UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powalać się

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. błotem

Definicja

książk.

pobrudzić się jakiegoś rodzaju substancją

Pochodzenie

Zob. walać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

pobrudzić się

Połączenia

powalać się błotem, farbą, kurzem, sadzą

Cytaty

	Raz nawet jakiś rowerzysta o mało nie przejechał Janka na śmierć, ale Janek tylko powalał się błotem i rękę miał podrapaną. źródło: KWSJP: Zygmunt Nowakowski: Przylądek Dobrej Nadziei, 1968
	W dniu zapowiadanego przybycia księdza Przystupa wstała o czwartej, żeby zdążyć odkopać ścieżkę. Kazali jej zrobić szerszą niż zwykle, żeby księże szaty nie powalały się w śniegu. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	Powalał się pan ścianą... źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1983
	[...] podtrzymywała głowę pacjentki, gdy oni we dwójkę targali bezwładne ciało chorej na nosze. Powalali się przy tym. Nic dziwnego, babci nikt nie przebrał nie wiedzieć jak długo. źródło: WSJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995
	Nie gorsz się, chłopcze; nie można dotykać smoły i nie powalać się. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powalam się	powalamy się
2 os.	powalasz się	powalacie się
3 os.	powala się	powalają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powalałem się +(e)m się powalał	powalałam się +(e)m się powalała	powalałom się +(e)m się powalało	powalaliśmy się +(e)śmy się powalali	powalałyśmy się +(e)śmy się powalały
2 os.	powalałeś się +(e)ś się powalał	powalałaś się +(e)ś się powalała	powalałoś się +(e)ś się powalało	powalaliście się +(e)ście się powalali	powalałyście się +(e)ście się powalały
3 os.	powalał się	powalała się	powalało się	powalali się	powalały się

bezosobnik: powalano się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powalajmy się
2 os.	powalaj się	powalajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powalałbym się bym się powalał	powalałabym się bym się powalała	powalałobym się bym się powalało	powalalibyśmy się byśmy się powalali	powalałybyśmy się byśmy się powalały
2 os.	powalałbyś się byś się powalał	powalałabyś się byś się powalała	powalałobyś się byś się powalało	powalalibyście się byście się powalali	powalałybyście się byście się powalały
3 os.	powalałby się by się powalał	powalałaby się by się powalała	powalałoby się by się powalało	powalaliby się by się powalali	powalałyby się by się powalały

bezosobnik: powalano by się

bezokolicznik: powalać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: powalawszy się

gerundium: powalanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powalanie się	powalania się
D.	powalania się	powalań się
C.	powalaniu się	powalaniom się
B.	powalanie się	powalania się
N.	powalaniem się	powalaniami się
Ms.	powalaniu się	powalaniach się
W.	powalanie się	powalania się

Składnia

	+	powalać się	+	(CZYM)
	+	powalać się	+	(w CZYM)

2. na ziemię

Definicja

książk.

przewracać się bezwładnie

Pochodzenie

Zob. walić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przewracać się

Połączenia

budynek, drzewo powala się

Cytaty

Tymczasem walka [...] była taka, że publiczność zwijała się ze śmiechu. Głównie za sprawą aktora, który powalał się na podłogę [...], pluł wodą na „ring”, a w końcu zaproponował walkę w rytm walca.

źródło: NKJP: RUT: Mistrzowie na deskach, Dziennik Polski, 2001-01-23

Zwierzęta czują zapach krwi, płoszą się, chcą uciekać, tymczasem naganiacze biją je okrutnie, skręcają im ogony, kaleczą i torturują... Zwierzę powala się na wznak gardłem do góry i w tej pozycji leży ono, szamocząc się i kalecząc, czekając na swoją kolejką zarżnięcia.

źródło: NKJP: Anna Czapik: Jeszcze o uboju rytualnym - odpowiedź panu Warszawskiemu, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1994-03-01

W ciągu ostatnich lat odnotowaliśmy liczne przypadki łamania, a także powalania się tych starych drzew.

źródło: NKJP: Trzy etapy cięcia: Dziennik Polski, 2000-05-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powalam się	powalamy się
2 os.	powalasz się	powalacie się
3 os.	powala się	powalają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powalałem się +(e)m się powalał	powalałam się +(e)m się powalała	powalałom się +(e)m się powalało	powalaliśmy się +(e)śmy się powalali	powalałyśmy się +(e)śmy się powalały
2 os.	powalałeś się +(e)ś się powalał	powalałaś się +(e)ś się powalała	powalałoś się +(e)ś się powalało	powalaliście się +(e)ście się powalali	powalałyście się +(e)ście się powalały
3 os.	powalał się	powalała się	powalało się	powalali się	powalały się

bezosobnik: powalano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się powalał będę się powalać	będę się powalała będę się powalać	będę się powalało będę się powalać	będziemy się powalali będziemy się powalać	będziemy się powalały będziemy się powalać
2 os.	będziesz się powalał będziesz się powalać	będziesz się powalała będziesz się powalać	będziesz się powalało będziesz się powalać	będziecie się powalali będziecie się powalać	będziecie się powalały będziecie się powalać
3 os.	będzie się powalał będzie się powalać	będzie się powalała będzie się powalać	będzie się powalało będzie się powalać	będą się powalali będą się powalać	będą się powalały będą się powalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powalajmy się
2 os.	powalaj się	powalajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powalałbym się bym się powalał	powalałabym się bym się powalała	powalałobym się bym się powalało	powalalibyśmy się byśmy się powalali	powalałybyśmy się byśmy się powalały
2 os.	powalałbyś się byś się powalał	powalałabyś się byś się powalała	powalałobyś się byś się powalało	powalalibyście się byście się powalali	powalałybyście się byście się powalały
3 os.	powalałby się by się powalał	powalałaby się by się powalała	powalałoby się by się powalało	powalaliby się by się powalali	powalałyby się by się powalały

bezosobnik: powalano by się

bezokolicznik: powalać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: powalając się

gerundium: powalanie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powalanie się	powalania się
D.	powalania się	powalań się
C.	powalaniu się	powalaniom się
B.	powalanie się	powalania się
N.	powalaniem się	powalaniami się
Ms.	powalaniu się	powalaniach się
W.	powalanie się	powalania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: powalający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powalający się	powalający się	powalający się	powalające się	powalająca się
D.	powalającego się	powalającego się	powalającego się	powalającego się	powalającej się
C.	powalającemu się	powalającemu się	powalającemu się	powalającemu się	powalającej się
B.	powalającego się	powalającego się	powalający się	powalające się	powalającą się
N.	powalającym się	powalającym się	powalającym się	powalającym się	powalającą się
Ms.	powalającym się	powalającym się	powalającym się	powalającym się	powalającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powalający się	powalający się	powalające się	powalające się
D.	powalających się	powalających się	powalających się	powalających się
C.	powalającym się	powalającym się	powalającym się	powalającym się
B.	powalających się	powalających się	powalających się	powalające się
N.	powalającymi się	powalającymi się	powalającymi się	powalającymi się
Ms.	powalających się	powalających się	powalających się	powalających się

odpowiednik aspektowy: powalić się

Składnia

powalać się

na CO

Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2014