UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zabezpieczać

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob.  bezpieczny 

1. głowę

Definicja

dawać ochronę komuś lub czemuś przed niepożądanymi działaniami czynników zewnętrznych

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

  • kask; preparat, środek zabezpiecza coś; lekarze, ratownicy zabezpieczają coś
  • zabezpieczać głowę, kręgosłup, ranę, złamanie; kwiaty, rośliny; miasto, teren
  • zabezpieczać od deszczu, od powodzi, od słońca; od kurzu, od zamarznięcia, od zimna
  • zabezpieczać przed uderzeniem, przed urazem, przed zakażeniem; przed chłodem, przed mrozem, przed szkodnikami, przed utratą wilgoci, przed wysuszeniem, przed zmarznięciem; przed ogniem, przed powodzią, przed wilgocią

Cytaty

Na rynku pojawił się nowy impregnat ognioochronny do drewna. Preparat zabezpiecza przed ogniem, grzybami i owadami.

źródło: NKJP: (MKI): Uchroni drewno, Gazeta Wrocławska, 2002-12-23

Kolejnym elementem wyposażenia jest kask zabezpieczający głowę przed uderzeniem w skałę [...].

źródło: NKJP: Leszek Gracz: NA ŚCIANIE / Predyspozycje zawodników Sprzęt do wspinaczki, Polska Głos Wielkopolski, 2005-06-27

Osłony roślin nie tylko zabezpieczają rośliny przed chłodem, ale również mogą stanowić dodatkowy sezonowy walor ozdobny

źródło: NKJP: (ATA): Śniegowe czapy, Echo Dnia, 2004-11-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
KOGO/CO + (przed CZYM)
bez ograniczeń + zabezpieczać +
KOGO/CO + (od CZEGO)

2. ruiny

Definicja

sprawiać, że jakieś miejsce lub coś przestaje stanowić zagrożenie dla otoczenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Połączenia

  • policjanci, ratownicy, strażacy zabezpieczają coś
  • zabezpieczać pogorzelisko, ruiny; dziurę, wykop, wyrwę; miejsce kolizji, zdarzenia...
  • zabezpieczać folią, taśmą ostrzegawczą, policyjną...

Cytaty

Strażacy przez pół dnia zabezpieczali ruiny cukierni przed kolejnym wybuchem.

źródło: NKJP: Marek Komorowski, Robert Zapora: Miasto płacze, Gazeta Wrocławska, 2002-01-09

Standardowo straż zabezpiecza chodnik taśmą, po czym kontaktuje się z właścicielem budynku - ponieważ to do jego obowiązków należy usunięcie sopli.

źródło: NKJP: Usuwają zwisające sople w centrum Bydgoszczy, Gazeta Pomorska, 2010-01-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + (CZYM)

3. sufit

Definicja

wzmacniać coś, by nie zostało zniszczone

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Połączenia

  • zabezpieczać konstrukcję czegoś; dach, strop, sufit
  • zabezpieczać belkami, betonem, stemplami
  • zabezpieczać przed zawaleniem

Cytaty

– Wielokrotnie zabezpieczaliśmy ten fragment stropu. Doraźnie naprawialiśmy go i tynkowaliśmy. To jednak nie przynosi żadnego skutku.

źródło: NKJP: Tadeusz Jachnicki: Tynk na głowach, Gazeta Krakowska, 2007-02-02

Ktoś podłożył ogień pod drewniane stemple zabezpieczające schody przed zawaleniem.

źródło: NKJP: (maj): Cud, ze nikt nie zginął, Dziennik Łódzki, 2004-06-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + CZYM + (przed CZYM)

4. broń

Definicja

ustawiać odpowiedni mechanizm jakiegoś urządzenia w taki sposób, by osoba niepowołana nie mogła go uruchomić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Połączenia

  • zabezpieczać broń, pistolet; auto, maszynę

Cytaty

Mieszkańcy wolą jednak dmuchać na zimne i jak tylko mogą zabezpieczają swoje auta. Oprócz alarmów, blokad skrzyni biegów itp., coraz częściej instalują w autach nadajniki GPS.

źródło: NKJP: Agnieszka Smogulecka: Liczba kradzieży aut maleje, ale zbyt wolno, Polska Głos Wielkopolski, 2008-05-13

Tuż przed rozpoczęciem zdjęć koledzy zorganizowali mi przyspieszony kurs zabezpieczania broni, ładowania jej i strzelania, bo już w pierwszej scenie miałam mieć kontakt z bronią, a nigdy wcześniej nawet nie dotykałam pistoletu.

źródło: NKJP: Anna Szewczyk: Mam dużo szczęścia, Echo Dnia, 2007-04-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO

5. dowody

Definicja

zatrzymywać jakieś przedmioty w celu wyjaśnienia, czy nie są związane z popełnionym przestępstwem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • funkcjonariusze, policjanci, śledczy zabezpieczają coś
  • zabezpieczać broń, dowody; (fałszywe) banknoty, pieniądze; narkotyki, marihuanę; samochody
  • zabezpieczać coś na miejscu, na terenie przestępstwa, zbrodni...

Cytaty

Wkładają rękawiczki i zabezpieczają dowody, które później pozwalają wsadzić sprawcę do więzienia.

źródło: NKJP: Renata Moroz: Dzieci Sherlocka Holmesa, Wieczór Wybrzeża, 2000-10-20

W przypadku jazdy po pijanemu policjanci zabezpieczają pojazdy do prowadzonej sprawy.

źródło: NKJP: (ST): Pijany w maluchu, Nakielski Czas, 2006-10-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO

6. przyszłość

Definicja

zapewniać komuś odpowiednie warunki materialne

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

  • zabezpieczać córce, dzieciom, synowi
  • zabezpieczać przyszłość, (dobry) start

Cytaty

Praca nie tylko zaspokaja bieżące potrzeby, ale powinna zabezpieczać materialnie przyszłość pracującego, dając mu tym samym poczucie bezpieczeństwa.

źródło: NKJP: Małgorzata Duda: Problematyka bezrobocia i jej społeczno-duchowych skutków w świetle katolickiej nauki społecznej, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + KOMU
bez ograniczeń + zabezpieczać +
KOGO

7. roszczenia

Definicja

zapewniać zaspokojenie jakiegoś rodzaju roszczeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

  • zabezpieczać należności, roszczenie, wierzytelność
  • zabezpieczać hipoteką, papierami wartościowymi, poręczeniem, zastawem

Cytaty

Nienależnie pobrane świadczenia mogą być zabezpieczane hipoteką przymusową i ustawowym prawem zastawu, z wyjątkiem przypadku, gdy podlegają potrąceniu z bieżąco wypłacanych świadczeń.

źródło: NKJP: Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, Dziennik Ustaw, 1998

Hipoteka zabezpieczająca kredyt została ustanowiona na prawie użytkowania wieczystego należącego do Spółdzielni, która ten kredyt zaciągnęła.

źródło: NKJP: Uchwała z dnia 25 czerwca 2008 r. III CZP 58/08, Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + (na CZYM)
bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + CZYM

8. byt

Definicja

kwestion. 
zapewniać dostarczanie czegoś komuś, zaspokajanie potrzeb, dostęp do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

  • zabezpieczać byt, czyjeś potrzeby

Cytaty

Zadaniem kas chorych jest wykupienie świadczeń zdrowotnych zabezpieczających potrzeby ludności na terenie, który objęły swoim działaniem.

źródło: NKJP: Stan agonalny, Dziennik Polski, 1999-04-30

Opłata kapitacyjna gwarantuje [...] gotowość lekarza do leczenia, jeśli zajdzie taka potrzeba. Jednocześnie w pewien sposób zabezpiecza byt lekarzowi. Jest on zainteresowany tym, żeby zaufało mu jak najwięcej pacjentów.

źródło: NKJP: Urszula Kujawska, Dostosować system do możliwości, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-09-13

To dowód wolności, istnienia spraw ważniejszych niż praca i zabezpieczanie sobie pożywienia, a nie zniewolenie.

źródło: NKJP: Jarosław Makowski: Kobiety uczą kościół, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczam
 zabezpieczamy
2 os. zabezpieczasz
 zabezpieczacie
3 os. zabezpiecza
 zabezpieczają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałem
+(e)m zabezpieczał
 zabezpieczałam
+(e)m zabezpieczała
 zabezpieczałom
+(e)m zabezpieczało
 zabezpieczaliśmy
+(e)śmy zabezpieczali
 zabezpieczałyśmy
+(e)śmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałeś
+(e)ś zabezpieczał
 zabezpieczałaś
+(e)ś zabezpieczała
 zabezpieczałoś
+(e)ś zabezpieczało
 zabezpieczaliście
+(e)ście zabezpieczali
 zabezpieczałyście
+(e)ście zabezpieczały
3 os. zabezpieczał
 zabezpieczała
 zabezpieczało
 zabezpieczali
 zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zabezpieczał
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczała
będę zabezpieczać
 będę zabezpieczało
będę zabezpieczać
 będziemy zabezpieczali
będziemy zabezpieczać
 będziemy zabezpieczały
będziemy zabezpieczać
2 os. będziesz zabezpieczał
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczała
będziesz zabezpieczać
 będziesz zabezpieczało
będziesz zabezpieczać
 będziecie zabezpieczali
będziecie zabezpieczać
 będziecie zabezpieczały
będziecie zabezpieczać
3 os. będzie zabezpieczał
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczała
będzie zabezpieczać
 będzie zabezpieczało
będzie zabezpieczać
 będą zabezpieczali
będą zabezpieczać
 będą zabezpieczały
będą zabezpieczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zabezpieczajmy
2 os. zabezpieczaj
 zabezpieczajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zabezpieczałbym
bym zabezpieczał
 zabezpieczałabym
bym zabezpieczała
 zabezpieczałobym
bym zabezpieczało
 zabezpieczalibyśmy
byśmy zabezpieczali
 zabezpieczałybyśmy
byśmy zabezpieczały
2 os. zabezpieczałbyś
byś zabezpieczał
 zabezpieczałabyś
byś zabezpieczała
 zabezpieczałobyś
byś zabezpieczało
 zabezpieczalibyście
byście zabezpieczali
 zabezpieczałybyście
byście zabezpieczały
3 os. zabezpieczałby
by zabezpieczał
 zabezpieczałaby
by zabezpieczała
 zabezpieczałoby
by zabezpieczało
 zabezpieczaliby
by zabezpieczali
 zabezpieczałyby
by zabezpieczały

bezosobnik: zabezpieczano by

bezokolicznik: zabezpieczać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zabezpieczając

gerundium: zabezpieczanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: zabezpieczający

imiesłów przymiotnikowy bierny: zabezpieczany

odpowiednik aspektowy: zabezpieczyć

Składnia

bez ograniczeń + zabezpieczać +
CO + (KOMU)

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uważane za niepoprawne.

Frazeologizmy

ktoś zabezpiecza tyły
Data ostatniej modyfikacji: 01.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN