UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukryć się

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukryję się
ukryjemy się
2 os. ukryjesz się
ukryjecie się
3 os. ukryje się
ukryją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukryłem się
+(e)m się ukrył
ukryłam się
+(e)m się ukryła
ukryłom się
+(e)m się ukryło
ukryliśmy się
+(e)śmy się ukryli
ukryłyśmy się
+(e)śmy się ukryły
2 os. ukryłeś się
+(e)ś się ukrył
ukryłaś się
+(e)ś się ukryła
ukryłoś się
+(e)ś się ukryło
ukryliście się
+(e)ście się ukryli
ukryłyście się
+(e)ście się ukryły
3 os. ukrył się
ukryła się
ukryło się
ukryli się
ukryły się

bezosobnik: ukryto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ukryjmy się
2 os. ukryj się
ukryjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ukryłbym się
bym się ukrył
ukryłabym się
bym się ukryła
ukryłobym się
bym się ukryło
ukrylibyśmy się
byśmy się ukryli
ukryłybyśmy się
byśmy się ukryły
2 os. ukryłbyś się
byś się ukrył
ukryłabyś się
byś się ukryła
ukryłobyś się
byś się ukryło
ukrylibyście się
byście się ukryli
ukryłybyście się
byście się ukryły
3 os. ukryłby się
by się ukrył
ukryłaby się
by się ukryła
ukryłoby się
by się ukryło
ukryliby się
by się ukryli
ukryłyby się
by się ukryły

bezosobnik: ukryto by się

bezokolicznik: ukryć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukrywszy się

gerundium: ukrycie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ukrycie się
ukrycia się
D. ukrycia się
ukryć się
C. ukryciu się
ukryciom się
B. ukrycie się
ukrycia się
N. ukryciem się
ukryciami się
Ms. ukryciu się
ukryciach się
W. ukrycie się
ukrycia się

odpowiedniki aspektowe: ukrywać się , kryć się

Pochodzenie

Zob. kryć

1. przed ludźmi

Definicja

zrobić tak, żeby nie być widocznym lub nastawionym na określone działanie w jakimś miejscu, przemieszczając się lub znajdując się tam

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  schować się, skryć się, utaić się, zachomikować się, zapaść się, zataić się

Połączenia

  • złodziej ukrył się
  • ukryć się na strychu
  • ukryć się przed policją, przed światem
  • ukryć się w tłumie; w budynku, w domu, w kościele, w mieszkaniu, w piwnicy, w szafie; w górach, w jaskini, w krzakach, w lesie, w zaroślach; w cieniu
  • ukryć się za drzewem
  • ukryć się dobrze, szybko

Cytaty

[...] przed hotelem nie zauważyłem dyżurnego fotoreportera. Może ukrył się, ale ja znałem już ich kryjówki.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979

Złodzieje, którzy przed zamknięciem gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego ukryli się w toalecie, wynieśli z auli osiem barokowych portretów zdobiących loże profesorskie.

źródło: NKJP: Piotr Głuchowski: Zabytki, Gazeta Wyborcza, 1998-08-07

Przez okno oddano kilka strzałów rewolwerowych, a następnie bandyci wyłamali podwójne okna i wtargnęli do kuchni. Przerażona służąca wbiegła do sypialni i ukryła się pod łóżkiem [...].

źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002

Podczas dwumiesięcznych zmagań zginęło 18 tysięcy żołnierzy AK, a kolejnych 12 tysięcy zostało rannych - część z nich zdołała ukryć się w lasach, podczas gdy reszta została zesłana do hitlerowskich obozów dla jeńców wojennych.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ukryć się +
(GDZIE)

2. wśród drzew

Definicja

stać się słabo widocznym lub niedostrzegalnym z powodu tego, co otacza daną rzecz i zasłania przed wzrokiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Cytaty

Dom ukrył się wśród otaczających drzew – i o to chodziło.

źródło: Internet: najlepszedomy.pl

Chaotycznie rozrzucone budynki ukryły się w gąszczu zamieszkanym przez niezliczone stada kolorowych ptaków.

źródło: Internet: sklep.etnocafe.pl

Na wschodnim stoku góry ukrył się wśród aromatycznych cyprysów monaster [...].

źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja kulturowy przewodnik po Grecji bizantyńskiej, 2007

Składnia

bez ograniczeń + ukryć się +
GDZIE

3. w pytaniu

Definicja

zawierając się w czymś postrzeganym przez odbiorcę myślowo, nie stawać się od razu dla niego zrozumiałym lub oczywistym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

[...] Zachód nie może ukryć się za wygodną formułą: dać pieniądze i nie wtrącać się. Świat jest dziś mały i skutki takiej polityki wracają szybko do jej autorów, w postaci bardzo nieprzyjemnej.

źródło: NKJP: Stefan Kurowski: Co Zachód może zrobić dla Polski?, Kultura nr 400-401, 1981

Trudno się dziwić, że nie są przygotowani, by przyporządkować faktom jednoznaczne słowa. Wolą ukryć się za eufemizmami, które niewiele znaczą.

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Mgły nad Wołyniem, Polityka, 2003-05-03

Z tych rozmyślań zaczął się powoli wyłaniać obraz otaczającego mnie świata, w którym wszystko, co przeżyłem dotychczas, ukryło się pod powierzchnią uładzonej, rzekomo beznamiętnej refleksji.

źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Czy czasem interwencja w Jugosławii nie odbywała się celem odsunięcia od władzy, ale tym razem odstępców od obowiązującego trockizmu, który ukrył się pod płaszczykiem haseł o prawach człowieka i demokracji?

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + ukryć się +
GDZIE

4. pod pseudonimem

Definicja

zacząć używać nieprawdziwej nazwy lub nazwiska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • ukryć się pod pseudonimem, pod (przybranym) nazwiskiem

Cytaty

Początkowo ukryliśmy się pod pseudonimami, żeby nie podpierać się nazwiskiem znanego ojca.

źródło: NKJP: Maria Gutterwil: Nie mam poczucia obciachu, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-02-12

Być może - jak głosi jedna z hipotez - Agiejew to niejaki Mark Abramowicz Lewi, zmarły w Stambule w 1936 roku. Ale jest i inna, znacznie głośniejsza hipoteza: pod tym nazwiskiem miał ukryć się sam Vladimir Nabokov.

źródło: NKJP: Marcin Piasecki: Romans z proszkiem, Gazeta Wyborcza, 1997-03-18

Decyzję o ukryciu się za przybranym nazwiskiem podjął na życzenie kardynała Sapiehy, który uważał, iż księdzu nie przystoi pisanie wierszy.

źródło: NKJP: Włodzimierz Jurasz: Czy Papieżowi przystoi pisanie wierszy?, Gazeta Krakowska, 2005-04-06

Składnia

bez ograniczeń + ukryć się +
pod CZYM | za CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 14.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj