UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czołowy

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. czoło

1. płat

Definicja

związany z czołem - częścią twarzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Połączenia

czołowa część kory, mózgu, płata; płat czołowy; zatoka; łysina czołowa; guzy, kości czołowe

Cytaty

	[...] organem, który odróżnia nas od innych zwierząt, jest nasz mózg. Przy czym różnica ta nie polega najwyraźniej na odmiennej budowie [...] - lecz na wzroście objętości i wzroście pewnych jego partii, przede wszystkim czołowego płata kory mózgowej. źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996
	[...] jeśli chirurg uzna za stosowne, można przeciąć lub nawet usunąć część mięśnia czołowego powodującego marszczenie czoła i powstawanie poprzecznych bruzd. źródło: NKJP: Andrzej Sankowski, Sławomir Łoń: Sztuka czy medycyna : przewodnik po chirurgii estetycznej, 1995
	W dniu 14 września br. zaginął [...] 62-letni mieszkaniec Rzeszowa. [...] Rysopis: wiek z wyglądu ok. 60-65 lat, wzrost 165 cm, widoczna łysina czołowa. źródło: NKJP: Kto widział, Dziennik Polski, 2003-09-30
	Z jamą nosową łączą się cztery zatoki przynosowe: zatoka czołowa, szczękowa, klinowa i komórki sitowe. źródło: NKJP: Mpn: Ściana przednia, Wikipedia.pl, 2008-02-01
	Kozioł (rogacz) ma poroże (parostki), zaś koza jest bezroga, czasem ma silnie wykształcone guzy czołowe, a bardzo rzadko małe szpice. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa
D.	czołowego	czołowego	czołowego	czołowego	czołowej
C.	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowej
B.	czołowego	czołowego	czołowy	czołowe	czołową
N.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołową
Ms.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołowej
W.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czołowe	czołowe
D.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
C.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym
B.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowe
N.	czołowymi	czołowymi	czołowymi	czołowymi
Ms.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
W.	czołowe	czołowe

2. w budynku

Definicja

związany z czołem - przednią częścią

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przedni

Połączenia

czołowa powierzchnia; pancerz, panel czołowy; kaponiera, wieża, zapora; płyta, przegroda, szyba, ściana; napisy czołowe

Cytaty

	Ściana czołowa tych wałów nachylona była pod kątem 40-45°, tj. pod kątem naturalnego stoku gruntów sypkich, nazywanego dawniej kątem spoczynku gruntu. źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twierdza Jasna Góra, 1997
	W XV wieku pojawiły się również kafle podobne do współczesnych – płaskie, płytkowe. Płyta czołowa była bardzo bogato zdobiona. źródło: NKJP: Romuald Wróblewski: Kafel, Wikipedia.pl, 2009-05-04
	Gdy ktoś włamie się do twojego samochodu, a jego łupem padnie radio, musisz zawiadomić policję, przygotować rachunek ze sklepu, w którym kupiłaś radio, kartę gwarancyjną i wraz z panelem czołowym odtwarzacza wręczyć wszystko kurierowi [...]. źródło: NKJP: Motoplotki, Cosmopolitan, 1999
	Czworoboczna wieża czołowa przykryta jest barokowym hełmem. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa
D.	czołowego	czołowego	czołowego	czołowego	czołowej
C.	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowej
B.	czołowego	czołowego	czołowy	czołowe	czołową
N.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołową
Ms.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołowej
W.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czołowe	czołowe
D.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
C.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym
B.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowe
N.	czołowymi	czołowymi	czołowymi	czołowymi
Ms.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
W.	czołowe	czołowe

3. atak

Definicja

następujący od przodu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

atak, ogień; opór czołowy; natarcie, uderzenie; zderzenie czołowe

Cytaty

Ażeby do minimum zredukować opór czołowy samolotu, zrezygnowano właściwie ze wszystkiego co mogłoby go powiększyć.

źródło: NKJP: Jerzy Gotowała: Najkrócej żyją motyle : lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996

W kazamacie występowały trzy strzelnice [...], umożliwiające prowadzenie skrzydłowego (flankującego) ognia artyleryjskiego wzdłuż rowu fortecznego („fosy”) oraz jedna pomocnicza [...], pozwalająca na prowadzenie ognia czołowego („na wprost”) na bliskie przedpole bastionu.

źródło: NKJP: Ryszard Henryk Bochenek: Twiërdza Jasna Góra, 1997

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa
D.	czołowego	czołowego	czołowego	czołowego	czołowej
C.	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowej
B.	czołowego	czołowego	czołowy	czołowe	czołową
N.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołową
Ms.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołowej
W.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czołowe	czołowe
D.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
C.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym
B.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowe
N.	czołowymi	czołowymi	czołowymi	czołowymi
Ms.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
W.	czołowe	czołowe

4. wybitny

Definicja

najlepszy lub przodujący w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Połączenia

czołowy ekonomista, ekspert, producent; demokrata, działacz, ideolog, komunista, nazista, polityk, przedstawiciel; artysta, badacz, dziennikarz, krytyk, pisarz, poeta, publicysta, teoretyk...; bramkarz, koszykarz, lekkoatleta, napastnik, obrońca, piłkarz, reprezentant, sportowiec, tenisista...; klub, zespół; kraj, ośrodek, uniwersytet; dziennik, organ; czołowa działaczka, feministka, przedstawicielka; koszykarka, tenisistka, zawodniczka...; lokata, pozycja; drużyna, ekipa, kadra...; firma, instytucja, partia; dwójka, dziesiątka, trójka... (kandydatów, zawodników); uczelnia; gazeta; czołowe ugrupowanie; pismo; osiągnięcie, miejsce; czołowe media, nazwiska

Cytaty

	Jefferson uzyskał jednak już wówczas opinię czołowego rzecznika idei republikańskiej w Ameryce Północnej. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002
	W latach 1945-1967 był również współzałożycielem i czołowym działaczem Stronnictwa Demokratycznego. źródło: NKJP: Sławomir Łaniecki: Kronika Nakielska, Nakielski Czas, 2008-04-10
	Żaden z czołowych polityków nie dysponuje dziś autorytetem, który nie byłby kontestowany przez znaczną część opinii publicznej [...]. źródło: NKJP: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1992-03-04
	Przez dziesięć lat, od 1986 do 1995 roku, Gabriela Sabatini zajmowała miejsce w czołowej dziesiątce rankingu. źródło: NKJP: TENIS. Sylwetka Gabrieli Sabatini, Gazeta Wyborcza, 1996-08-21
	Bardzo dobrze zaprezentowali się na nich zawodnicy ostrzeszowskiego Progressu, zajmując czołowe lokaty we wszystkich turniejach. źródło: NKJP: (MP): Progress w Olsztynie, Czas Ostrzeszowski, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa
D.	czołowego	czołowego	czołowego	czołowego	czołowej
C.	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowemu	czołowej
B.	czołowego	czołowego	czołowy	czołowe	czołową
N.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołową
Ms.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym	czołowej
W.	czołowy	czołowy	czołowy	czołowe	czołowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czołowi	czołowi	czołowe	czołowe
D.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
C.	czołowym	czołowym	czołowym	czołowym
B.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowe
N.	czołowymi	czołowymi	czołowymi	czołowymi
Ms.	czołowych	czołowych	czołowych	czołowych
W.	czołowi	czołowi	czołowe	czołowe

Frazeologizmy

dworzec czołowy
stacja czołowa
morena czołowa

Data ostatniej modyfikacji: 27.02.2014