UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

należny

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. należeć

Definicja

taki, który się komuś należy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przynależny
sprzeczne:  nienależny

Połączenia

  • należny czynsz, ryczałt, zasiłek; honor, szacunek; należna akcyza, dieta, emerytura, renta, subwencja, suma; kara, nagroda; opieka, troska; cześć, powaga, ranga; uwaga; sprawiedliwość; wysokość czegoś; należne cło, odszkodowanie, uposażenie; miejsce;
  • należne alimenty, dochody, dodatki, dopłaty, dotacje, dywidendy, kwoty, odprawy, odsetki, opłaty, pieniądze, podatki, podwyżki, płatności, przychody, rekompensaty, składki, środki, świadczenia, wpłaty, wpływy, wynagrodzenia, wypłaty, zaliczki; prawa, zobowiązania
  • należny człowiekowi, dzieciom, emerytom, funkcjonariuszowi, inwestorom, kombatantom, nauczycielom, obywatelom, ofiarom, podatnikowi, pracownikom, rolnikom, twórcom, wierzycielom, żołnierzowi; Bogu; gminie, miastu, państwu, Polsce, powiatowi, województwu; bankowi, szpitalowi, zakładowi; budżetowi, fiskusowi, funduszowi, skarbowi państwa
  • należny na podstawie czegoś; należny z mocy ustawy, z tytułu czegoś; należny za jakiś okres, za któryś rok
  • prawnie, ustawowo; słusznie należny

Cytaty

Urzędników państwowych należy zmusić do przestrzegania praw należnych obywatelom, a obywateli zainteresować wypełnianiem obowiązków wobec państwa.

źródło: NKJP: Justyna Goszczyńska: Liberałowie są Zmęczeni, Gazeta Wyborcza, 1996-12-21

Wraz z zagraniczną pieczęcią artysta polski uzyskiwał dopiero należną mu pozycję w swym kraju.

źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995

Otóż odnosiłem się do pani Marii z należnym szacunkiem, ale nigdy nie przyszło mi do głowy, że można na nią spojrzeć jak na kobietę.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Kwituję odbiór kolejnej śmiesznej kwoty, należnej mi za wyświetlanie filmu, opartego na książce „Smutnych losów Jana Piszczyka ciąg dalszy”.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

Pomoc budżetu polega na spłacie części należnego bankom oprocentowania od zaciągniętych kredytów na zakup nawozów mineralnych i środków ochrony roślin [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.03.1992

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. należny
należny
należny
należne
należna
D. należnego
należnego
należnego
należnego
należnej
C. należnemu
należnemu
należnemu
należnemu
należnej
B. należnego
należnego
należny
należne
należną
N. należnym
należnym
należnym
należnym
należną
Ms. należnym
należnym
należnym
należnym
należnej
W. należny
należny
należny
należne
należna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. należni
należni
należne
należne
D. należnych
należnych
należnych
należnych
C. należnym
należnym
należnym
należnym
B. należnych
należnych
należnych
należne
N. należnymi
należnymi
należnymi
należnymi
Ms. należnych
należnych
należnych
należnych
W. należni
należni
należne
należne

Składnia

bez ograniczeń + należny +
KOMU
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 06.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj