UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zawalić się

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawalę się	zawalimy się
2 os.	zawalisz się	zawalicie się
3 os.	zawali się	zawalą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawaliłem się +(e)m się zawalił	zawaliłam się +(e)m się zawaliła	zawaliłom się +(e)m się zawaliło	zawaliliśmy się +(e)śmy się zawalili	zawaliłyśmy się +(e)śmy się zawaliły
2 os.	zawaliłeś się +(e)ś się zawalił	zawaliłaś się +(e)ś się zawaliła	zawaliłoś się +(e)ś się zawaliło	zawaliliście się +(e)ście się zawalili	zawaliłyście się +(e)ście się zawaliły
3 os.	zawalił się	zawaliła się	zawaliło się	zawalili się	zawaliły się

bezosobnik: zawalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawalmy się
2 os.	zawal się	zawalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawaliłbym się bym się zawalił	zawaliłabym się bym się zawaliła	zawaliłobym się bym się zawaliło	zawalilibyśmy się byśmy się zawalili	zawaliłybyśmy się byśmy się zawaliły
2 os.	zawaliłbyś się byś się zawalił	zawaliłabyś się byś się zawaliła	zawaliłobyś się byś się zawaliło	zawalilibyście się byście się zawalili	zawaliłybyście się byście się zawaliły
3 os.	zawaliłby się by się zawalił	zawaliłaby się by się zawaliła	zawaliłoby się by się zawaliło	zawaliliby się by się zawalili	zawaliłyby się by się zawaliły

bezosobnik: zawalono by się

bezokolicznik: zawalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawaliwszy się

gerundium: zawalenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawalenie się	zawalenia się
D.	zawalenia się	zawaleń się
C.	zawaleniu się	zawaleniom się
B.	zawalenie się	zawalenia się
N.	zawaleniem się	zawaleniami się
Ms.	zawaleniu się	zawaleniach się
W.	zawalenie się	zawalenia się

odpowiedniki aspektowe: walić się , zawalać się

Pochodzenie

Zob. walić

1. o budowlach

Definicja

rozpaść się na części ze starości lub pod wpływem jakiejś siły

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo rodzaje budowli i ich cechy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rozpaść się

Połączenia

dach, komin, maszt, most, strop, sufit; budynek, dom, tunel, wiadukt, wieżowiec zawalił się; konstrukcja, kopuła, ściana; hala, wieża zawaliła się; piętro, rusztowanie, sklepienie zawaliło się
zawalić się całkowicie, częściowo, nagle

Cytaty

	Wiadukt zawalił się, grzebiąc pod gruzami rozbity pociąg. źródło: KWSJP: Maciej Rybiński: Dramat na torach, Dziennik Polski, 1998-06-04
	Wiadomo jednak, że w chwili wybuchu pożaru w kościele nikogo nie było. Po kilkudziesięciu minutach zawalił się dach. źródło: KWSJP: Tomasz Gos: Kościół płonął jak pochodnia, Super Express, 2006
	Rosyjska prokuratura wyklucza zamach, jej zdaniem dach zawalił się pod ciężarem śniegu lub wskutek błędów projektowych. źródło: KWSJP: Trupy pod śniegiem, Trybuna, 2006
	Największa katastrofa budowlana w Czechach wydarzyła się w 1928 roku, kiedy zawalił się siedmiopiętrowy budynek w centrum Pragi i zginęło 46 ludzi, a 23 zostało ciężko rannych. źródło: KWSJP: PAP: Czeski hotel w gruzach, Kurier Szczeciński, 2002, 3/04
	Już w roku 998 trzęsienie ziemi, którego ognisko znajdowało się w środkowych Czechach, odczuwalne było także na Śląsku. Do największych należało to, które wydarzyło się 5 czerwca 1443 r. Zawaliło się wówczas sklepienie kościoła Świętej Katarzyny w Krakowie, kościoła farnego w Brzegu, uszkodzonych zostało wiele domów we Wrocławiu. źródło: KWSJP: Joanna i Florian Plitowie: Trzęsienia ziemi i zimy stulecia, Poznaj Świat, 1987, nr 4

2. o państwie

Definicja

pot.

przestawać istnieć z powodu dezorganizacji lub załamania się dotychczasowych zasad

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

upaść

Połączenia

budżet, komunizm, plan, system zawalił się; gospodarka zawaliła się; imperium zawaliło się

Cytaty

	Muszą sobie ufać, bo wiedzą, że wystarczy jedno potknięcie, by zawalił się misterny plan. źródło: KWSJP: Beata Czarnecka: Łańcuszek św. debetu, Ozon, 2005, nr 5
	Zawalił się powojenny porządek, upadł komunizm, ustrój zmienił na demokratyczny, a Kisiel pozostał człowiekiem, którego czytali nawet najwięksi wrogowie, zachwycając się publicystycznymi paradoksami, ale mało kto brał serio to, o czym pisał. źródło: KWSJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy : Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Jeśli zmuszą nas do obniżenia stawek, zawalą się wszystkie nasze korzystne umowy. źródło: NKJP: Marta Bratkowska, Paweł Moskalewicz: Piraci we mgle, Gazeta Wyborcza, 1997-06-03
	W roku 1972 doszło do międzynarodowego krachu bankowego, który spowodował zawalenie się imperium finansowego Sindony. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Frazeologizmy

świat zawalił się na głowę komuś
świat zawalił się komuś
wszystko zawaliło się na głowę komuś
wszystko zawaliło się komuś

Data ostatniej modyfikacji: 15.12.2014