Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
Zob. rwać się
1. o rękawie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- balkon, guzik; łańcuch, sznur urwał się; lina; półoś, rączka urwała się
Cytaty
|
Nad łożem lub miejscem, gdzie zwykle siadamy, nie powinno znajdować się nic ciężkiego, zaostrzonego, o agresywnych kształtach, co mogłoby spaść lub urwać się z jakiegoś powodu. źródło: NKJP: Marzena Gęsiarz: Feng shui, 2007 |
|
|
Opisywaliśmy m.in. kłopoty mieszkańców ul. Chińskiej na Brochowie, u których urwał się balkon. źródło: NKJP: Jarosław Sulikowski: Udało się!, Gazeta Wrocławska, 2002-10-12 |
|
|
Rękaw koszuli urwał się, ale jej już nic nie groziło. źródło: NKJP: Leopold Buczkowski: Czarny potok, 1959 |
|
|
Platforma, która zawieszona była na specjalnych linach urwała się z lewej strony. źródło: NKJP: Joanna Kardasz: Mężczyzna zmarł w karetce, Gazeta Poznańska, 2003-03-18 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
2. z łańcucha
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zerwać się |
Połączenia
- koń, pies urwał się
- urwać się z łańcucha, z uwięzi; ze smyczy
Cytaty
|
[...] Niko w ciągu jednej sekundy z łagodnego psiaka przeistacza się w szalejącą bestię: skacze, jakby chciał urwać się ze smyczy , szczeka, z pyska leci mu piana, w oczach widać wściekłość. źródło: NKJP: Magdalena Grochowalska: Bohater na czterech łapach, Express Ilustrowany, 2003-06-06 |
|
|
Gdzieś ktoś krzyczał, koło domu tupotały czyjeś nogi, w oddali za zadeszczoną szybą galopował ciężko koń, który urwał się z uwięzi. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
Składnia
|
+ | urwać się | + |
z CZEGO
|
3. o drodze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- stok; ślad, trop urwał się
- urwać się nagle
Cytaty
|
Dalej na zachodzie stały ląd nagle urwał się. Linia wybrzeża skręcała tam ostro ku południowi, a ocean tworzył tu głęboką zatokę. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954 |
|
|
Wreszcie droga się urwie i naszym oczom znowu ukażą się bezkresne wody – Morza Czarnego. źródło: NKJP: K. Jakubowski: Z Mickiewiczem na Krymie, Tygodnik Ciechanowski, 2005-02-11 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
4. o dyskusji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- kontakt z kimś; głos, śmiech urwał się; korespondencja, łączność, melodia, rozmowa urwała się
- urwać się całkowicie
Cytaty
|
Wrzask urwał się dopiero po półgodzinie, kiedy ksiądz zdecydowanym gestem nakreślił znak krzyża na małym czole. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002 |
|
|
Pieniądze na podane konto wpłacił, do dziś jednak nie doczekał się ani komputera, ani zwrotu gotówki, a kontakt ze sprzedawczynią [...] urwał się. źródło: NKJP: oprac. (pit): Kronika policyjna, Gazeta Krakowska, 2005-07-21 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
5. z pracy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
|
Jurek i Patryk postanowili urwać się z ostatniej lekcji. źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Wody było po kostki, Gazeta Wyborcza, 1994-08-19 |
|
|
Po nazbyt długiej rozmowie w gabinecie szef pozwolił Annie urwać się z pracy wcześniej. źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Cud, 2007 |
|
|
Ciekawe, że wobec tylu lekcji przepracowanych w szkole solidnie, najlepiej pamięta się te chwile, kiedy zajęcia przepadły, kiedy można było urwać się ze szkoły... - zauważa Elżbieta [...]. źródło: NKJP: Kto bawił się trąbką?, Dziennik Polski, 2006-06-24 |
|
|
Mało kto wie, że w tym czasie w centrali inspektoratu Rejonowego Zarządu Gospodarki Wodnej był tylko jeden dyżurny. Drugi samowolnie urwał się do domu. źródło: NKJP: Dariusz Knapik: Wielka powódź grozi katastrofą włocławskiej tamie, Gazeta Pomorska, 2010-02-19 |
|
|
Do domu lub szwagra ze służbowego telefonu dzwoni tam może prezes firmy, ale krótko i rzadko. Wszyscy inni, jeśli coś pilnego wyniknie, telefonują z automatu. Nie widać tam uwalonego w fotelu pracownika, który godzinami obdzwania znajomych i krewnych, zapalając w przerwie papieroska i kombinując, jak urwać się na długi obiad. źródło: NKJP: Czas chudych i skąpych, Dziennik Polski, 2001-03-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
Składnia
|
|
+ | urwać się | + |
(SKĄD) +
(DOKĄD)
|
6. rywalom
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- urwać się obronie, obrońcom, rywalom
- urwać się lewą stroną, lewym skrzydłem, prawą stroną
- urwać się spod opieki
Cytaty
|
Tym razem nie potrafiliśmy rozegrać piłki, urwać się rywalom, ale w rewanżu wszystko może się zmienić. źródło: NKJP: Leszek Jaźwiecki: Pech bramkarzy, Trybuna Śląska, 2003-12-11 |
|
|
Przez pierwsze 1,5 km obaj biegli równo. Fin robił wszystko, aby urwać się Polakowi, ale daremnie. źródło: NKJP: Wojciech Szatkowski: Wyższych nie mają?, Dziennik Polski, 2005-08-08 |
|
|
Na jednym z zagranicznych wyjazdów służbowych urwał się swojej ochronie i poszedł w miasto. źródło: NKJP: Jakub Stachowiak: Różowe archiwum, Polityka, 2007-10-27 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
urwę się |
urwiemy się |
|||
| 2 os. |
urwiesz się |
urwiecie się |
|||
| 3 os. |
urwie się |
urwą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałem się +(e)m się urwał |
urwałam się +(e)m się urwała |
urwałom się +(e)m się urwało |
urwaliśmy się +(e)śmy się urwali |
urwałyśmy się +(e)śmy się urwały |
| 2 os. |
urwałeś się +(e)ś się urwał |
urwałaś się +(e)ś się urwała |
urwałoś się +(e)ś się urwało |
urwaliście się +(e)ście się urwali |
urwałyście się +(e)ście się urwały |
| 3 os. |
urwał się |
urwała się |
urwało się |
urwali się |
urwały się |
bezosobnik: urwano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
urwijmy się |
|
| 2 os. |
urwij się |
urwijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
urwałbym się bym się urwał |
urwałabym się bym się urwała |
urwałobym się bym się urwało |
urwalibyśmy się byśmy się urwali |
urwałybyśmy się byśmy się urwały |
| 2 os. |
urwałbyś się byś się urwał |
urwałabyś się byś się urwała |
urwałobyś się byś się urwało |
urwalibyście się byście się urwali |
urwałybyście się byście się urwały |
| 3 os. |
urwałby się by się urwał |
urwałaby się by się urwała |
urwałoby się by się urwało |
urwaliby się by się urwali |
urwałyby się by się urwały |
bezosobnik: urwano by się
bezokolicznik: urwać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
urwawszy się
gerundium: urwanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | urwanie się |
urwania się |
| D. | urwania się |
urwań się |
| C. | urwaniu się |
urwaniom się |
| B. | urwanie się |
urwania się |
| N. | urwaniem się |
urwaniami się |
| Ms. | urwaniu się |
urwaniach się |
| W. | urwanie się |
urwania się |
odpowiednik aspektowy: urywać się
Składnia
|
|
+ | urwać się | + |
KOMU
|
7. o pieniądzach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Cytaty
|
I się urwało, gdy w domu kultury wprowadzono oszczędności. źródło: Internet: przeglad.olkuski.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 3 os. |
urwie się |
||||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
urwało się |
||||
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
urwałoby się by się urwało |
||||
bezokolicznik: urwać się
Składnia
| Ø | + | urwać się | + |
|