UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nomenklatura

Chronologizacja

SJPXVII, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. nomenclatura

1. nazewnictwo

Definicja

uporządkowany zbiór terminów stosowany w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nazewnictwo, terminologia

Połączenia

  • angielska, polska, unijna...; bankowa nomenklatura; nomenklatura fachowa, filozoficzna, naukowa; biologiczna, botaniczna, chemiczna, medyczna; ekonomiczna, gospodarcza, statystyczna; sądowa, prawna; techniczna, wojskowa
  • nomenklatura i klasyfikacja
  • coś jest kwestią nomenklatury; klasyfikacja nomenklatur
  • dostosować/dostosowywać, stosować, ujednolicić/ujednolicać, zastosować nomenklaturę
  • operować nomenklaturą
  • coś nazywa się jakoś w nomenklaturze

Cytaty

W polskiej nomenklaturze wojskowej nie występują jednak formacje zwane szwadronami.

źródło: NKJP: Konrad Majszyk, Artur Winiarski: Skrzydlata racja stanu, Gazeta Wyborcza, 1995-12-04

Poprzedni prezydent wybrał procedurę projektuj–buduj, według unijnej nomenklatury tzw. żółty FIDIC.

źródło: NKJP: G. Wawoczny: Będzie czerwony FIDIC, Nowiny Raciborskie, 2007-02-13

Chociaż w nomenklaturze sądowej jest tylko zastępczą matką Krystiana, wyprowadziła go z choroby sierocej i ofiarowała mu to, co najcenniejsze jest na świecie dla każdej ludzkiej istoty, czyli miłość, akceptację, poczucie bezpieczeństwa.

źródło: NKJP: A.Fidrysiak: Krystian zostaje u mamy Gałązkowej! Szczęśliwa ósemka, Tygodnik Ciechanowski, 2002-06-26

[...] to poprawka, która ujednolica nomenklaturę, czyli słownictwo przyjęte w nowej konstytucji i w innych ustawach

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.04.1997

- Zbrodnia czy występek, to kwestia nomenklatury - mówi sędzia Sądu Najwyższego Piotr Hofmański, który nie zgadza się z zarzutem liberalizacji kar w nowym kodeksie karnym.

źródło: NKJP: Zbrodnia czy występek, Dziennik Polski, 1999-11-22

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nomenklatura
nomenklatury
D. nomenklatury
nomenklatur
C. nomenklaturze
nomenklaturom
B. nomenklaturę
nomenklatury
N. nomenklaturą
nomenklaturami
Ms. nomenklaturze
nomenklaturach
W. nomenklaturo
nomenklatury

2. grupa osób

Definicja

pejorat. 
grupa osób, która z ramienia władzy piastuje wysokie stanowiska państwowe i której przysługują niezasłużone przywileje

Noty o użyciu

Używane przede wszystkim w odniesieniu do stosunków panujących w okresie ustroju komunistycznego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Połączenia

  • czerwona, komunistyczna, partyjna, peerelowska; polska, radziecka, sowiecka; była, dawna; lokalna, miejscowa nomenklatura
  • nomenklatura KPZR, PRL, PZPR...
  • nomenklatura z czasów komuny, PRL-u
  • bezkarność, interesy, przywileje, władza; czasy, powrót nomenklatury
  • człowiek z nomenklatury
  • walka z nomenklaturą
  • nomenklatura rządziła, uwłaszczyła się
  • należeć do nomenklatury

Cytaty

Partyjna nomenklatura poszczególnych republik dostrzegła w osłabieniu państwa radzieckiego niepowtarzalną szansę emancypacji i uwłaszczenia na poradzieckim majątku (doskonałym przykładem jest Ukraina).

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Ja, Jerzy Urban, byłem człowiekiem z nomenklatury, ponieważ powołanie mnie na rzecznika, a potem członka rządu musiało być aprobowane przez kierownictwo PZPR.

źródło: NKJP: Jerzy Urban: Klątwa Urbana, 1995

Panuje tu przekonanie, że niemal wszyscy związani są z byłą nomenklaturą, lawirują na granicy bezprawia [...].

źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: Reportaż, Magazyn nr 19 dodatek do Gazety Wyborczej nr 158, 1993-07-09

Dziesięć lat później tym, co w PRL trzęśli się ze strachu albo opływali w przywileje nomenklatury, zdarzało się wyśmiewać owo „spanie na styropianie” i niemal szczycić, że „nas tam nie było” .

źródło: NKJP: Waldemar Kuczyński: Burza nad Wisłą: dziennik 1980-1981, 1981

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nomenklatura
nomenklatury
D. nomenklatury
nomenklatur
C. nomenklaturze
nomenklaturom
B. nomenklaturę
nomenklatury
N. nomenklaturą
nomenklaturami
Ms. nomenklaturze
nomenklaturach
W. nomenklaturo
nomenklatury

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 30.10.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj