Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Pilgrim
z łac. śred. pelegrinus
Pierwotnym źródłem jest łac. peregrīnus 'zagraniczny, obcy, cudzoziemiec'
1. do Ziemi Świętej
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pątnik |
Połączenia
- najmłodszy, niestrudzony, prawdziwy pielgrzym; chorzy; dostojni, pobożni, świątobliwi; kalwaryjscy, świętokrzyscy, tarnowscy..., polscy, zagraniczni, żydowscy; liczni, ostatni, pierwsi; młodzi, starsi; rowerowi; zgromadzeni; strudzeni, utrudzeni pielgrzymi; pielgrzymi indywidualni
- pielgrzymi diecezji toruńskiej, gdańskiej, tarnowskiej...; języka hiszpańskiego, polskiego...
- pielgrzymi do Ziemi Świętej; pielgrzymi z archidiecezji krakowskiej, szczecińsko-kamieńskiej..., z dekanatu oświęcimskiego, proszowickiego..., z diecezji kieleckiej, tarnowskiej, toruńskiej..., z jakiejś parafii; z Gdańska, z Krakowa, z Zakopanego..., z Litwy, z Polski, z Ukrainy, z Węgier...; z (całego)kraju, z (całego) świata, z zagranicy
- pielgrzymi i duchowni, pielgrzymi i mieszkańcy, pielgrzymi i turyści, pielgrzymi i wierni; goście i pielgrzymi, papież i pielgrzymi
- część, delegacja, grupa, liczba, rzesze, tłumy, większość; miliony, setki, tysiące; ileś milionów, ileś tysięcy; najazd, powrót, przyjazd; bezpieczeństwo, zdrowie; cel, ruch, wędrówka; spotkania; udział pielgrzymów
- pomoc pielgrzymom
- dom, miejsca, ośrodek; msza (święta) dla pielgrzymów; przemówienie do pielgrzymów
- opieka nad pielgrzymami; autobusy, autokary; spotkanie z pielgrzymami
- pełny pielgrzymów
- pielgrzymi dotarli, przybyli / przybywają, wędrują dokądś, przyjechali / przyjeżdżają; idą, jadą, podążają, udają się, wyjechali / wyjeżdżają, wyruszyli / wyruszają, zmierzają dokądś; pokonują jakąś trasę; odwiedzili /odwiedzają jakieś sanktuarium, jakiś klasztor, jakieś miasto...; opuścili / opuszczają jakieś miejsce; powrócili / powracają, wrócili /wracają skądś; gromadzą się, spotkali / spotykają się, zatrzymali / zatrzymują się gdzieś; modlą się; uczestniczą, wzięli udział we mszy świętej, w nabożeństwie, w uroczystościach..., niosą coś
- pomóc / pomagać, ułatwić coś; towarzyszyć; coś służy pielgrzymom
- dowieść / dowozić, wozić; gościć, przyjmować; powitać, pozdrowić / pozdrawiać, przywitać, witać, żegnać pielgrzymów
- być pielgrzymem
- przygotować coś dla pielgrzymów; apelować, mówić, zwrócić się / zwracać się, skierować słowa, pozdrowienie... do pielgrzymów;
- coś przeznaczone dla pielgrzymów;
- czekać na pielgrzymów
- spotkać się / spotykać się z pielgrzymami
- w intencji pielgrzyma; z myślą o pielgrzymach
Cytaty
|
Nieco karykaturalną postać średniowiecznego pielgrzyma zaprezentował Sienkiewicz w Krzyżakach: to pełen humoru łgarz, ale i poczciwiec Sanderus, który próbuje czerpać korzyści z szacunku, jaki otaczał wędrowców do miejsc świętych. źródło: NKJP: Jan Pieszczachowicz: Koniec wieku: szkice o literaturze, 1994 |
|
|
Metropolita krakowski w homilii przypomniał dzieje zakonu maltańskiego, który pierwotnie bronił i opiekował się pielgrzymami do Ziemi Świętej. źródło: NKJP: Akt pokorny i cichy, Dziennik Polski - Kraków, 2003-05-31 |
|
|
Ze Śląska ciągnęli pątnicy do Galicji, by odwiedzić Kalwarię Zebrzydowską - sanktuarium religijne i Kraków - sanktuarium dawnej świetności Polski. Ze wszystkich stron Polski szli pielgrzymi na Jasną Górę. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych : praca zbiorowa, 2004 |
|
|
102 pielgrzymów na rowerach wyruszyło 28 lipca z Będzina do Rzymu na spotkanie z Janem Pawłem II podczas XV Światowego Dnia Młodzieży. źródło: NKJP: Dziennik Polski -- Podróże, 2000-08-01 |
|
|
W każdą środę odbywają się na placu Świętego Piotra lub w auli Pawła VI audiencje generalne dla tysięcy pielgrzymów z całego świata. źródło: NKJP: Zwykły dzień Jana Pawła II, Dziennik Polski -- Pejzaż , 2001-10-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pielgrzym |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr | ||
| D. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| C. | pielgrzymowi |
pielgrzymom |
|
| B. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| N. | pielgrzymem |
pielgrzymami |
|
| Ms. | pielgrzymie |
pielgrzymach |
|
| W. | pielgrzymie |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr |
2. wędrowiec
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
|
Od sześciu lat na święta Bożego Narodzenia przybywa do Polski grupa pielgrzymów z Kazachstanu. źródło: NKJP: Kazachski step na krańcu Polski, Dziennik Polski - Pejzaż, 2000-12-30 |
|
|
Podobno we Francji skąpiono mu zaszczytów i utrudniano życie. Ale przecież diabli by wzięli legendę pielgrzyma i tułacza, gdyby Mickiewicz został na przykład jakimś pełnomocnikiem do spraw polskich w rządzie Napoleona III. źródło: NKJP: Paweł Goźliński: Rok Wieszcza, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1998-10-16 |
|
|
[...] ukażę im kompleks pielgrzyma w poezji polskiej, jeszcze nie doszedł do połowy wykładu, a już ktoś go zapytał, nie rozumiem, dlaczego kompleks? Jeśli nie było warunków do życia w jakimś kraju albo jeśli prześladowała policja, to przecież naturalne, że szukało się kraju innego [...]. źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1979 |
|
|
Gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że większość romantyków czuła się pielgrzymami zarówno na ziemi polskiej, jak i na obcej. źródło: NKJP: Jan Pieszczachowicz: Koniec wieku: szkice o literaturze, 1994 |
|
|
[...] epidemia ospy wyniszczyła niemal zupełnie tamtejsze plemiona. Pielgrzymi zajęli więc wymarłą osadę, gdzie jedynym śladem po indiańskich mieszkańcach były nieźle przygotowane do uprawy poletka. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pielgrzym |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr | ||
| D. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| C. | pielgrzymowi |
pielgrzymom |
|
| B. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| N. | pielgrzymem |
pielgrzymami |
|
| Ms. | pielgrzymie |
pielgrzymach |
|
| W. | pielgrzymie |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr |
3. przez życie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
|
Ty jesteś drogą, a ja na niej pielgrzymem zmierzającym do Boga. źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne, 1992 |
|
|
Edo, wizerunek niepoprawnego pielgrzyma przez życie, w swoim niewiele od siebie młodszym automobilu, w którym jest wszystko co niezbędne do przeżycia, jeszcze niejedno pozostawi za sobą... źródło: NKJP: Artysta słowem malujący, Dziennik Polski -- Miechów, 2000-08-16 |
|
|
Symbolem człowieka końca XX i XXI wieku staje się utrudzony pielgrzym, wędrujący wciąż przed siebie, znużony i nie znajdujący w niczym ostatecznego oparcia. źródło: NKJP: Maria Szyszkowska: W poszukiwaniu sensu życia : po co nam filozofia, 1997 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pielgrzym |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr | ||
| D. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| C. | pielgrzymowi |
pielgrzymom |
|
| B. | pielgrzyma |
pielgrzymów |
|
| N. | pielgrzymem |
pielgrzymami |
|
| Ms. | pielgrzymie |
pielgrzymach |
|
| W. | pielgrzymie |
pielgrzymi |
ndepr |
| pielgrzymy |
depr |