Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *klańati 'pochylać, skłaniać, uginać'
1. na powitanie, pożegnanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- kłaniać się publiczności, sąsiadom, znajomym
- kłaniać się komuś na ulicy
- kłaniać się z atencją, z powagą, z szacunkiem, z uszanowaniem
- kłaniać się głęboko, grzecznie, nisko, szarmancko, uprzejmie, w pas
Cytaty
|
Kłaniam się ledwo dostrzegalnie, żeby nie zwracać na siebie uwagi. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Mała apokalipsa, 1979 |
|
|
- Pani jest niesłychanie uprzejma! - zawołał Ferdynand, kłaniając się elegancko. źródło: KWSJP: Ludwik Jerzy Kern: Ferdynand Wspaniały, 1963 |
|
|
Drugi, młodszy i szczuplejszy, niepewnie kłania się przed Ciri. Ciri hardo podrzuca głowę, ale zaraz po tym uśmiecha się przyzwalająco. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Szatniarz, bufetowa i kelnerzy kłaniali się mecenasowi uniżenie, nawet sam kierownik, który akurat pojawił się w drzwiach obok szatni, złożył prawdziwie czołobitny ukłon. źródło: KWSJP: Henryk Panas: Grzesznicy, 1966 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniam się |
kłaniamy się |
|||
| 2 os. |
kłaniasz się |
kłaniacie się |
|||
| 3 os. |
kłania się |
kłaniają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałem się +(e)m się kłaniał |
kłaniałam się +(e)m się kłaniała |
kłaniałom się +(e)m się kłaniało |
kłanialiśmy się +(e)śmy się kłaniali |
kłaniałyśmy się +(e)śmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałeś się +(e)ś się kłaniał |
kłaniałaś się +(e)ś się kłaniała |
kłaniałoś się +(e)ś się kłaniało |
kłanialiście się +(e)ście się kłaniali |
kłaniałyście się +(e)ście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniał się |
kłaniała się |
kłaniało się |
kłaniali się |
kłaniały się |
bezosobnik: kłaniano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się kłaniał będę się kłaniać |
będę się kłaniała będę się kłaniać |
będę się kłaniało będę się kłaniać |
będziemy się kłaniali będziemy się kłaniać |
będziemy się kłaniały będziemy się kłaniać |
| 2 os. |
będziesz się kłaniał będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniała będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniało będziesz się kłaniać |
będziecie się kłaniali będziecie się kłaniać |
będziecie się kłaniały będziecie się kłaniać |
| 3 os. |
będzie się kłaniał będzie się kłaniać |
będzie się kłaniała będzie się kłaniać |
będzie się kłaniało będzie się kłaniać |
będą się kłaniali będą się kłaniać |
będą się kłaniały będą się kłaniać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniajmy się |
|
| 2 os. |
kłaniaj się |
kłaniajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałbym się bym się kłaniał |
kłaniałabym się bym się kłaniała |
kłaniałobym się bym się kłaniało |
kłanialibyśmy się byśmy się kłaniali |
kłaniałybyśmy się byśmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałbyś się byś się kłaniał |
kłaniałabyś się byś się kłaniała |
kłaniałobyś się byś się kłaniało |
kłanialibyście się byście się kłaniali |
kłaniałybyście się byście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniałby się by się kłaniał |
kłaniałaby się by się kłaniała |
kłaniałoby się by się kłaniało |
kłanialiby się by się kłaniali |
kłaniałyby się by się kłaniały |
bezosobnik: kłaniano by się
bezokolicznik: kłaniać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
kłaniając się
gerundium: kłanianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | kłanianie się |
kłaniania się |
| D. | kłaniania się |
kłaniań się |
| C. | kłanianiu się |
kłanianiom się |
| B. | kłanianie się |
kłaniania się |
| N. | kłanianiem się |
kłanianiami się |
| Ms. | kłanianiu się |
kłanianiach się |
| W. | kłanianie się |
kłaniania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: kłaniający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniająca się |
| D. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającej się |
| C. | kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającej się |
| B. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniającą się |
| N. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającą się |
| Ms. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniające się |
| D. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
| C. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
| B. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniające się |
| N. | kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
| Ms. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
odpowiednik aspektowy: ukłonić się
Składnia
| Rzosobowy | + | kłaniać się | + |
KOMU
|
| Rzosobowy | + | kłaniać się | + |
przed KIM
|
2. władzy
Definicja
Noty o użyciu
Używane zwykle w 2 os tr. rozk. cz. ter.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- kłaniać się przełożonym, szefowi, władzy
- kłaniać się nisko
Cytaty
|
- A jak było w bursie? - Szkoda słów! Jak zwykle w instytucji dobroczynnej, kłaniać się trzeba nisko różnym takim. źródło: KWSJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
|
|
Kłaniają się każdemu, kto ma pieniądze, i wyrzucają każdego, kogo, ich zdaniem, wyrzucić za drzwi należy. źródło: KWSJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
|
- Luksusów co prawda nie było, ale jedzenie przyzwoite, dobra opieka, a ja miałem jasną sytuację - zapłaciłem według cennika, wziąłem rachunek i nikomu kłaniać się nie musiałem. źródło: KWSJP: Barbara Matoga: Kuracja dwuletnia, Dziennik Polski, 1998-02-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniam się |
kłaniamy się |
|||
| 2 os. |
kłaniasz się |
kłaniacie się |
|||
| 3 os. |
kłania się |
kłaniają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałem się +(e)m się kłaniał |
kłaniałam się +(e)m się kłaniała |
kłaniałom się +(e)m się kłaniało |
kłanialiśmy się +(e)śmy się kłaniali |
kłaniałyśmy się +(e)śmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałeś się +(e)ś się kłaniał |
kłaniałaś się +(e)ś się kłaniała |
kłaniałoś się +(e)ś się kłaniało |
kłanialiście się +(e)ście się kłaniali |
kłaniałyście się +(e)ście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniał się |
kłaniała się |
kłaniało się |
kłaniali się |
kłaniały się |
bezosobnik: kłaniano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się kłaniał będę się kłaniać |
będę się kłaniała będę się kłaniać |
będę się kłaniało będę się kłaniać |
będziemy się kłaniali będziemy się kłaniać |
będziemy się kłaniały będziemy się kłaniać |
| 2 os. |
będziesz się kłaniał będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniała będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniało będziesz się kłaniać |
będziecie się kłaniali będziecie się kłaniać |
będziecie się kłaniały będziecie się kłaniać |
| 3 os. |
będzie się kłaniał będzie się kłaniać |
będzie się kłaniała będzie się kłaniać |
będzie się kłaniało będzie się kłaniać |
będą się kłaniali będą się kłaniać |
będą się kłaniały będą się kłaniać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniajmy się |
|
| 2 os. |
kłaniaj się |
kłaniajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałbym się bym się kłaniał |
kłaniałabym się bym się kłaniała |
kłaniałobym się bym się kłaniało |
kłanialibyśmy się byśmy się kłaniali |
kłaniałybyśmy się byśmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałbyś się byś się kłaniał |
kłaniałabyś się byś się kłaniała |
kłaniałobyś się byś się kłaniało |
kłanialibyście się byście się kłaniali |
kłaniałybyście się byście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniałby się by się kłaniał |
kłaniałaby się by się kłaniała |
kłaniałoby się by się kłaniało |
kłanialiby się by się kłaniali |
kłaniałyby się by się kłaniały |
bezosobnik: kłaniano by się
bezokolicznik: kłaniać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
kłaniając się
gerundium: kłanianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | kłanianie się |
kłaniania się |
| D. | kłaniania się |
kłaniań się |
| C. | kłanianiu się |
kłanianiom się |
| B. | kłanianie się |
kłaniania się |
| N. | kłanianiem się |
kłanianiami się |
| Ms. | kłanianiu się |
kłanianiach się |
| W. | kłanianie się |
kłaniania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: kłaniający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniająca się |
| D. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającej się |
| C. | kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającej się |
| B. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniającą się |
| N. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającą się |
| Ms. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniające się |
| D. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
| C. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
| B. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniające się |
| N. | kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
| Ms. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
Składnia
| Rzosobowy | + | kłaniać się | + |
KOMU
|
3. listownie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- kłaniać się matce, ukochanej, żonie
Cytaty
|
Skłopotany Jura wykręcał się jak piskorz. Miejsca postoju zdradzić nie wolno nikomu, nie, pułkownik nie pisał, ale zlecił serdecznie kłaniać się i pozdrowić wszystkich. źródło: KWSJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
|
|
Przy okazji kłaniaj się Arturowi i powiedz mu, że w sobotę może do mnie zajrzeć. źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961 |
|
|
- Kłaniaj się ode mnie nisko panu Michałowi. źródło: KWSJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
|
|
- Słyszałem, że małżonka już zdrowa... Proszę kłaniać się ode mnie... źródło: KWSJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniam się |
kłaniamy się |
|||
| 2 os. |
kłaniasz się |
kłaniacie się |
|||
| 3 os. |
kłania się |
kłaniają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałem się +(e)m się kłaniał |
kłaniałam się +(e)m się kłaniała |
kłaniałom się +(e)m się kłaniało |
