UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grobowy

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grobowy
grobowy
grobowy
grobowe
grobowa
D. grobowego
grobowego
grobowego
grobowego
grobowej
C. grobowemu
grobowemu
grobowemu
grobowemu
grobowej
B. grobowego
grobowego
grobowy
grobowe
grobową
N. grobowym
grobowym
grobowym
grobowym
grobową
Ms. grobowym
grobowym
grobowym
grobowym
grobowej
W. grobowy
grobowy
grobowy
grobowe
grobowa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grobowi
grobowi
grobowe
grobowe
D. grobowych
grobowych
grobowych
grobowych
C. grobowym
grobowym
grobowym
grobowym
B. grobowych
grobowych
grobowych
grobowe
N. grobowymi
grobowymi
grobowymi
grobowymi
Ms. grobowych
grobowych
grobowych
grobowych
W. grobowi
grobowi
grobowe
grobowe

Pochodzenie

Zob. grób

1. dotyczący grobu

Definicja

związany z grobem - miejscem w ziemi, w którym chowany jest zmarły człowiek

Cytaty

1.a pomnik

Definicja

dotyczący elementów, z których zbudowany jest grób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • kopiec, kurhan; kamień, pomnik; dół grobowy; jama, nisza; budowla, kaplica, komnata, komora, krypta, piramida, świątynia, tumba; piwnica, płyta, tablica; kwatera grobowa; mauzoleum; pomieszczenie grobowe

Cytaty

We Lwowie powstały cztery cmentarze, z których do dziś przetrwał jeden, tzn. Łyczakowski [...], położony na malowniczych wzgórzach, poprzecinanych cienistymi alejami, wzdłuż których stoją pomniki grobowe o często niezwykłej wartości artystycznej.

źródło: NKJP: Anna Kalbarczyk: Cmentarze polskie na Wschodzie, Gazeta Radomszczańska, 2009-04-11

Podczas badań średniowiecznego majątku ziemskiego w Wetwang, we wschodnim Yorkshire archeologowie odkryli kurhan grobowy, który oprócz szkieletu kobiety zawierał także elementy wozu [...].

źródło: NKJP: Celtycki kurhan, Dziennik Polski, 2001-07-06

Chyba należy pogodzić się z faktem, że Cheops został jednak pochowany w znanej komnacie grobowej, którą obrabowano już setki lat temu.

źródło: NKJP: Agnieszka Krzemińska: Wpuszczeni w piramidę, Polityka, 2002-09-28

1.b dar

Definicja

dotyczący tego, co wkłada się z ciałem zmarłego do trumny lub do grobu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

  • całun; dar, inwentarz grobowy; korona, szata grobowa; naczynie; wyposażenie grobowe; insygnia grobowe

Cytaty

Podczas gdy kiedyś wśród darów grobowych znajdowała się broń, ulubione zwierzę, jedzenie czy moneta włożona w usta, obecnie jest to np. książeczka do nabożeństwa lub święty obrazek [...].

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2005

Na terenie miejscowości okryto cmentarzysko i naczynia grobowe z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza [...].

źródło: Internet

[...] zatwierdzony przez Radę Powiatu herb przedstawia w górnej części złotą koronę, nawiązującą kształtem do grobowej korony króla Kazimierza Wielkiego [...].

źródło: NKJP: Herby powiatu nowotarskiego, Dziennik Polski, 2000-10-23

2. nastrój

Definicja

ponury i przygnębiający

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  cmentarny, ponury, posępny, przygnębiający, smętarny, smętny, zasmęcony, zesmutniały

Połączenia

  • grobowy głos; nastrój; grobowa mina; atmosfera, cisza, powaga

Cytaty

Raz udało mi się z nim pogadać - mówi jeden z kolegów Zbigniewa. - Był kompletnie załamany, miał grobowy głos i wzrok człowieka zaszczutego.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Beata od kuchni, Polityka, 2007-10-27

Po meczu z Bykami w szatni koszykarzy Hawks musiała panować grobowa atmosfera. Nie wykorzystali ogromnej szansy pokonania po raz drugi w obecnym sezonie obrońców mistrzowskiego tytułu.

źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Koszykówka. Kolejna wygrana Chicago Bulls w NBA, Gazeta Wyborcza, 1997-02-17

Zapadła pełna konsternacji cisza, załoga zamarła z grobowymi minami skazańców. Nie kryjące zdumienia surowe twarze kapitanów nie wróżyły nic dobrego.

źródło: NKJP: „Stary” płynie na Horn, Dziennik Polski, 2003-02-15

Frazeologizmy

do grobowej deski I
do grobowej deski II
Data ostatniej modyfikacji: 13.12.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj