UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmrozić

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. mróz

1. twarz

Definicja

spowodować odczucie przejmującego zimna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wyziębić
	hiperonimy:	schłodzić

Połączenia

wiatr zmroził kogoś
zmrozić komuś dłonie, nos, palce, ręce, stopy, twarz, uszy

Cytaty

	W pierwszej chwili chłodny powiew zmroził wszystkich do szpiku kości, ale powitali go z ulgą i odetchnęli swobodniej. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Chłód łatwo przeniknął przez podarte ubranie, zmroził skórę i kości. źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	But wypadł mu z ręki i hałaśliwie walnął o podłogę. [...] Jerzy zeskoczył: bosą nogę zmroziła mu podłoga. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957
	Pełzam ku niemu ze zmrożonymi kolanami, mokrym brzuchem, zgrabiałymi dłońmi i mdlejącymi z naprężenia mięśniami szyi, które już nie mogą utrzymać zadartej głowy. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1997
	Pociągnąłem długi, zbyt długi łyk, który zmroził mi gardło. źródło: NKJP: Marek Bieńczyk: Przezroczystość, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmrożę	zmrozimy
2 os.	zmrozisz	zmrozicie
3 os.	zmrozi	zmrożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłem +(e)m zmroził	zmroziłam +(e)m zmroziła	zmroziłom +(e)m zmroziło	zmroziliśmy +(e)śmy zmrozili	zmroziłyśmy +(e)śmy zmroziły
2 os.	zmroziłeś +(e)ś zmroził	zmroziłaś +(e)ś zmroziła	zmroziłoś +(e)ś zmroziło	zmroziliście +(e)ście zmrozili	zmroziłyście +(e)ście zmroziły
3 os.	zmroził	zmroziła	zmroziło	zmrozili	zmroziły

bezosobnik: zmrożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmroźmy zmróźmy
2 os.	zmroź zmróź	zmroźcie zmróźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłbym bym zmroził	zmroziłabym bym zmroziła	zmroziłobym bym zmroziło	zmrozilibyśmy byśmy zmrozili	zmroziłybyśmy byśmy zmroziły
2 os.	zmroziłbyś byś zmroził	zmroziłabyś byś zmroziła	zmroziłobyś byś zmroziło	zmrozilibyście byście zmrozili	zmroziłybyście byście zmroziły
3 os.	zmroziłby by zmroził	zmroziłaby by zmroziła	zmroziłoby by zmroziło	zmroziliby by zmrozili	zmroziłyby by zmroziły

bezosobnik: zmrożono by

bezokolicznik: zmrozić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmroziwszy

gerundium: zmrożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmrożenie	zmrożenia
D.	zmrożenia	zmrożeń
C.	zmrożeniu	zmrożeniom
B.	zmrożenie	zmrożenia
N.	zmrożeniem	zmrożeniami
Ms.	zmrożeniu	zmrożeniach
W.	zmrożenie	zmrożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmrożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmrożony	zmrożony	zmrożony	zmrożone	zmrożona
D.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonej
C.	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonej
B.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożony	zmrożone	zmrożoną
N.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożoną
Ms.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmrożeni	zmrożeni	zmrożone	zmrożone
D.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych
C.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym
B.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożone
N.	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi
Ms.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych

odpowiednik aspektowy: mrozić

Składnia

Rz_nieżywotny	+	zmrozić	+	KOGO
Rz_nieżywotny	+	zmrozić	+	(KOMU) + CO

2. kwiaty

Definicja

spowodować zniszczenie na skutek zbyt niskiej temperatury

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ściąć

Połączenia

mróz zmroził coś
zmrozić liście, kwiaty, pąki (kwiatów), młode rośliny

Cytaty

	Ten ciemiernik kwitł cały rok nawet w styczniu, dopiero w maju przymrozek zmroził mu kwiaty ale znowu zaczyna wypuszczać pąki. źródło: Internet
	Już na początku października przyszedł mróz i zmroził liście, które zrobiły się brzydko brunatne i w ciągu dwóch tygodni opadły. źródło: Internet
	Jest dość chłodno, zmrożona trawa chrupie pod stopami. źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003
	Dobrze że późnym latem i jesienią zrobiłem obfite zapasy rozmaitych smakołyków z myślą o ptakach które szukają teraz nasion rozmaitych roślin. Codziennie zmieniam im karmę, bo nasiona ulegają zmrożeniu nocą, a w ciągu dnia śnieg je podtapia. źródło: NKJP: Zygmunt Szych: Karmnik na balkonie!, Gazeta Krakowska, 2002-01-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmrożę	zmrozimy
2 os.	zmrozisz	zmrozicie
3 os.	zmrozi	zmrożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłem +(e)m zmroził	zmroziłam +(e)m zmroziła	zmroziłom +(e)m zmroziło	zmroziliśmy +(e)śmy zmrozili	zmroziłyśmy +(e)śmy zmroziły
2 os.	zmroziłeś +(e)ś zmroził	zmroziłaś +(e)ś zmroziła	zmroziłoś +(e)ś zmroziło	zmroziliście +(e)ście zmrozili	zmroziłyście +(e)ście zmroziły
3 os.	zmroził	zmroziła	zmroziło	zmrozili	zmroziły

bezosobnik: zmrożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmroźmy zmróźmy
2 os.	zmroź zmróź	zmroźcie zmróźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłbym bym zmroził	zmroziłabym bym zmroziła	zmroziłobym bym zmroziło	zmrozilibyśmy byśmy zmrozili	zmroziłybyśmy byśmy zmroziły
2 os.	zmroziłbyś byś zmroził	zmroziłabyś byś zmroziła	zmroziłobyś byś zmroziło	zmrozilibyście byście zmrozili	zmroziłybyście byście zmroziły
3 os.	zmroziłby by zmroził	zmroziłaby by zmroziła	zmroziłoby by zmroziło	zmroziliby by zmrozili	zmroziłyby by zmroziły

bezosobnik: zmrożono by

bezokolicznik: zmrozić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmroziwszy

gerundium: zmrożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmrożenie	zmrożenia
D.	zmrożenia	zmrożeń
C.	zmrożeniu	zmrożeniom
B.	zmrożenie	zmrożenia
N.	zmrożeniem	zmrożeniami
Ms.	zmrożeniu	zmrożeniach
W.	zmrożenie	zmrożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmrożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmrożony	zmrożony	zmrożony	zmrożone	zmrożona
D.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonej
C.	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonej
B.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożony	zmrożone	zmrożoną
N.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożoną
Ms.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmrożeni	zmrożeni	zmrożone	zmrożone
D.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych
C.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym
B.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożone
N.	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi
Ms.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych

odpowiednik aspektowy: mrozić

Składnia

Rz_nieżywotny

zmrozić

3. wódkę

Definicja

poddać działaniu niskiej temperatury

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zamrozić
	hiperonimy:	schłodzić

Połączenia

zmrozić szampana, wódkę

Cytaty

Aktoreczki zbierały owacje, widzowie buchali potem dymem z cygar, a Mock zajął się jedzeniem kaczki, podlewając ją co chwilę zmrożoną wódką.

źródło: NKJP: Marek Krajewski,: Koniec świata w Breslau, 2003

Z lodówki wyciągnięte zostały zmrożone, tak na wszelki wypadek, szampany.

źródło: NKJP: (KP): Świat się nie kończy…, Gazeta Krakowska, 2005-09-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmrożę	zmrozimy
2 os.	zmrozisz	zmrozicie
3 os.	zmrozi	zmrożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłem +(e)m zmroził	zmroziłam +(e)m zmroziła	zmroziłom +(e)m zmroziło	zmroziliśmy +(e)śmy zmrozili	zmroziłyśmy +(e)śmy zmroziły
2 os.	zmroziłeś +(e)ś zmroził	zmroziłaś +(e)ś zmroziła	zmroziłoś +(e)ś zmroziło	zmroziliście +(e)ście zmrozili	zmroziłyście +(e)ście zmroziły
3 os.	zmroził	zmroziła	zmroziło	zmrozili	zmroziły

bezosobnik: zmrożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmroźmy zmróźmy
2 os.	zmroź zmróź	zmroźcie zmróźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłbym bym zmroził	zmroziłabym bym zmroziła	zmroziłobym bym zmroziło	zmrozilibyśmy byśmy zmrozili	zmroziłybyśmy byśmy zmroziły
2 os.	zmroziłbyś byś zmroził	zmroziłabyś byś zmroziła	zmroziłobyś byś zmroziło	zmrozilibyście byście zmrozili	zmroziłybyście byście zmroziły
3 os.	zmroziłby by zmroził	zmroziłaby by zmroziła	zmroziłoby by zmroziło	zmroziliby by zmrozili	zmroziłyby by zmroziły

bezosobnik: zmrożono by

bezokolicznik: zmrozić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmroziwszy

gerundium: zmrożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmrożenie	zmrożenia
D.	zmrożenia	zmrożeń
C.	zmrożeniu	zmrożeniom
B.	zmrożenie	zmrożenia
N.	zmrożeniem	zmrożeniami
Ms.	zmrożeniu	zmrożeniach
W.	zmrożenie	zmrożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmrożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmrożony	zmrożony	zmrożony	zmrożone	zmrożona
D.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonej
C.	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonej
B.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożony	zmrożone	zmrożoną
N.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożoną
Ms.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmrożeni	zmrożeni	zmrożone	zmrożone
D.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych
C.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym
B.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożone
N.	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi
Ms.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych

odpowiednik aspektowy: mrozić

Składnia

Rz_osobowy

zmrozić

4. spojrzeniem

Definicja

pozbawić pewności siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

onieśmielić

Połączenia

czyjeś spojrzenie, zachowanie zmroziło kogoś
zmrozić kogoś spojrzeniem, surowością, jakimś tonem, zachowaniem
zmrozić naprawdę, trochę
zmrozić i przerazić, zmrozić i sparaliżować

Cytaty

	Uczucie zagrożenia przyszło znikąd, lecz zmroziło go do szpiku kości. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	- A cóż to znaczy, panie Kleks?! - zawołał głosem, który zmroził i przeraził wszystkich. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1996
	- Jemu akurat, na jego zmartwienia, gorzałka dobrze zrobi. - Tobie też powinna - Geralt zmroził poetę wzrokiem. - Zwłaszcza, jeśli ci od niej jęzor skołowacieje. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 2001
	Zrobiłam ze dwa fikołki, a potem jeszcze kilka. I gdy przez chwilkę leciałam głową w dół, ujrzałam coś, co zmroziło moje serce. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	Mnie zmroziło, ani wiem, co czynić... Odejść, zali udawać, że nie widzę? źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmrożę	zmrozimy
2 os.	zmrozisz	zmrozicie
3 os.	zmrozi	zmrożą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłem +(e)m zmroził	zmroziłam +(e)m zmroziła	zmroziłom +(e)m zmroziło	zmroziliśmy +(e)śmy zmrozili	zmroziłyśmy +(e)śmy zmroziły
2 os.	zmroziłeś +(e)ś zmroził	zmroziłaś +(e)ś zmroziła	zmroziłoś +(e)ś zmroziło	zmroziliście +(e)ście zmrozili	zmroziłyście +(e)ście zmroziły
3 os.	zmroził	zmroziła	zmroziło	zmrozili	zmroziły

bezosobnik: zmrożono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmroźmy zmróźmy
2 os.	zmroź zmróź	zmroźcie zmróźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmroziłbym bym zmroził	zmroziłabym bym zmroziła	zmroziłobym bym zmroziło	zmrozilibyśmy byśmy zmrozili	zmroziłybyśmy byśmy zmroziły
2 os.	zmroziłbyś byś zmroził	zmroziłabyś byś zmroziła	zmroziłobyś byś zmroziło	zmrozilibyście byście zmrozili	zmroziłybyście byście zmroziły
3 os.	zmroziłby by zmroził	zmroziłaby by zmroziła	zmroziłoby by zmroziło	zmroziliby by zmrozili	zmroziłyby by zmroziły

bezosobnik: zmrożono by

bezokolicznik: zmrozić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmroziwszy

gerundium: zmrożenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmrożenie	zmrożenia
D.	zmrożenia	zmrożeń
C.	zmrożeniu	zmrożeniom
B.	zmrożenie	zmrożenia
N.	zmrożeniem	zmrożeniami
Ms.	zmrożeniu	zmrożeniach
W.	zmrożenie	zmrożenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmrożony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zmrożony	zmrożony	zmrożony	zmrożone	zmrożona
D.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonego	zmrożonej
C.	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonemu	zmrożonej
B.	zmrożonego	zmrożonego	zmrożony	zmrożone	zmrożoną
N.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożoną
Ms.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zmrożeni	zmrożeni	zmrożone	zmrożone
D.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych
C.	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym	zmrożonym
B.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożone
N.	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi	zmrożonymi
Ms.	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych	zmrożonych

odpowiednik aspektowy: mrozić

Składnia

Rz_nieżywotny	+	zmrozić	+	KOGO
Rz_nieżywotny	+	zmrozić	+	(KOMU) + CO
Rz_osobowy	+	zmrozić	+	KOGO + CZYM
Ø	+	zmrozić	+	KOGO

Frazeologizmy

coś zmroziło krew w żyłach

Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2018