Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. patrzeć
Definicja
Noty o użyciu
Zwykle służy do mówienia o zjawiskach negatywnych.
Warianty
- rzadziej dopatrzeć się
Wymowa
[dopatszyć sie lub pot. dopaczszyć sie]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | doszukać się | |
| hiperonimy: | dostrzec |
Połączenia
- arbiter, NIK, prokurator, senat, sędzia, trybunał, wojewoda dopatrzył się; prokuratura dopatrzyła się; funkcjonariusze, kontrolerzy, krytycy, policjanci, radni, urzędnicy dopatrzyli się czegoś
- dopatrzyć się aluzji, analogii, jakiejś cechy, podobieństwa, pozytywów, sensu, związku; błędów, faulu, luki prawnej, nadużyć, naruszeń, nieprawidłowości, nieścisłości, niezgodności, przewinienia, spalonego, sprzeczności, śladów przestępstwa, uchybień, usterek, wad, winy, zagrożenia, zaniedbań, złamania regulaminu, znamion czegoś
- dopatrzyć się czegoś na zdjęciu
- dopatrzyć się czegoś podczas kontroli
- dopatrzyć się czegoś w tekście, w czyjejś wypowiedzi; w czyichś działaniach, w czyimś postępowaniu
- łatwo, trudno dopatrzyć się; słusznie dopatrzył się
- można; potrafić dopatrzyć się
Cytaty
|
Analizując tekst bardzo dokładnie, można dopatrzyć się w nim kilkunastu, nie chcę powiedzieć błędów, ale pewnych niedoskonałości językowych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.08.2002 |
|
|
Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora stanowi, że zawodowy parlamentarzysta nie może mieć dodatkowych źródeł dochodu. Tymczasem prokuratura nie dopatrzyła się w działaniu senatora znamion przestępstwa. źródło: NKJP: STRZ: Legalne dochody senatora, Dziennik Polski, 2002-08-09 |
|
|
Zenaida Mojsiejewna była o pięć lat starsza od Poliny. Trudno było dopatrzyć się podobieństwa pomiędzy tymi dwiema siostrami. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
|
Gospodarze strzelili jeszcze jednego gola, ale arbiter słusznie dopatrzył się spalonego przy strzale Banasiaka. źródło: NKJP: sem: Lider bez strat, Nowiny Raciborskie, 2002-04-10 |
|
|
Lekarze psychiatrzy dopatrzyli się u oskarżonego wybitnych cech psychopatycznych, ale tylko w niewielkim stopniu ograniczających możliwość kierowania czynami. źródło: KWSJP: Stanisław Milewski: Ciemne sprawy międzywojnia, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
dopatrzę się |
dopatrzymy się |
|||
| 2 os. |
dopatrzysz się |
dopatrzycie się |
|||
| 3 os. |
dopatrzy się |
dopatrzą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopatrzyłem się +(e)m się dopatrzył |
dopatrzyłam się +(e)m się dopatrzyła |
dopatrzyłom się +(e)m się dopatrzyło |
dopatrzyliśmy się +(e)śmy się dopatrzyli |
dopatrzyłyśmy się +(e)śmy się dopatrzyły |
| 2 os. |
dopatrzyłeś się +(e)ś się dopatrzył |
dopatrzyłaś się +(e)ś się dopatrzyła |
dopatrzyłoś się +(e)ś się dopatrzyło |
dopatrzyliście się +(e)ście się dopatrzyli |
dopatrzyłyście się +(e)ście się dopatrzyły |
| 3 os. |
dopatrzył się |
dopatrzyła się |
dopatrzyło się |
dopatrzyli się |
dopatrzyły się |
bezosobnik: dopatrzono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
dopatrzmy się |
|
| 2 os. |
dopatrz się |
dopatrzcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
dopatrzyłbym się bym się dopatrzył |
dopatrzyłabym się bym się dopatrzyła |
dopatrzyłobym się bym się dopatrzyło |
dopatrzylibyśmy się byśmy się dopatrzyli |
dopatrzyłybyśmy się byśmy się dopatrzyły |
| 2 os. |
dopatrzyłbyś się byś się dopatrzył |
dopatrzyłabyś się byś się dopatrzyła |
dopatrzyłobyś się byś się dopatrzyło |
dopatrzylibyście się byście się dopatrzyli |
dopatrzyłybyście się byście się dopatrzyły |
| 3 os. |
dopatrzyłby się by się dopatrzył |
dopatrzyłaby się by się dopatrzyła |
dopatrzyłoby się by się dopatrzyło |
dopatrzyliby się by się dopatrzyli |
dopatrzyłyby się by się dopatrzyły |
bezosobnik: dopatrzono by się
bezokolicznik: dopatrzyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dopatrzywszy się
gerundium: dopatrzenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | dopatrzenie się |
dopatrzenia się |
| D. | dopatrzenia się |
dopatrzeń się |
| C. | dopatrzeniu się |
dopatrzeniom się |
| B. | dopatrzenie się |
dopatrzenia się |
| N. | dopatrzeniem się |
dopatrzeniami się |
| Ms. | dopatrzeniu się |
dopatrzeniach się |
| W. | dopatrzenie się |
dopatrzenia się |
odpowiednik aspektowy: dopatrywać się
Składnia
| Rzosobowy | + | dopatrzyć się | + |
(w KIM/CZYM) | (u KOGO) +
CZEGO
|
Informacja normatywna
Wariant dopatrzeć uznawany za niepoprawny