kłanialiśmy się +(e)śmy się kłaniali |
kłaniałyśmy się +(e)śmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałeś się +(e)ś się kłaniał |
kłaniałaś się +(e)ś się kłaniała |
kłaniałoś się +(e)ś się kłaniało |
kłanialiście się +(e)ście się kłaniali |
kłaniałyście się +(e)ście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniał się |
kłaniała się |
kłaniało się |
kłaniali się |
kłaniały się |
bezosobnik: kłaniano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się kłaniał będę się kłaniać |
będę się kłaniała będę się kłaniać |
będę się kłaniało będę się kłaniać |
będziemy się kłaniali będziemy się kłaniać |
będziemy się kłaniały będziemy się kłaniać |
| 2 os. |
będziesz się kłaniał będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniała będziesz się kłaniać |
będziesz się kłaniało będziesz się kłaniać |
będziecie się kłaniali będziecie się kłaniać |
będziecie się kłaniały będziecie się kłaniać |
| 3 os. |
będzie się kłaniał będzie się kłaniać |
będzie się kłaniała będzie się kłaniać |
będzie się kłaniało będzie się kłaniać |
będą się kłaniali będą się kłaniać |
będą się kłaniały będą się kłaniać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
kłaniajmy się |
|
| 2 os. |
kłaniaj się |
kłaniajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
kłaniałbym się bym się kłaniał |
kłaniałabym się bym się kłaniała |
kłaniałobym się bym się kłaniało |
kłanialibyśmy się byśmy się kłaniali |
kłaniałybyśmy się byśmy się kłaniały |
| 2 os. |
kłaniałbyś się byś się kłaniał |
kłaniałabyś się byś się kłaniała |
kłaniałobyś się byś się kłaniało |
kłanialibyście się byście się kłaniali |
kłaniałybyście się byście się kłaniały |
| 3 os. |
kłaniałby się by się kłaniał |
kłaniałaby się by się kłaniała |
kłaniałoby się by się kłaniało |
kłanialiby się by się kłaniali |
kłaniałyby się by się kłaniały |
bezosobnik: kłaniano by się
bezokolicznik: kłaniać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
kłaniając się
gerundium: kłanianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | kłanianie się |
kłaniania się |
| D. | kłaniania się |
kłaniań się |
| C. | kłanianiu się |
kłanianiom się |
| B. | kłanianie się |
kłaniania się |
| N. | kłanianiem się |
kłanianiami się |
| Ms. | kłanianiu się |
kłanianiach się |
| W. | kłanianie się |
kłaniania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: kłaniający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniająca się |
| D. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniającej się |
| C. | kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającemu się |
kłaniającej się |
| B. | kłaniającego się |
kłaniającego się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniającą się |
| N. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającą się |
| Ms. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | kłaniający się |
kłaniający się |
kłaniające się |
kłaniające się |
| D. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
| C. | kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
kłaniającym się |
| B. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniające się |
| N. | kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
kłaniającymi się |
| Ms. | kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
kłaniających się |
odpowiednik aspektowy: ukłonić się
Składnia
| Rzosobowy | + | kłaniać się | + |
KOMU +
(od KOGO)
|
4. ortografia się kłania
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- jakiś artykuł kodeksu, fizyka, gramatyka, matematyka, ortografia; Freud, Marks, Norwid się kłania
Cytaty
|
Przepraszam, najmocniej przepraszam, to wcale nie Freud się kłania, tylko zmęczenie. źródło: NKJP: Stenogram z 46. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 31 maja 2003 r. |
|
|
Trzeba myśleć prawem i wspólnotą. Wolność tak, wypaczenia nie. Aż się kłania Marks: człowiek jest wolny, kiedy uświadomi sobie konieczności. źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko, Mariusz Janicki: Polaków ucieczka od wolności, Polityka, 2005-08-27 |
|
|
Gramatyka się kłania, na Forum staramy się pisać pięknym, polskim, literackim językiem. źródło: NKJP: forum.historia.org.pl |
|
|
Styl i metody z lat stalinowskich się kłaniają. źródło: NKJP: Blog Jakuba Kumocha – jakub-kumoch.salon24.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 3 os. |
kłania się |
kłaniają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
kłaniał się |
kłaniała się |
kłaniało się |
kłaniali się |
kłaniały się |
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
będzie się kłaniał będzie się kłaniać |
będzie się kłaniała będzie się kłaniać |
będzie się kłaniało będzie się kłaniać |
będą się kłaniali będą się kłaniać |
będą się kłaniały będą się kłaniać |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
kłaniałby się by się kłaniał |
kłaniałaby się by się kłaniała |
kłaniałoby się by się kłaniało |
kłanialiby się by się kłaniali |
kłaniałyby się by się kłaniały |
bezosobnik: kłaniano by się
Inne uwagi
Używana tylko 3 os.