Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. widzieć ; być może kalka fr. prévoir lub niem. voraussehen (Bańk)
1. o naukowcu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | antycypować |
Połączenia
- analitycy, ekonomiści, eksperci, fachowcy, meteorolodzy, naukowcy, specjaliści przewidują
- przewidywać przyszłość; kłopoty, konsekwencje, skutek, zachowanie; koszty, pogodę; wzrost czegoś
- trafnie przewidywać
- najczarniejsze, pesymistyczne przewidywania; umiejętność, zdolność przewidywania; wbrew przewidywaniom
Cytaty
Tak zmienna pogoda ma utrzymać się do końca lipca. Meteorolodzy przewidują poprawę dopiero w sierpniu. źródło: NKJP: Sebastian Ferens: Czarne chmury, Dziennik Słupski, 2000-07-21 |
|
Nim zaczniemy działać, musimy rozważyć każdy krok i przewidywać skutki. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
|
Naukowcy przewidują, że na początku XXI wieku ponad połowa ludności świata, a więc więcej niż 3 miliardy, mieszkać będzie w miastach. źródło: NKJP: Iwona: Ekorozwój. Dwa oblicza wielkich miast, Magazyn Puls Studenta, 1999, nr 15 |
|
Trzeba zawsze pisać do kogoś. Trzeba mieć przed oczami model czytelnika. Trzeba przewidywać, jak on to odbierze. źródło: KWSJP: Stefan Lenkiewicz: Kuternoga na linie, 1985 |
|
Jeśli spełnią się najczarniejsze przewidywania, niektórzy ubezpieczyciele mogą być zmuszeni do poświęcenia nawet dwuletnich zysków na pokrycie szkód wynikłych ze strat. źródło: NKJP: Polskie echo globalnych zmian cz. 2, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-05-31 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przewiduję |
przewidujemy |
|||
2 os. |
przewidujesz |
przewidujecie |
|||
3 os. |
przewiduje |
przewidują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przewidywałem +(e)m przewidywał |
przewidywałam +(e)m przewidywała |
przewidywałom +(e)m przewidywało |
przewidywaliśmy +(e)śmy przewidywali |
przewidywałyśmy +(e)śmy przewidywały |
2 os. |
przewidywałeś +(e)ś przewidywał |
przewidywałaś +(e)ś przewidywała |
przewidywałoś +(e)ś przewidywało |
przewidywaliście +(e)ście przewidywali |
przewidywałyście +(e)ście przewidywały |
3 os. |
przewidywał |
przewidywała |
przewidywało |
przewidywali |
przewidywały |
bezosobnik: przewidywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przewidywał będę przewidywać |
będę przewidywała będę przewidywać |
będę przewidywało będę przewidywać |
będziemy przewidywali będziemy przewidywać |
będziemy przewidywały będziemy przewidywać |
2 os. |
będziesz przewidywał będziesz przewidywać |
będziesz przewidywała będziesz przewidywać |
będziesz przewidywało będziesz przewidywać |
będziecie przewidywali będziecie przewidywać |
będziecie przewidywały będziecie przewidywać |
3 os. |
będzie przewidywał będzie przewidywać |
będzie przewidywała będzie przewidywać |
będzie przewidywało będzie przewidywać |
będą przewidywali będą przewidywać |
będą przewidywały będą przewidywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przewidujmy |
|
2 os. |
przewiduj |
przewidujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przewidywałbym bym przewidywał |
przewidywałabym bym przewidywała |
przewidywałobym bym przewidywało |
przewidywalibyśmy byśmy przewidywali |
przewidywałybyśmy byśmy przewidywały |
2 os. |
przewidywałbyś byś przewidywał |
przewidywałabyś byś przewidywała |
przewidywałobyś byś przewidywało |
przewidywalibyście byście przewidywali |
przewidywałybyście byście przewidywały |
3 os. |
przewidywałby by przewidywał |
przewidywałaby by przewidywała |
przewidywałoby by przewidywało |
przewidywaliby by przewidywali |
przewidywałyby by przewidywały |
bezosobnik: przewidywano by
bezokolicznik: przewidywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przewidując
gerundium: przewidywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przewidywanie |
przewidywania |
D. | przewidywania |
przewidywań |
C. | przewidywaniu |
przewidywaniom |
B. | przewidywanie |
przewidywania |
N. | przewidywaniem |
przewidywaniami |
Ms. | przewidywaniu |
przewidywaniach |
W. | przewidywanie |
przewidywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przewidujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przewidujący |
przewidujący |
przewidujący |
przewidujące |
przewidująca |
D. | przewidującego |
przewidującego |
przewidującego |
przewidującego |
przewidującej |
C. | przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującej |
B. | przewidującego |
przewidującego |
przewidujący |
przewidujące |
przewidującą |
N. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującą |
Ms. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przewidujący |
przewidujący |
przewidujące |
przewidujące |
D. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
C. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
B. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujące |
N. | przewidującymi |
przewidującymi |
przewidującymi |
przewidującymi |
Ms. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przewidywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przewidywany |
przewidywany |
przewidywany |
przewidywane |
przewidywana |
D. | przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanej |
C. | przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanej |
B. | przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywany |
przewidywane |
przewidywaną |
N. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywaną |
Ms. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przewidywani |
przewidywani |
przewidywane |
przewidywane |
D. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
C. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
B. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywane |
N. | przewidywanymi |
przewidywanymi |
przewidywanymi |
przewidywanymi |
Ms. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
odpowiednik aspektowy: przewidzieć
Składnia
Rzosobowy | + | przewidywać | + |
CO
|
Rzosobowy | + | przewidywać | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
2. o ustawie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
Połączenia
- budżet, kodeks, koncepcja, konstytucja, kontrakt, konwencja, norma, ordynacja, plan, porozumienie, prawo, program, projekt, przepis, rezolucja, rozporządzenie, strategia, uchwała, umowa, ustawa przewiduje; prognozy, sondaże przewidują
- przewidywać karę, odszkodowania, opłaty, rekompensaty, sankcje, zwolnienia; budowę, kontynuację, likwidację, modernizację, montaż, obniżenie, powstanie, przekazanie, przyznanie, utworzenie, zniesienie czegoś
Cytaty
Przyjmę od jutra sto trzy kobiety. […] Na początku przewiduję wynagrodzenie w wysokości tysiąca siedmiuset złotych netto. źródło: KWSJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003 |
|
Już w 1928 roku przewidywano wykorzystywanie czołgów zarówno do bezpośredniego wsparcia piechoty […], jak i rzutu manewrowego. źródło: KWSJP: Z.G.: Radzieckie armie pancerne w wielkiej wojnie narodowej ZSRR, Myśl Wojskowa, 1977, nr 7 |
|
Za usiłowanie zabójstwa i czynną napaść na policjantów kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności na co najmniej osiem lat. źródło: NKJP: Olgierd Lubelski: Czekałem na skruchę..., Detektyw, 1999, nr 5 |
|
Wstępne plany zagospodarowania budynku przewidywały zaadaptowanie go na lokale socjalne. źródło: KWSJP: Andrzej Dembowski: Hospicjum w Czerniewicach, Gazeta Miejska, 2000, nr 22 |
|
Pierwotnie przewidywano, że remont zakończy się 30 sierpnia 1997 r., jednak w trakcie prac natrafiono na problemy. źródło: KWSJP: Odwiedziny przyjaciół z Netphen, Goniec Żagański, 1998, nr 2 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przewiduję |
przewidujemy |
|||
2 os. |
przewidujesz |
przewidujecie |
|||
3 os. |
przewiduje |
przewidują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przewidywałem +(e)m przewidywał |
przewidywałam +(e)m przewidywała |
przewidywałom +(e)m przewidywało |
przewidywaliśmy +(e)śmy przewidywali |
przewidywałyśmy +(e)śmy przewidywały |
2 os. |
przewidywałeś +(e)ś przewidywał |
przewidywałaś +(e)ś przewidywała |
przewidywałoś +(e)ś przewidywało |
przewidywaliście +(e)ście przewidywali |
przewidywałyście +(e)ście przewidywały |
3 os. |
przewidywał |
przewidywała |
przewidywało |
przewidywali |
przewidywały |
bezosobnik: przewidywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przewidywał będę przewidywać |
będę przewidywała będę przewidywać |
będę przewidywało będę przewidywać |
będziemy przewidywali będziemy przewidywać |
będziemy przewidywały będziemy przewidywać |
2 os. |
będziesz przewidywał będziesz przewidywać |
będziesz przewidywała będziesz przewidywać |
będziesz przewidywało będziesz przewidywać |
będziecie przewidywali będziecie przewidywać |
będziecie przewidywały będziecie przewidywać |
3 os. |
będzie przewidywał będzie przewidywać |
będzie przewidywała będzie przewidywać |
będzie przewidywało będzie przewidywać |
będą przewidywali będą przewidywać |
będą przewidywały będą przewidywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przewidujmy |
|
2 os. |
przewiduj |
przewidujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przewidywałbym bym przewidywał |
przewidywałabym bym przewidywała |
przewidywałobym bym przewidywało |
przewidywalibyśmy byśmy przewidywali |
przewidywałybyśmy byśmy przewidywały |
2 os. |
przewidywałbyś byś przewidywał |
przewidywałabyś byś przewidywała |
przewidywałobyś byś przewidywało |
przewidywalibyście byście przewidywali |
przewidywałybyście byście przewidywały |
3 os. |
przewidywałby by przewidywał |
przewidywałaby by przewidywała |
przewidywałoby by przewidywało |
przewidywaliby by przewidywali |
przewidywałyby by przewidywały |
bezosobnik: przewidywano by
bezokolicznik: przewidywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przewidując
gerundium: przewidywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przewidywanie |
przewidywania |
D. | przewidywania |
przewidywań |
C. | przewidywaniu |
przewidywaniom |
B. | przewidywanie |
przewidywania |
N. | przewidywaniem |
przewidywaniami |
Ms. | przewidywaniu |
przewidywaniach |
W. | przewidywanie |
przewidywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przewidujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przewidujący |
przewidujący |
przewidujący |
przewidujące |
przewidująca |
D. | przewidującego |
przewidującego |
przewidującego |
przewidującego |
przewidującej |
C. | przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującemu |
przewidującej |
B. | przewidującego |
przewidującego |
przewidujący |
przewidujące |
przewidującą |
N. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującą |
Ms. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przewidujący |
przewidujący |
przewidujące |
przewidujące |
D. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
C. | przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
przewidującym |
B. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujące |
N. | przewidującymi |
przewidującymi |
przewidującymi |
przewidującymi |
Ms. | przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
przewidujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przewidywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przewidywany |
przewidywany |
przewidywany |
przewidywane |
przewidywana |
D. | przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywanej |
C. | przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanemu |
przewidywanej |
B. | przewidywanego |
przewidywanego |
przewidywany |
przewidywane |
przewidywaną |
N. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywaną |
Ms. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przewidywani |
przewidywani |
przewidywane |
przewidywane |
D. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
C. | przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
przewidywanym |
B. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywane |
N. | przewidywanymi |
przewidywanymi |
przewidywanymi |
przewidywanymi |
Ms. | przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
przewidywanych |
odpowiednik aspektowy: przewidzieć
Składnia
+ | przewidywać | + |
CO
|
|
+ | przewidywać | + |
że ZDANIE
|