UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czekolada

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
W postaci: ciokolata

Pochodzenie

hiszp. chocolate

wł. cioccolata

1.a masa

Definicja

masa z miazgi kakaowej z cukrem i innymi dodatkami, używana do wyrobu produktów spożywczych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

biała, ciemna, czarna czekolada
fabryka, producent; zapach czekolady
jajko, moneta, Mikołaj, zajączek z czekolady
deser; bułki/bułeczki, rogaliki; ciasto z czekoladą
orzeszki, śliwki, wiśnie; pierniczki, wafle w czekoladzie
pachnieć; oblany, umazany, wysmarowany czekoladą

Cytaty

	Na tydzień przed świętami Wielkiej Nocy bazary zarzucone są barankami z cukru oraz czekoladowymi jajkami różnej wielkości. Także – zajączkami z czekolady [...]. źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Bazar: Nieśpieszne zakupy, Tygodnik Ciechanowski, 2004-04-06
	Siedząc przed telewizorem chrupiesz chipsy, plotkując z przyjaciółką pochłaniasz paczkę ciasteczek, a w twojej kieszeni zawsze znajdzie się trochę pysznych orzeszków w czekoladzie... źródło: NKJP: Cosmodieta, Cosmopolitan, 1998
	Siedziała na łóżku, obgryzając biszkopt tak, by na koniec została najlepsza część: kwaskowata galaretka oblana czekoladą. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008
	[...] na gości czekały sałatki, kanapki, a także niesamowite desery, wśród których wielkim powodzeniem cieszyły się czekoladowe, wiśniowe i waniliowe minitorciki, ciastka oraz truskawki w czekoladzie i w sosie waniliowym. źródło: NKJP: Grillowy luz, Dziennik Polski, 2003-05-19
	Na deser zamówiłem duo of chocolate [...], dwa musy - z białej i czarnej czekolady. Z białej świetny, z czarnej dużo mniej udany. źródło: NKJP: Piotr Bikont: Zalewayka, Gazeta Wyborcza, 1996-11-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czekolada	czekolady
D.	czekolady	czekolad

C.	czekoladzie	czekoladom
B.	czekoladę	czekolady
N.	czekoladą	czekoladami
Ms.	czekoladzie	czekoladach
W.	czekolado	czekolady

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b kostka

Definicja

prostokątny, płaski kawałek zrobiony z masy z miazgi kakaowej z dodatkami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

biała, czarna; gorzka, mleczna; nadziewana; szwajcarska, wedlowska czekolada
czekolada Wedla
czekolada z bakaliami, z orzechami, z rodzynkami; z jakimś nadzieniem
rynek; gatunek, rodzaj; smak; kawałek, kostka czekolady
apetyt, ochota na czekoladę
opakowanie; celofan, sreberko po czekoladzie
zjeść/jeść; kupować, reklamować; dostać, otrzymać czekoladę
częstować; opychać się czekoladą
sięgać po czekoladę

Cytaty

	W nagrodę wszyscy otrzymali czekolady, a zwycięzcy książki ufundowane przez szkołę. źródło: NKJP: (MW): Uczyły się tydzień, Dziennik Polski, 2000-11-13
	Słodyczy prawie już nie jem, poza czekoladą o smaku truskawkowym. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Szast-prast: Jak stać się lepszym człowiekiem?, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-01
	... masz ochotę na czekoladę? A taką z bąbelkami? Białą czy mleczną? - Mleczną. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006
	[...] w pewnym momencie pojawia się niepohamowana ochota na coś słodkiego [...]. Dobrze sprawdza się [...] czekolada z orzechami, oczywiście w małych ilościach. źródło: NKJP: Joanna Solska: Dolce vita, Polityka, 2002-12-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czekolada	czekolady
D.	czekolady	czekolad

C.	czekoladzie	czekoladom
B.	czekoladę	czekolady
N.	czekoladą	czekoladami
Ms.	czekoladzie	czekoladach
W.	czekolado	czekolady

2.a napój

Definicja

napój z rozpuszczonej w mleku lub wodzie czekolady w proszku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

napój

Połączenia

ciepła, gorąca; pitna czekolada
czekolada na gorąco
czekolada w płynie
pijalnia; filiżanka, kubek (gorącej) czekolady
pić czekoladę

Cytaty

	Również i my wzięliśmy udział w nocnej premierze siódmej części Harry’ego Pottera. Częstowaliśmy gorącą czekoladą, rozdawaliśmy zakładki do książek z logiem „Tygodnika Rybnickiego”. źródło: NKJP: Czekoladowa północ, Tygodnik Rybnicki, 2008-01-29
	Pili czekoladę podczas obrzędów rytualnych. Uważali ją za afrodyzjak. źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Choco magia, Polityka, 2009-01-24
	Heniek, pokrzepiony czekoladą w płynie, z wielką ochotą „dołował” wiązki sadzonek. źródło: NKJP: Rzeczpospolita złodziejska, Dziennik Polski, 2000-12-09
	Spokój, słodycz, w głowie filiżanka z gorącą czekoladą, która nagle przewraca się i zalewa całego mnie od środka. źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008
	Siadamy w jakimś barze na dworcu, ja z kawą, ona z kubkiem czekolady, i rozmawiamy o tym, o czym porozmawiać trzeba. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Kartki z białego zeszytu, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czekolada	czekolady
D.	czekolady	czekolad

C.	czekoladzie	czekoladom
B.	czekoladę	czekolady
N.	czekoladą	czekoladami
Ms.	czekoladzie	czekoladach
W.	czekolado	czekolady

2.b porcja

Definicja

filiżanka czekolady - napoju

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

porcja

Połączenia

zamówić czekoladę

Cytaty

	Koleżanka zamówiła czekoladę mleczną z musem chyba ananasowym, ja z malinowym. Cudo. Wspaniała, supersmaczna czekolada, mus malinowy na dole pyszny i dokładnie oddzielony, na górze bita śmietana. O ile dobrze pamiętam, cena porcji to [...] 16 złotych - sporo, ale naprawdę warto wydać. źródło: Internet
	Koncert Urszuli Dudziak, zespołu Kroke czy występ ArtCollor Ballet to niektóre z atrakcji, jakie przygotował Kraków dla uczestników forum. Działać będzie Namiot Sześciu Zmysłów, promujący walory Krakowa oraz ofertę naszego miasta. W Kawiarence Krakowskiej będzie się można napić gorącej czekolady i obejrzeć filmy promocyjne o Krakowie. źródło: NKJP: (wt): Notujemy, Dziennik Polski, 2008-09-10
	Czytelnię zapełniają szafy wydań dzieł kompletnych Ojców Kościoła, a na zapleczu stoją pokryte kurzem dwie ogromne półki wydawnictw ezoterycznych. Na parterze można kupić herbatę, kawę, czekoladę. Pełen komfort dyskretnie zachęcający do pracy. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: MY ZDIES' EMIGRANTY, 1999
	Kusiło Bulszę, żeby podejść, zagaić, zaproponować gorącą czekoladę, ale nie wykonał żadnego ruchu [...]. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008
	Usiąść na rynku w Pietrasanta, zamówić gorącą czekoladę, gęstą, oleistą. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czekolada	czekolady
D.	czekolady	czekolad

C.	czekoladzie	czekoladom
B.	czekoladę	czekolady
N.	czekoladą	czekoladami
Ms.	czekoladzie	czekoladach
W.	czekolado	czekolady

Frazeologizmy

tabliczka czekolady

Data ostatniej modyfikacji: 29.04.2025