek obcy czyli nieznany'.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- obcy kraj, ląd; lekarz, mężczyzna; obca kobieta; obcy ludzie
- całkiem, całkowicie, kompletnie, zupełnie obcy
Cytaty
Wprowadziłem się jako obcy człowiek do wsi Jeżówka, jednej z 42 tys. wsi. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.05.1994 |
|
[...] postać nowego szkoleniowca nie jest w naszym klubie obca, ponieważ pracował on już kiedyś w Górniku jako trener. źródło: NKJP: MAZI: Zmiana w Jastrzębiu,Trybuna Śląska, 2001-09-05 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
Składnia
+ | obcy | + |
(KOMU)
|
|
szyk: neutralny |
2. niespokrewniony
Definicja
Noty o użyciu
Używane też w znaczeniu 'człowiek obcy czyli niespokrewniony'.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne
Połączenia
- obcy ludzie; obce dziecko; osoba, rodzina obca; dzieci obce
- mieszkać, wychowywać się u obcych (ludzi)
Cytaty
Na standardowe pytanie sądu, czy jest osobą obcą dla Janusza M., przyznaje, że to kolega. Ale nie rodzina, więc osoba obca. źródło: NKJP: Agnieszka Filipowicz: Dyrektor liceum powinien być jak żona Cezara!, Gazeta Krakowska, 2007-03-13 |
|
Wszystko dzieje się zgodnie z prawem, bo pogrzeb samotnego może zorganizować obca mu osoba, byleby przedstawiła rachunki z firmy pogrzebowej. źródło: NKJP: (jusz): Prywatne pogrzeby w Klepsydrze, Dziennik Łódzki, 2004-10-18 |
|
Spadkodawca nie musi uwzględnić w testamencie swoich najbliższych krewnych, przeciwnie - może zapisać swój majątek dowolnie wybranej osobie. Tak więc spadek może otrzymać dalszy krewny, a nawet zupełnie obca osoba. źródło: NKJP: (DO): Kto otrzyma nieruchomość?, Dziennik Polski, 2006-08-09 |
|
Jeżeli dziecko nie może, z różnych względów, wychowywać się w swojej naturalnej rodzinie, trzeba mu znaleźć inną. Może to być rodzina spokrewniona lub obca. źródło: NKJP: Anna Bińczak: Opiekunowie poszukiwani, Dziennik Bałtycki, 2006-05-22 |
|
Obaj wychowywali się u obcych i znali cienie życia na czyjejś łasce. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
Składnia
+ | obcy | + |
(KOMU)
|
|
szyk: neutralny |
3. spoza środowiska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- obcy klasowo
Cytaty
Początki były trudne? - Tak. Bywałam w Krynicy na wczasach, rożnych imprezach, ale nigdy nie prowadziłam tutaj interesów. Byłam obca, przyjechałam z Krakowa [...]. źródło: NKJP: Maria OLSZOWSKA: Mężczyźni czekają, Gazeta Krakowska, 2003-10-11 |
|
Nigdy nie dano mi odczuć, że w tym mieście jestem intruzem. Mimo iż pochodzę z małego miasteczka, z zaścianka - cóż tu ukrywać - w Krakowie nigdy nie wypomniano mi, że jestem obca. źródło: NKJP: Agnieszka MUSZALSKA: Z zaścianka do muzy, Gazeta Krakowska, 2002-07-13 |
|
Z perspektywy ostatniego ćwierćwiecza cieszy jeszcze jedna rzecz. Akceptacja miejscowych. – Kiedyś byłam w tym środowisku obca. źródło: NKJP: Andrzej SKÓRKA: Pani na zamku, Gazeta Krakowska, 2005-05-14 |
|
Nieraz już myślałem, żeby wrócić do Kazachstanu, tam czułem się jak swój wśród swoich. Tutaj, mimo kilku lat nadal jestem obcy. źródło: NKJP: Joanna KARDASZ: Polska jak dom bez dachu, Gazeta Poznańska, 2002-10-31 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
4. cudzoziemski
Definicja
Noty o użyciu
Używane też w znaczeniu 'człowiek obcy czyli pochodzący z innego kraju'.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny
Połączenia
- obcy język, wyraz; kapitał, zarząd; monarcha; wywiad; obcy najeźdźcy, żołnierze; literatura, waluta obca
Cytaty
[...] państwem polskim było Księstwo Warszawskie, któremu 22 lipca 1807 r. obcy monarcha podyktował konstytucję. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 31.01.1992 |
|
[...] we Wrocławiu niemiecki koncern przejął wszystkie trzy tytuły prasy codziennej, a obcy kapitał kontroluje także inne czasopisma regionalne. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.02.2004 |
|
Po raz pierwszy od IV klasy szkoły podstawowej wprowadzono język obcy, również we wszystkich szkołach wiejskich. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.07.2000 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
5. pozaziemski
Definicja
Noty o użyciu
Używane też w znaczeniu 'istota obca czyli pochodząca z pozaziemskiej cywilizacji'.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat
Połączenia
- obcy statek; obca cywilizacja
Cytaty
Zwolennicy istnienia kosmitów i UFO twierdzą, że latem 1947 roku w Nowym Meksyku rozbił się obcy statek gwiezdny, a amerykański rząd wziął do niewoli jego załogę i w tajemnicy testuje oraz wykorzystuje technologie pozyskane z pojazdu kosmicznej cywilizacji. źródło: NKJP: Adam SYNOWIEC (k): UFO i faceci w czerni, Gazeta Poznańska, 2006-07-22 |
|
Piktogramy pojawiające się w tym miejscu, przez niektórych uważane są za znaki pozostawione przez obce cywilizacje, przez innych - za mistyfikację. źródło: NKJP: WAL: Tajemnicze kręgi w zbożu, Gazeta Poznańska, 2003-06-27 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
6. niewłaściwy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- obcy dźwięk, smak, zapach
Cytaty
Zioła nie ulegają procesowi psucia, jeśli są właściwie przechowywane. [...] Trzeba je trzymać z dala od wilgoci oraz obcych zapachów, ponieważ są higroskopijne i bardzo szybko wchłaniają obce zapachy. źródło: NKJP: o. Grzegorz Sroka: Mieszanki i herbatki ziołowe, Dziennik Zachodni, 2001-04-27 |
|
Woda przeznaczona do spożycia powinna być pozbawiona zapachu i obcego smaku. źródło: Internet |
|
W momencie kiedy zaczyna się jakieś wzniesienie, to wraz z obciążeniem pojawia się z powrotem ten obcy dźwięk. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
D. | obcego |
obcego |
obcego |
obcego |
obcej |
C. | obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcemu |
obcej |
B. | obcego |
obcego |
obcy |
obce |
obcą |
N. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcą |
Ms. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
obcej |
W. | obcy |
obcy |
obcy |
obce |
obca |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | obcy |
obcy |
obce |
obce |
D. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
C. | obcym |
obcym |
obcym |
obcym |
B. | obcych |
obcych |
obcych |
obce |
N. | obcymi |
obcymi |
obcymi |
obcymi |
Ms. | obcych |
obcych |
obcych |
obcych |
W. | obcy |
obcy |
obce |
obce |