UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nagradzać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagradzam
 nagradzamy
2 os. nagradzasz
 nagradzacie
3 os. nagradza
 nagradzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagradzałem
+(e)m nagradzał
 nagradzałam
+(e)m nagradzała
 nagradzałom
+(e)m nagradzało
 nagradzaliśmy
+(e)śmy nagradzali
 nagradzałyśmy
+(e)śmy nagradzały
2 os. nagradzałeś
+(e)ś nagradzał
 nagradzałaś
+(e)ś nagradzała
 nagradzałoś
+(e)ś nagradzało
 nagradzaliście
+(e)ście nagradzali
 nagradzałyście
+(e)ście nagradzały
3 os. nagradzał
 nagradzała
 nagradzało
 nagradzali
 nagradzały

bezosobnik: nagradzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę nagradzał
będę nagradzać
 będę nagradzała
będę nagradzać
 będę nagradzało
będę nagradzać
 będziemy nagradzali
będziemy nagradzać
 będziemy nagradzały
będziemy nagradzać
2 os. będziesz nagradzał
będziesz nagradzać
 będziesz nagradzała
będziesz nagradzać
 będziesz nagradzało
będziesz nagradzać
 będziecie nagradzali
będziecie nagradzać
 będziecie nagradzały
będziecie nagradzać
3 os. będzie nagradzał
będzie nagradzać
 będzie nagradzała
będzie nagradzać
 będzie nagradzało
będzie nagradzać
 będą nagradzali
będą nagradzać
 będą nagradzały
będą nagradzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nagradzajmy
2 os. nagradzaj
 nagradzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nagradzałbym
bym nagradzał
 nagradzałabym
bym nagradzała
 nagradzałobym
bym nagradzało
 nagradzalibyśmy
byśmy nagradzali
 nagradzałybyśmy
byśmy nagradzały
2 os. nagradzałbyś
byś nagradzał
 nagradzałabyś
byś nagradzała
 nagradzałobyś
byś nagradzało
 nagradzalibyście
byście nagradzali
 nagradzałybyście
byście nagradzały
3 os. nagradzałby
by nagradzał
 nagradzałaby
by nagradzała
 nagradzałoby
by nagradzało
 nagradzaliby
by nagradzali
 nagradzałyby
by nagradzały

bezosobnik: nagradzano by

bezokolicznik: nagradzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: nagradzając

gerundium: nagradzanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: nagradzający

imiesłów przymiotnikowy bierny: nagradzany

odpowiednik aspektowy: nagrodzić

Pochodzenie

Zob.  nagrodzić 

1. twórcę

Definicja

dawać komuś coś w uznaniu zasług lub osiągnięć albo w inny sposób okazywać, że docenia się jego czyny bądź zachowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyróżniać
antonimy:  karać

Połączenia

  • jury, komisja nagradza
  • nagradzać aktora, mieszkańców, obywateli, pracownika, studenta, twórcę, uczniów, zawodnika
  • nagradzać aplauzem, awansem, brawami, dyplomem, medalem, odznaką, odznaczeniem, orderem, oklaskami, Oscarem, owacjami, pucharem, statuetką
  • nagradzać za dobre uczynki, za inicjatywę, za pracę, za służbę, za wyniki, za zasługi

Cytaty

Robert Duvall [...] udowadnia, że prostymi środkami wyrazu można osiągnąć fantastyczne efekty i prawdziwie wzruszać [...]. Doceniła to Amerykańska Akademia Filmowa nagradzając Duvalla Oscarem.

źródło: NKJP: Piotr Polechoński: „Pod czułą kontrolą”, Głos Pomorza, 2006

Każdy występ okazywał się sukcesem. Śpiewaka wielokrotnie nagradzano i wyróżniano.

źródło: KWSJP: Aria na polskiej ziemi, Dziennik Polski, 2004-01-29

Kiedy rodzice ufają dziecku, wierzą w jego możliwości, zachęcają do podejmowania działań i nagradzają za umiejętną ich realizację, takie postępowanie sprawia, że dziecko czuje się dowartościowane.

źródło: KWSJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

Prezesi będą nagradzani za dobre wyniki, a karani za złe, łącznie z dymisją - twierdzi wicepremier.

źródło: KWSJP: Biedni, bo sprytni, Dziennik Polski, 1998-02-12

Składnia

Rzosobowy + nagradzać +
KOGO + (CZYM) + (za CO)

2. dzieło

Definicja

uznawać coś za szczególnie wartościowe i okazywać to w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Połączenia

  • nagradzać film, inicjatywę, powieść, pracę, projekt, utwór, występ
  • nagradzać aplauzem, awansem, brawami, dyplomem, medalem, oklaskami, Oscarem, owacjami, pucharem, statuetką

Cytaty

Jego dzieła nagradzane były ponadtrzydziestokrotnie, w tym trzykrotnie nagrodami Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

źródło: NKJP: Biuro Wystaw Artystycznych w Katowicach: Wernisaż Pawła Warchoła w Katowicach, Esensja, nr 09 (LXXXI), 2008

Najlepsze potrawy są nagradzane przez jury.

źródło: KWSJP: Jan Łapka: XXX Sabałowe Bajania, Tygodnik Podhalański, 1996, nr 31

Umiała nagradzać uśmiechem moje żarty, sama też potrafiła mnie rozbawić.

źródło: KWSJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Składnia

Rzosobowy + nagradzać +
CO + (CZYM)

3. krzywdy

Definicja

przest. 
spowodować, że jakaś strata lub przykrość staje się dla kogoś mniej dotkliwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wynagradzać

Cytaty

W zdehumanizowanym społeczeństwie, z powodu częstych ataków na rodzinę coraz więcej jest opuszczonych chorych i osób starszych, pozbawionych pociechy i opieki. Coraz potrzebniejszym uczynkiem miłosierdzia jest odwiedzanie ich. Bóg w sposób szczególny nagradza chwile poświęcone przebywaniu z nimi.

źródło: Internet: ostatniaszuflada.pl

[...] starosta czorsztyński, Stanisław Cikowski z Wojsławic, naprawia i nagradza krzywdy wyrządzone przez brata Krzysztofa, dzierżawcę starostwa.

źródło: Adam Jaszczołt: Walka ludu podhalańskiego z uciskiem feudalnym 1625-1633, 1959 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + nagradzać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 27.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN