Chronologizacja
W postaci: alea
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | aleja |
aleje |
|
D. | alei |
alei |
neut |
alej |
char | ||
C. | alei |
alejom |
|
B. | aleję |
aleje |
|
N. | aleją |
alejami |
|
Ms. | alei |
alejach |
|
W. | alejo |
aleje |
Pochodzenie
fr. allée
1. w ruchu drogowym
Definicja
Noty o użyciu
Używane zwykle jako składnik nazwy, np. aleja Mickiewicza .
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | ulica |
Połączenia
- centralna, długa, główna, ruchliwa, szeroka; asfaltowa aleja
- aleja od strony czegoś
- aleja w mieście (jakimś)
- budowa, modernizacja, przebudowa, remont alei; jezdnia, nawierzchnia, pas alei; skrzyżowanie alei (jakiejś) i ulicy (jakiejś), alei (jakiejś) z ulicą (jakąś), alei (jakiejś) z drogą
- przejazd przez aleję; wjazd na aleję
- prace, ruch, zwężenie, na alei; korki, ruch w alei
- poszerzenie, przedłużenie alei
- poszerzyć, porządkować; opuścić aleję
- jechać/jeździć aleją
- dojść, wejść, dojechać do alei; jechać wzdłuż alei; wyjeżdżać z alei
- skręcić ku alei
- wjechać/wjeżdżać, wyjeżdżać na aleję; kursować, przejechać przez aleję; skręcić/skręcać w aleję, wjechać/wjeżdżać w aleję
- zaparkować na alei; parkować przy alei
Cytaty
W pobliżu przebiega główna aleja Nowej Huty, można tędy wjechać do Krakowa ze wschodu, z kierunku Tarnowa i Rzeszowa. źródło: NKJP: Wygrana w pięciu neseserach: Dziennik Polski, 2002-12-03 |
|
Przebudowa skrzyżowania alei Solidarności i ulicy Sandomierskiej będzie pierwszym etapem kompleksowej modernizacji tej ostatniej ulicy. źródło: NKJP: Jarosław Skrzydło: Będą zmiany na skrzyżowaniu, Echo Dnia, 2007-05-05 |
|
Z tych samych przyczyn nie jeździmy aleją Niepodległości w okolicach ulicy Batorego czy Świętokrzyską przy Nowym Świecie. źródło: NKJP: Marcin Giżycki, Agnieszka Taborska, Gazeta Wyborcza, 1997-11-21 |
|
Bertone skręcił w aleję Armii Krajowej [...], ale rzeka stłoczonych aut nie sprzyjała normalnej jeździe. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
Informacja normatywna
Zasady polskiej ortografii przewidują pisownię wyrazu aleja w nazwach własnych wielką literą tylko wtedy, gdy występuje on w liczbie mnogiej, np. Aleje Jerozolimskie , Aleje Ujazdowskie .
2. w parku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | ulica |
Połączenia
- cmentarna, leśna, ogrodowa, parkowa; brzozowa, czereśniowa, kasztanowa, lipowa, modrzewiowa, świerkowa, topolowa; ciemna, cienista, główna; zabytkowa; brukowana kamieniami, żwirowa aleja
- aleja zasłużonych
- aleja do parku, wśród klonów
- aleja w parku, w ogrodzie
- spacer aleją
- park przy alei; fontanna, pomnik, drzewa w alei; spacer po alejach
- iść/chodzić aleją
- dojść, wejść do alei; rosnąć wzdłuż alei
- rosnąć przy alei, pochować, spoczywać, zostać pochowanym w alei
Cytaty
[...] zdanie wypowiedziane przed laty przez Eugenię w parkowej alei wróciło słowo po słowie [...]. źródło: NKJP: Ida Fink: Ślady, 1996 |
|
Przechadzałem się nad gliniankami w cieniu płaczących wierzb lub aleją wśród klonów zbliżałem się do podnóża góry [...]. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Lilia nocna, 2002 |
|
Idziemy aleją Ramzesa, mijamy księgarnie, butik z miodami, sklepik dla właścicieli zwierząt. źródło: NKJP: Dariusz Barański, Włodzimierz Nowak, Gazeta Wyborcza, 1997-11-14 |