UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nieboszczka

Chronologizacja

1474, SStp
W postaci: niebożka

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	nieboszczka	nieboszczki
D.	nieboszczki	nieboszczek

C.	nieboszczce	nieboszczkom
B.	nieboszczkę	nieboszczki
N.	nieboszczką	nieboszczkami
Ms.	nieboszczce	nieboszczkach
W.	nieboszczko	nieboszczki

Pochodzenie

Derywat od st.pol. niebożec 'nieboszczyk', kontynuującego psł. *nebožьcь 'biedak, nieszczęśnik' (który pochodzi od przymiotnika *nebogъ 'nie mający żadnego majątku, własności, szczęścia, biedny, nieszczęsny'), z przyrostkiem -ka (< *-ьka); forma staropolska niebożka wywodzi się bezpośrednio od przymiotnika niebogi z przyrostkiem -ka (< *-ьka); współczesna pisownia nieboszczka (zamiast *niebożczka) wskutek zatraty poczucia związku wyrazu z niebogi (Bor).

1. kobieta

Definicja

książk.

kobieta, która nie żyje

Noty o użyciu

Przeważnie używane razem z rzeczownikiem odnoszącym się do nieżyjącej osoby płci żeńskiej.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nieboszczyca

Połączenia

nieboszczka królowa, matka, żona
spadkobierca; ciało nieboszczki
spadek po nieboszczce
odziedziczyć coś po nieboszczce

Cytaty

[...] informacja o przywołaniu przed monarsze oczy zjawy nieboszczki królowej Barbary kazała niektórym podejrzewać, że mag Twardowski zajmował się optyką i być może zbudował polski prototyp latarni magicznej.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1981

[...] ojcu nieźle się powodziło, ale głównie dlatego, że matka była wierną i gospodarną żoną, więc ojciec ledwie zdjął po nieboszczce żałobę, powtórnie wszedł w małżeńskie związki [...].

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Apelacja, 1983

[...] Zosia to mogła sobie chociaż wyobrazić, że płynie do nieboszczki matki.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008

Składnia

nieboszczka

KTO

2. komuna

Definicja

żart.

używane w odniesieniu do czegoś (wyrażonego rzeczownikiem rodzaju żeńskiego), co już nie istnieje

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

nieboszczka komuna, partia; PRL, PZPR

Cytaty

Pozostały wszakże pewne nie rozliczone elementy spadku po nieboszczce partii [...].

źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Z boku, Gazeta Wyborcza, 1993-08-28

Powiedziałem naszym przeciwnikom [...], że jak nieboszczka PZPR rozwiązywała problemy, to robiła to z sensem, a oni nawet tego nie potrafią [...].

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Wesołe miasteczko, Polityka, 2001-12-15

Składnia

nieboszczka

Data ostatniej modyfikacji: 20.02.2024