UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kresy

Chronologizacja

1612, Kart XVII-XVIII
Na podstawie kartoteki i indeksu haseł słownika.
W obecnym znaczeniu używane od XIX wieku.

Pochodzenie

Od: kres daw. 'linia graniczna, kraniec'

Definicja

część kraju lub kontynentu położona w pobliżu granicy

Noty o użyciu

Najczęściej używane w odniesieniu do dawnego pogranicza polskiego na wschodzie. W tym znaczeniu zapisywane też wielką literą, np. pochodzić z Kresów.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

Połączenia

  • dalekie; dawne, byłe; polskie; utracone kresy; kresy południowe, południowo-wschodnie, wschodnie, zachodnie
  • kresy Polski, Rzeczpospolitej; Europy
  • obszar, tereny; ludność, mieszkańcy; literatura; obrona, utrata; depolonizacja, polonizacja kresów
  • bronić kresów
  • odzyskanie kresów
  • pochodzić z kresów
  • wysiedleni, przesiedleni, deportowani z kresów
  • związany z kresami
  • mieszkać na kresach
  • urodzony; aresztowani, pomordowani na kresach

Cytaty

Zdaniem członków komitetu, właśnie w Tarnowie - jako mieście, w którym osiedlali się po wojnie mieszkańcy dawnych kresów południowo-wschodnich II RP - należałoby upamiętnić setki tysięcy Polaków pomordowanych w latach 1939-1948.

źródło: NKJP: SMOL: Tarnowianie nie chcą pomnika, Dziennik Polski, 2002-06-21

W 1. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby Sejm podjął uchwałę w sprawie eksterminacji ludności polskiej na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.07.2003,

Na przedwojennych Kresach Zachodnich, czyli w województwach zachodnich, swoje gospodarstwa odzyskali drobni właściciele, którzy zostali przez Niemców wywłaszczeni; [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.10.1992

- Sprawisz nam kłopot, bo będziemy musiały odsyłać, a na poczcie są straszne kolejki. Zastosował metodę, znaną na kresach jako prynuka. To znaczy wiercił im dziurę w brzuchu tak długo, aż ustąpiły.

źródło: NKJP: Antoni Kroh: Pan Wańkowicz i ciotki, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kresy
D. kresów
C. kresom
B. kresy
N. kresami
Ms. kresach
W. kresy

Składnia

bez ograniczeń + kresy +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 29.03.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj