UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

impuls

Chronologizacja

SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. pobudzenie

Definicja

książk. 
nagła i spontaniczna chęć zrobienia czegoś

Wymowa

[impuls]

Pochodzenie

łac. impulsus 'uderzenie, wstrząs; bodziec, zachęta'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • chwilowy, krótkotrwały, nagły, spontaniczny; agresywny, emocjonalny, naturalny, podświadomy impuls
  • ulegać impulsom
  • kierować się impulsami
  • działać, robić coś, zrobić coś pod wpływem impulsu

Cytaty

Pod wpływem nagłego impulsu pocałował ją w czoło.

źródło: NKJP: Theo Harych: Morderstwo bez kary, 1965

Wplątałem się w powstanie przypadkowo, pchnięty nieuzasadnionym impulsem, dla kaprysu lub może dla zaspokojenia ambicji, albo tylko z samej bierności mojej natury.

źródło: NKJP: Maria Jarochowska: Najgorsza chwila życia, 1959

Czasem zrywał się w nim prawie niepohamowany impuls do jakichś czynów gwałtownych, aby w ten sposób przeciąć, nagle i całkowicie, splątane kłębowisko myśli i doznań przepełniających mu duszę.

źródło: NKJP: Francesco Jovine: Ziemie Sacramento, 1976

Niestała i niedojrzała dziwka jest na przemian posępna i dziko frywolna, wyniosła i wulgarnie poufała, powodowana impulsami stale zmienia poglądy, stroje, humory, mieszkania [...].

źródło: NKJP: Sławomir Leśniewski: Wiktoriańskie ladacznice, Polityka, 2007-06-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. impuls
impulsy
D. impulsu
impulsów
C. impulsowi
impulsom
B. impuls
impulsy
N. impulsem
impulsami
Ms. impulsie
impulsach
W. impulsie
impulsy

2. zachęta

Definicja

książk. 
okoliczność zachęcająca do działania

Wymowa

[impuls]

Pochodzenie

łac. impulsus 'uderzenie, wstrząs; bodziec, zachęta'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bodziec, natchnienie, podnieta, zachęta

Połączenia

  • główny, dodatkowy, kolejny, nowy, pierwszy; istotny, silny; bezpośredni; stały impuls
  • impuls do budowy, do dyskusji, do pracy, do rozwoju, do zmian; do działania, do napisania, do powstania, do rozpoczęcia, do stworzenia, do tworzenia
  • dać/dawać, stanowić impuls
  • być, stać się impulsem

Cytaty

Impulsem do podjęcia akcji była Ustawa o dostępie do informacji publicznej, która weszła w życie 6 września 2001 r.

źródło: NKJP: Mamy prawo wiedzieć, Polityka, 2005

Silny impuls rozwojowi sztuki scenicznej dał francuski wynalazca Louis Jacques Daguerre, scenograf teatralny i malarz panoram.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Pierwszym impulsem do powstania tej książki była seria parunastu pogadanek zatytułowanych Niezwykły pontyfikat, którą w ubiegłym roku przygotowałem dla Radia Watykańskiego.

źródło: NKJP: Maciej Zięba, Adam Pawłowicz: Niezwykły pontyfikat, 1997

W ten sposób hazard i żądza wzbogacenia się dały impuls do powstania nowej, niezmiernie ważnej dyscypliny matematycznej: teorii prawdopodobieństwa.

źródło: NKJP: Prawdopodobieństwo czy pewność, Młody Technik, 1966

Impuls do poznania dała mi właśnie szkoła, wprowadzając w krąg literatury, sztuki i problemów humanistyki, a zbliżenie do kultury niemieckiej pozwoliło mi później odrzucić totalną okupacyjną nienawiść.

źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Gdy zakwitną kasztany, Gazeta Wyborcza , 1992-05-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. impuls
impulsy
D. impulsu
impulsów
C. impulsowi
impulsom
B. impuls
impulsy
N. impulsem
impulsami
Ms. impulsie
impulsach
W. impulsie
impulsy

Inne uwagi

Zwykle lp.

Składnia

bez ograniczeń + impuls +
do CZEGO

3. elektryczny

Definicja

krótki, zwykle seryjny, przebieg pewnej wielkości fizycznej mającej określony czas trwania i określoną moc

Wymowa

[impuls]

Pochodzenie

ang. impulse

z łac. impulsus 'uderzenie, wstrząs; bodziec, zachęta'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  puls

Połączenia

  • impuls akustyczny, elektromagnetyczny, elektryczny, laserowy, świetlny
  • impuls fal radiowych, pola magnetycznego, światła
  • częstotliwość, liczba impulsów
  • emitować, generować, przekazywać, przesyłać, wytwarzać impulsy

Cytaty

W celu jednoznacznego ustalenia odcinka pomiarowego wykorzystywany jest detektor wystrzału (ustawiany na statywie w pobliżu wylotu lufy), który reaguje na impuls świetlny powstający podczas wystrzału i zamienia ten impuls na impuls elektryczny.

źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999

Za pomocą impulsów świetlnych, emitowanych z ogromną szybkością przez lasery, przesyła się włóknami szklanymi o grubości włosa - głos, dane i obraz, w postaci cyfrowej.

źródło: NKJP: Paweł Rożyński: Technika, Gazeta Wyborcza - Dodatek, 1994-12-09

Generator napięcia trójkątnego oprócz wysyłania impulsów synchronizacji do układu zliczającego wysyła również odpowiednie impulsy do układu sterowania wibratorem.

źródło: NKJP: J. Tokarski, R. Brzozowski, M. Stępiński, P. Szałański: Metodyka i technika eksperymentów Mössbauerowskich , 2001

Radar emituje impulsy fal radiowych, rozchodzących się z prędkością światła.

źródło: NKJP: Chłopcy radarowcy, Super Express, 2006

W przypadku kradzieży auta pozostający w uśpieniu moduł zostaje zdalnie aktywowany i rozpoczyna nadawanie krótkich impulsów radiowych pozwalających na jego zlokalizowanie.

źródło: NKJP: Wyją i bronią, Polityka, 2000-05-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. impuls
impulsy
D. impulsu
impulsów
C. impulsowi
impulsom
B. impuls
impulsy
N. impulsem
impulsami
Ms. impulsie
impulsach
W. impulsie
impulsy

4. nerwowy

Definicja

krótkotrwały stan pobudzenia komórki mięśniowej lub nerwowej spowodowany podrażnieniem receptora lub wypustki komórki nerwowej

Wymowa

[impuls]

Pochodzenie

ang. impulse

z łac. impulsus 'uderzenie, wstrząs; bodziec, zachęta'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Połączenia

  • impuls mózgowy, nerwowy, neuronowy
  • przekazywać, przesłać/przesyłać, przewodzić impulsy

Cytaty

440 drobnych włosków na końcu odwłoka wychwytuje każdy ruch powietrza, przekazuje impuls do komórek nerwowych, a te wprawiają w ruch odnóża - z prędkością pięciu kilometrów na godzinę.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996

Zmiany chorobowe obejmują cały układ nerwowy. Polegają na niszczeniu mieliny, specjalnej izolacji włókien nerwowych umożliwiających szybkie przewodzenie impulsów z mózgu.

źródło: NKJP: Jacek Brzuszkiewicz: Cladribine 2-CDA i nadzieja, Gazeta Wyborcza, 1994-08-24

Patrzyłyśmy przerażone, jak ciało zwierzęcia miażdży jakaś niewidzialna siła. To chory mózg przekazywał błędne impulsy mięśniom.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Pod wpływem impulsów nerwowych odbywa się również regulacja dopływu krwi do gruczołu, a zwłaszcza otwieranie i zamykanie zespoleń tętniczo-żylnych oraz żył zamykających.

źródło: NKJP: Jan Zarzycki, Jan Kuryszko: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995

Udowodniono, że przyjemny zapach pozytywnie wpływa na zmysły przesyłające impulsy odpowiedzialne za powstawanie endorfin.

źródło: NKJP: Kosmetyki XXI wieku, Wprost, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. impuls
impulsy
D. impulsu
impulsów
C. impulsowi
impulsom
B. impuls
impulsy
N. impulsem
impulsami
Ms. impulsie
impulsach
W. impulsie
impulsy

5. telefoniczny

Definicja

jednostka miary czasu stosowana w połączeniu telefonicznym

Wymowa

[impuls]

Pochodzenie

Od: impuls (elektryczny). Termin wywodzi się z czasów, gdy długość rozmów telefonicznych była mierzona elektromechanicznymi licznikami, które zmieniały swój stan każdorazowo poprzez impuls elektryczny.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość telefon/telegraf

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  jednostka

Połączenia

  • jednosekundowy, sześciominutowy, trzyminutowy; bezpłatny, darmowy; telefoniczny impuls
  • cena (jednego) impulsu
  • cena za impuls
  • impuls kosztuje (ileś)
  • naliczanie impulsów
  • płacić za impuls

Cytaty

Ile impulsów zostało mu na karcie? Z pewnością niewiele, a kupno kolejnej to wyrzucanie w błoto pieniędzy, których i tak nie mieli za dużo.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Do niedawna jedynie Plus GSM naliczał impulsy co 30 sekund już od początku rozmowy.

źródło: NKJP: Adam Owczarek: Szybciej, taniej, wygodniej..., Polityka, 2001-03-03

Od poniedziałku Telekomunikacja zabiera nam 10 z 20 darmowych impulsów w abonamencie.

źródło: NKJP: Miłosz Węglewski: Cięcie po abonamencie, Gazeta Wyborcza , 1996-03-30

Firma obniżyła co prawda cenę pojedynczego połączenia (miejscowego) z 0,23 do 0,12 marki, ale skróciła pojedynczy impuls z 6 min do 90 sek.

źródło: NKJP: Przemysław Konopka: Niemcy, Gazeta Wyborcza , 1996-01-09

Od 1 czerwca za jeden impuls płacimy o grosz więcej, czyli 15 groszy.

źródło: NKJP: W kraju, Polityka, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. impuls
impulsy
D. impulsu
impulsów
C. impulsowi
impulsom
B. impuls
impulsy
N. impulsem
impulsami
Ms. impulsie
impulsach
W. impulsie
impulsy
Data ostatniej modyfikacji: 16.12.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj