Chronologizacja
Inne znaczenie: 'wyznaczyć, uznać'
Pochodzenie
Zob. znać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ujawnić |
Połączenia
- grzesznik, oskarżony, świadek wyznał
- wyznać Bogu, matce, ojcu, reporterom, spowiednikowi
- wyznać grzechy, prawdę, winy; miłość
- wyznać na konferencji prasowej, na łamach gazety, na przesłuchaniu, na spowiedzi
- wyznać po namyśle
- wyznać pod tajemnicą spowiedzi
- wyznać podczas spowiedzi
- wyznać przed śmiercią; przed Bogiem, przed sądem, przed spowiednikiem
- wyznać w liście, w konfesjonale, w prokuraturze, w sądzie, w śledztwie, w wywiadzie; w sekrecie, w tajemnicy
- wyznać z odwagą, z płaczem, z (prawdziwą) przykrością, z rozbrajającą szczerością, ze smutkiem, ze wstydem
- wyznać otwarcie, szczerze, publicznie, bez ogródek, wstydliwie, nieoczekiwanie, w przystępie szczerości
- wyznać jak na spowiedzi
- postanowić wyznać, mieć odwagę wyznać
- wyznać i opłakiwać grzechy, wyznać grzechy i okazać skruchę, wyznać grzechy i prosić o rozgrzeszenie, wyznać winy i prosić o wybaczenie, upaść do nóg i wyznać; wyznać winy i ujawnić fakty, odwołać kłamliwe zeznania i wyznać prawdę, ugiąć się przed prawem i wyznać wszystko; otworzyć serce i wyznać
Cytaty
|
Udzielał chrztu każdemu, kto wyznał swe grzechy i chciał poprawy. źródło: NKJP: Herold Jezusa, Dziennik Polski, 2002-01-04 |
|
|
Wyznam, że jestem zdumiony i nieco zakłopotany. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2001 |
|
|
Najsłynniejszy z czeczeńskich komendantów Szamil Basajew wyznał mi kiedyś, że jego najlepsi żołnierze przeszli szkolenie pod okiem instruktorów z powstańczego uniwersytetu ben Ladena. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
Muszą napisać o swoim rodowodzie politycznym [...] i swoich dotychczasowych wynikach wyborczych oraz wyznać, czy byli karani i czy nie jest prowadzone przeciwko nim jakieś postępowanie karne. źródło: NKJP: Pułkownik nie meldował, Dziennik Polski, 2002-09-21 |
|
|
Trochę martwi mnie postawa naszego prezydenta, który pcha nas w kolejną wojnę - wyznał nam Wharton. źródło: NKJP: (RG): O lasce, ale w dobrej formie, Dziennik Polski, 2002-09-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyznam |
wyznamy |
|||
| 2 os. |
wyznasz |
wyznacie |
|||
| 3 os. |
wyzna |
wyznają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyznałem +(e)m wyznał |
wyznałam +(e)m wyznała |
wyznałom +(e)m wyznało |
wyznaliśmy +(e)śmy wyznali |
wyznałyśmy +(e)śmy wyznały |
| 2 os. |
wyznałeś +(e)ś wyznał |
wyznałaś +(e)ś wyznała |
wyznałoś +(e)ś wyznało |
wyznaliście +(e)ście wyznali |
wyznałyście +(e)ście wyznały |
| 3 os. |
wyznał |
wyznała |
wyznało |
wyznali |
wyznały |
bezosobnik: wyznano
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyznajmy |
|
| 2 os. |
wyznaj |
wyznajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyznałbym bym wyznał |
wyznałabym bym wyznała |
wyznałobym bym wyznało |
wyznalibyśmy byśmy wyznali |
wyznałybyśmy byśmy wyznały |
| 2 os. |
wyznałbyś byś wyznał |
wyznałabyś byś wyznała |
wyznałobyś byś wyznało |
wyznalibyście byście wyznali |
wyznałybyście byście wyznały |
| 3 os. |
by wyznał |
wyznałaby by wyznała |
wyznałoby by wyznało |
wyznaliby by wyznali |
wyznałyby by wyznały |
bezosobnik: wyznano by
bezokolicznik: wyznać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyznawszy
gerundium: wyznanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyznanie |
wyznania |
| D. | wyznania |
wyznań |
| C. | wyznaniu |
wyznaniom |
| B. | wyznanie |
wyznania |
| N. | wyznaniem |
wyznaniami |
| Ms. | wyznaniu |
wyznaniach |
| W. | wyznanie |
wyznania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyznany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyznany |
wyznany |
wyznany |
wyznane |
wyznana |
| D. | wyznanego |
wyznanego |
wyznanego |
wyznanego |
wyznanej |
| C. | wyznanemu |
wyznanemu |
wyznanemu |
wyznanemu |
wyznanej |
| B. | wyznanego |
wyznanego |
wyznany |
wyznane |
wyznaną |
| N. | wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
wyznaną |
| Ms. | wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
wyznanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyznani |
wyznani |
wyznane |
wyznane |
| D. | wyznanych |
wyznanych |
wyznanych |
wyznanych |
| C. | wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
wyznanym |
| B. | wyznanych |
wyznanych |
wyznanych |
wyznane |
| N. | wyznanymi |
wyznanymi |
wyznanymi |
wyznanymi |
| Ms. | wyznanych |
wyznanych |
wyznanych |
wyznanych |
Składnia
| tylko Rz osobowy | + | wyznać | + |
CO +
(KOMU)
|
| tylko Rz osobowy | + | wyznać | + |
(KOMU) +
że +
ZDANIE | czy +
ZDANIE
|
| tylko Rz osobowy | + | wyznać | + |
MOWA WPROST +
(KOMU)
|