Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-gněvati sę
z psł. *gněvati sę
Zob. gniew
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zagniewać się |
Połączenia
- bosman, Bóg, ojciec rozgniewał się; matka, żona rozgniewała się
- rozgniewać się na córkę, na dzieci, na ludzi, na podwładnych, na syna, na żołnierzy, na żonę
- rozgniewać się o czyjąś głupotę
- rozgniewać się za brak wiedzy, za czyjś postępek, za czyjeś wybryki, za czyjeś zachowanie
- rozgniewać się na dobre, nie na żarty
- rozgniewać się i przekląć kogoś, rozgniewać się i uderzyć
Cytaty
Miała nadzieję, że Dominika nie rozgniewa się na nią za ten brak wyobraźni. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008 |
|
Jakub rozgniewał się na teścia, że tak zapalczywie go ścigał i przeprowadzając rewizję upokorzył. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
Stalin się rozgniewał i dalsze wybryki Żukowa były mu już nie na rękę. źródło: NKJP: Torańska Teresa: Oni, 1985 |
|
- Jak ty do mnie mówisz!? - rozgniewał się królewicz. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód, 2003 |
|
Rozgniewał się na siebie i na swoje głupie przejęzyczenie. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozgniewam się |
rozgniewamy się |
|||
2 os. |
rozgniewasz się |
rozgniewacie się |
|||
3 os. |
rozgniewa się |
rozgniewają się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozgniewałem się +(e)m się rozgniewał |
rozgniewałam się +(e)m się rozgniewała |
rozgniewałom się +(e)m się rozgniewało |
rozgniewaliśmy się +(e)śmy się rozgniewali |
rozgniewałyśmy się +(e)śmy się rozgniewały |
2 os. |
rozgniewałeś się +(e)ś się rozgniewał |
rozgniewałaś się +(e)ś się rozgniewała |
rozgniewałoś się +(e)ś się rozgniewało |
rozgniewaliście się +(e)ście się rozgniewali |
rozgniewałyście się +(e)ście się rozgniewały |
3 os. |
rozgniewał się |
rozgniewała się |
rozgniewało się |
rozgniewali się |
rozgniewały się |
bezosobnik: rozgniewano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozgniewajmy się |
|
2 os. |
rozgniewaj się |
rozgniewajcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozgniewałbym się bym się rozgniewał |
rozgniewałabym się bym się rozgniewała |
rozgniewałobym się bym się rozgniewało |
rozgniewalibyśmy się byśmy się rozgniewali |
rozgniewałybyśmy się byśmy się rozgniewały |
2 os. |
rozgniewałbyś się byś się rozgniewał |
rozgniewałabyś się byś się rozgniewała |
rozgniewałobyś się byś się rozgniewało |
rozgniewalibyście się byście się rozgniewali |
rozgniewałybyście się byście się rozgniewały |
3 os. |
rozgniewałby się by się rozgniewał |
rozgniewałaby się by się rozgniewała |
rozgniewałoby się by się rozgniewało |
rozgniewaliby się by się rozgniewali |
rozgniewałyby się by się rozgniewały |
bezosobnik: rozgniewano by się
bezokolicznik: rozgniewać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozgniewawszy się
gerundium: rozgniewanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozgniewanie się |
rozgniewania się |
D. | rozgniewania się |
rozgniewań się |
C. | rozgniewaniu się |
rozgniewaniom się |
B. | rozgniewanie się |
rozgniewania się |
N. | rozgniewaniem się |
rozgniewaniami się |
Ms. | rozgniewaniu się |
rozgniewaniach się |
W. | rozgniewanie się |
rozgniewania się |
Składnia
Rzosobowy | + | rozgniewać się | + |
na KOGO +
o CO | za CO
|
Rzosobowy | + | rozgniewać się | + |
na KOGO +
że ZDANIE
|
Rzosobowy | + | rozgniewać się | + |
MOWA WPROST
|