UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

samotnik

Chronologizacja

1812, SL

Pochodzenie

Zob. samotny

1. odludek

Definicja

osoba, która żyje z dala od ludzi lub nie kontaktuje się z nimi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dzikus, pustelnik, soliter

Połączenia

  • romantyczny, tajemniczy; typowy; wielki, zatwardziały; zdeklarowany samotnik
  • samotnik i egoista, samotnik i odludek, samotnik i oryginał
  • charakter, natura, typ, usposobienie; los, życie, żywot; postać samotnika; grono, para; portrety samotników

Cytaty

Mam wielu znajomych, chętnie się z nimi spotykam i bawię. Są jednak takie dni, kiedy chcę być sam, ponieważ z natury jestem samotnikiem. Zamykam się wtedy w mieszkaniu i lepiej, żeby nikt nie wkraczał w moje domowe zacisze.

źródło: NKJP: Edyta Banasik-Kosowska: W rytmie salsy, Gazeta Krakowska, 2002-10-12

Nauczyciel fizyki, pan Borowicz, stary kawaler i samotnik, znany był ze swego roztargnienia i życia oderwanego od trywialnej codzienności.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Ugrzązł jako dziennikarz w Paryżu, zestarzał się w nim, nie miał rodziny [...] Mrukliwy, z sumiastymi siwymi wąsami, był przedmiotem opieki ze strony Nadi, która zupełnie bezinteresownie okazywała dużo dobroci staremu samotnikowi.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

Kupował od Murutów skóry dzikich zwierząt, dając im w zamian igły, nici i różne tanie błyskotki. Interes prosperował, ale młody Anglik wiódł smutny żywot samotnika.

źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970

Badania przeprowadzone ostatnio w USA po raz kolejny dowodzą, że osobom towarzyskim żyje się łatwiej niż samotnikom.

źródło: NKJP: Wirusy kontra przyjaciele, Dziennik Polski, 2001-08-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. samotnik
samotnicy
ndepr
samotniki
depr
D. samotnika
samotników
C. samotnikowi
samotnikom
B. samotnika
samotników
N. samotnikiem
samotnikami
Ms. samotniku
samotnikach
W. samotniku
samotnicy
ndepr
samotniki
depr

2. żeglarz

Definicja

żeglarz, który pływa samotnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Połączenia

  • żeglarz samotnik
  • regaty samotników

Cytaty

[...] kpt. Krzysztof Baranowski uczestniczył w transatlantyckich regatach samotników OSTAR 72 i odbył samotny rejs dookoła świata.

źródło: NKJP: Jacek Sieński: Akademickie zakończenie sezonu, Dziennik Bałtycki, 2010-11-22

Amerykanin [...] musiał najpierw przypłynąć z Nowego Jorku nad wybrzeże francuskie. [...] Nigdy jednak tam nie dotarł, bo pochłonęły go głębie Atlantyku. Dopiero po kilkunastu dniach patrol wypatrzył przewrócony jacht, samotnika nie udało się odnaleźć nigdy.

źródło: NKJP: Gniew oceanu, Dziennik Polski, 2001-01-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. samotnik
samotnicy
ndepr
samotniki
depr
D. samotnika
samotników
C. samotnikowi
samotnikom
B. samotnika
samotników
N. samotnikiem
samotnikami
Ms. samotniku
samotnikach
W. samotniku
samotnicy
ndepr
samotniki
depr

3. zwierzę

Definicja

zwierzę, które żyje z dala od stada

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • niedźwiedź samotnik, wilk samotnik

Cytaty

W moim nadleśnictwie są dwie watahy i pojedyncze sztuki samotników. Razem będzie ok. 20 wilków.

źródło: NKJP: (E): Żniwa w lasach, Gazeta Krakowska, 2007-01-30

Dorosłe kuny są samotnikami. W pary łączą się tylko na okres rui.

źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Tumak-salonowiec, Dziennik Bałtycki, 1999-07-02

Zwarty kompleks leśny między Babią Górą a Beskidem Żywieckim zachęca je do powiększania swojego areału łownego [...] Najdalej zapuszczają się wilki samotniki. Szukają łatwej zdobyczy, którą może być również pies.

źródło: NKJP: (TAM): Wilk pożarł pieska, Gazeta Krakowska, 2007-08-09

Niedźwiedź jest samotnikiem i nic złego mu się nie stanie, jeśli będzie żył w pojedynkę.

źródło: NKJP: Hubert Lewkowicz: Gucwińscy o Przemisi, Życie Podkarpackie, 2010-02-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. samotnik
samotniki
D. samotnika
samotników
C. samotnikowi
samotnikom
B. samotnika
samotniki
N. samotnikiem
samotnikami
Ms. samotniku
samotnikach
W. samotniku
samotniki

4. gra

Definicja

gra przeznaczona dla jednej osoby, odbywająca się na planszy, z której należy, posługując się sekwencją dozwolonych ruchów, usunąć jak najwięcej pionów

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  soliter
hiperonimy:  gra

Połączenia

  • grać w samotnika

Cytaty

Ostatnią częścią ekspozycji jest sala zabaw. Dzieci mogą pobawić się replikami zabawek, zagrać w samotnika, poukładać puzzle, zbudować wieże z kamiennych klocków, a nawet pojeździć wozem strażackim retro.

źródło: Lidia Cichocka: Miasto zabawek„ w kieleckim muzeum, Echo Dnia, 2011-01-12 (echodnia.eu)

Wyroby z drewna tujowego – niezwykle popularne w Maroku. Wśród nich drewniane figurki, składane krzesełka, drewniano-kamienne zestawy do gry w samotnika

źródło: NKJP: ABC turysty – Maroko, Trybuna Śląska, 2002-06-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. samotnik
samotniki
D. samotnika
samotników
C. samotnikowi
samotnikom
B. samotnika
samotniki
N. samotnikiem
samotnikami
Ms. samotniku
samotnikach
W. samotniku
samotniki

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj