UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

narzucić się

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. rzucić

1. człowiek

Definicja

książk. 
zmusić kogoś do zaakceptowania czyjegoś towarzystwa lub wystąpienia tej osoby w określonej roli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Przemoc mu się skończyła. I wiedział, że ja to wiem. Jeśli do niedawna nie potrzebował ubiegać się o niczyją łaskę, będąc groźny, mogąc narzucić się siłą, to teraz leżał tutaj przede mną w swej męskości agresywnej, wściekłej, ale już pozbawionej szponów i zmuszonej szukać współczucia...

źródło: KWSJP: Witold Gombrowicz: Pornografia, 1960

W tym samym czasie król pruski zbroił swe regimenty, car Piotr zaś, zwycięzca spod Połtawy, sięgał po hegemonię w tej części Europy. On też w okresie najzajadlejszych walk z Sasami w dobie konfederacji tarnogrodzkiej narzucił się jako rozjemca między zwaśnionymi stronami.

źródło: KWSJP: Jarema Maciszewski: Szlachta polska i jej państwo, 1986

Polska od wielu lat toczyła wojny z zakonem krzyżackim. W 1420 r. narzucił się na rozjemcę w tym sporze król Zygmunt Luksemburczyk i przyznał Pomorze krzyżakom.

źródło: KWSJP: Maria Bogucka: Kazimierz Jagiellończyk, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. narzucę się
narzucimy się
2 os. narzucisz się
narzucicie się
3 os. narzuci się
narzucą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. narzuciłem się
+(e)m się narzucił
narzuciłam się
+(e)m się narzuciła
narzuciłom się
+(e)m się narzuciło
narzuciliśmy się
+(e)śmy się narzucili
narzuciłyśmy się
+(e)śmy się narzuciły
2 os. narzuciłeś się
+(e)ś się narzucił
narzuciłaś się
+(e)ś się narzuciła
narzuciłoś się
+(e)ś się narzuciło
narzuciliście się
+(e)ście się narzucili
narzuciłyście się
+(e)ście się narzuciły
3 os. narzucił się
narzuciła się
narzuciło się
narzucili się
narzuciły się

bezosobnik: narzucono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. narzućmy się
2 os. narzuć się
narzućcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. narzuciłbym się
bym się narzucił
narzuciłabym się
bym się narzuciła
narzuciłobym się
bym się narzuciło
narzucilibyśmy się
byśmy się narzucili
narzuciłybyśmy się
byśmy się narzuciły
2 os. narzuciłbyś się
byś się narzucił
narzuciłabyś się
byś się narzuciła
narzuciłobyś się
byś się narzuciło
narzucilibyście się
byście się narzucili
narzuciłybyście się
byście się narzuciły
3 os. narzuciłby się
by się narzucił
narzuciłaby się
by się narzuciła
narzuciłoby się
by się narzuciło
narzuciliby się
by się narzucili
narzuciłyby się
by się narzuciły

bezosobnik: narzucono by się

bezokolicznik: narzucić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: narzuciwszy się

gerundium: narzucenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. narzucenie się
narzucenia się
D. narzucenia się
narzuceń się
C. narzuceniu się
narzuceniom się
B. narzucenie się
narzucenia się
N. narzuceniem się
narzuceniami się
Ms. narzuceniu się
narzuceniach się
W. narzucenie się
narzucenia się

odpowiednik aspektowy: narzucać się

Składnia

Rzosobowy + narzucić się + bez ograniczeń

2. myśl

Definicja

książk. 
przyjść na myśl jako coś oczywistego w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nasunąć się

Cytaty

Problematyka środków masowego przekazu narzuciła się z taką siłą naszej uwadze dzięki rozległości ich zasięgu.

źródło: KWSJP: Marcin Czerwiński: System książki, 1976

Kwestie te narzuciły się z całą ostrością Platonowi.

źródło: KWSJP: Zofia Mitosek (red.): Mimesis w literaturze, kulturze i sztuce, 1992

Tymczasem temat narzucił się sam, wystarczyło tylko rozejrzeć się wokół siebie, by w oczy zakłuła obecność młodych ludzi wśród szarzyzny tłumu.

źródło: KWSJP: PISZ „Ody do młodości” ciąg dalszy, Panorama Mazurska, 1998, nr 8

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. narzucę się
narzucimy się
2 os. narzucisz się
narzucicie się
3 os. narzuci się
narzucą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. narzuciłem się
+(e)m się narzucił
narzuciłam się
+(e)m się narzuciła
narzuciłom się
+(e)m się narzuciło
narzuciliśmy się
+(e)śmy się narzucili
narzuciłyśmy się
+(e)śmy się narzuciły
2 os. narzuciłeś się
+(e)ś się narzucił
narzuciłaś się
+(e)ś się narzuciła
narzuciłoś się
+(e)ś się narzuciło
narzuciliście się
+(e)ście się narzucili
narzuciłyście się
+(e)ście się narzuciły
3 os. narzucił się
narzuciła się
narzuciło się
narzucili się
narzuciły się

bezosobnik: narzucono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. narzućmy się
2 os. narzuć się
narzućcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. narzuciłbym się
bym się narzucił
narzuciłabym się
bym się narzuciła
narzuciłobym się
bym się narzuciło
narzucilibyśmy się
byśmy się narzucili
narzuciłybyśmy się
byśmy się narzuciły
2 os. narzuciłbyś się
byś się narzucił
narzuciłabyś się
byś się narzuciła
narzuciłobyś się
byś się narzuciło
narzucilibyście się
byście się narzucili
narzuciłybyście się
byście się narzuciły
3 os. narzuciłby się
by się narzucił
narzuciłaby się
by się narzuciła
narzuciłoby się
by się narzuciło
narzuciliby się
by się narzucili
narzuciłyby się
by się narzuciły

bezosobnik: narzucono by się

bezokolicznik: narzucić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: narzuciwszy się

gerundium: narzucenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. narzucenie się
narzucenia się
D. narzucenia się
narzuceń się
C. narzuceniu się
narzuceniom się
B. narzucenie się
narzucenia się
N. narzuceniem się
narzuceniami się
Ms. narzuceniu się
narzuceniach się
W. narzucenie się
narzucenia się

odpowiednik aspektowy: narzucać się

Składnia

Rznieżywotny + narzucić się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 21.08.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj