UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

związać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. wiązać

1. włosy

Definicja

sprawić, że jakieś rzeczy po połączeniu ich w określony sposób za pomocą podłużnego paska materiału lub tkaniny stworzą służącą określonej funkcji całość

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

związać włosy; książki
związać gumką, paskiem, tasiemką, wstążeczką; postronkiem, sznurkiem, sznurem, liną; łańcuchem
związać w kitkę, w kok, w koński ogon, w kucyk

Cytaty

	Snop był związany powrósłem i osypywał na podłogę łuski i ziarno. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Dziś nie miała na głowie chusty. Ciemne, przetykane siwizną włosy związała w nobliwy kok. Wyglądała bardzo... macierzyńsko. źródło: NKJP: Ewa Siarkiewicz: Kuźnia na rozdrożu, 2008
	Na kominie suszyły się związane w pęki kukurydziane kolby. źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006
	Miał taki kult dla pani, że znalazłam wszystkie pani listy do niego, ślicznie związane wstążeczką, ale nie tylko listy, nawet bilecik, który pani kiedyś dołączyła do kwiatów mnie przysłanych (...) źródło: NKJP: Maria Dąbrowska: Dzienniki, tom 3. cz. 1, 2009
	Właściciel mercedesa wyjął z kieszeni kurtki gruby plik banknotów związanych gumką. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: związywać

Składnia

związać

2. krawat

Definicja

sprawić, że przez określone ułożenie paska lub pasków jakiegoś rodzaju tkaniny lub materiału tworzy się całość, która ze względu na swoją funkcję powinna pozostać nieruchoma

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

związać krawat, węzeł

Cytaty

A w kącie pokoju, na podłodze pod oknem, czekała już rozpostarta czerwona poszwa z mocnego drobnoziarnistego materiału, podwójna, z blaszanymi guzikami obciągniętymi płótnem, wielka czerwona poszwa, do której należało teraz włożyć to, co najpotrzebniejsze, a potem cztery rogi związać w węzeł.

źródło: NKJP: Stefan Chwin: Hanemann, 1998

Jednakowy strój partnerów - luźna koszula założona na podkoszulek, luźno związany krawat mają podkreślać uniwersalność, bo kroki są takie same dla partnera i partnerki.

źródło: NKJP: (GEG): Życie, czyli taniec, Dziennik Polski, 2006-02-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: związywać

Składnia

Rz_osobowy

związać

3. ręce

Definicja

sprawić poprzez oplecenie sznurem lub czymś podobnym, że ruchy danej osoby lub zwierzęcia są utrudnione lub uniemożliwione

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

związać nogi, ręce; związany jeniec, związana kobieta

Cytaty

	Mam rozkaz związać panu ręce - powiedziałem, dziwiąc się sam, że mój głos brzmi, jakbym się przed nim tłumaczył. - Pójdzie pan na przesłuchanie. Będzie się pan mógł bronić. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995
	Obezwładnili domowników, mężczyźnie nogi związali taśmą, ręce skuli kajdankami. źródło: NKJP: Sylwia Bławat: Wielka czystka w kieleckim półświadku, Echo Dnia, 2005-11-18
	Ksiądz Suryn przy dźwiękach entuzjastycznej pieśni posunął się ku ławie, na której leżała związana kobieta, i ukląkł przy niej. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania Matka Joanna, 2006
	Zobaczył w ich rękach związanego kota. źródło: NKJP: Roman Praszyński: Jajojad, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiedniki aspektowe: związywać , wiązać

Składnia

	+	związać	+	KOMU/CZEMU + CO
	+	związać	+	KOGO/CO

4. problem z czymś

Definicja

sprawić, że tworzy się określona relacja między osobami, zjawiskami lub rzeczami

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

przyjaźń, miłość związała kogoś
związać karierę, przyszłość; związany z polityką, z religią; miejsca związane z historią, z kulturą; sprawy związane z czymś
związać emocjonalnie, uczuciowo
postanowić, pragnąć związać

Cytaty

	Miała tę samą sukienkę, w której rozpoznał teraz męską koszulę, zbyt dużą i niedbale zapiętą. Właśnie taką, jaką pokazywano na lekcjach wiedzy o Ziemi i jej mieszkańcach. Dziewczyna pochyliła się nad książkami. Pisała. Teraz związały ich ze sobą: czas i przestrzeń. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Dziękował Partii i Rządowi PRL za troskliwą opiekę nad studentami koreańskimi oraz zapewnił zebranych o przyjaźni, która związała na zawsze naród koreański z narodem polskim. źródło: NKJP: Ksawery Janiszewski: Wrażenia z Korei, Po Prostu, nr 14, 1954
	Już jako kilkunastolatek zainteresował się jazzem i postanowił związać zawodowe życie z muzyką. źródło: NKJP: Festwial zainaugurowany, Sztafeta nr 27/2002
	Żeby zachęcić dyrektorów do pracy, miasto chce ich zatrudniać na 5-letnie kontrakty (ma już taki np. dyrektorka Teatru Współczesnego). Chce też związać ich pensje z osiągnięciami. źródło: NKJP: Łukasz Medeksza: Menedżer w teatrze, Gazeta Wrocławska, 2002-06-06
	Niżej, tuż pod nim, w tym samym domu, mieszkała bardzo stara kobieta, Niemka, która także poruszała się z trudem, a pewnie miała i inne, związane z wiekiem dolegliwości. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiedniki aspektowe: związywać , wiązać

Składnia

związać

KOGO/CO + z KIM/CZYM

5. obietnicą

Definicja

sprawić, że zostaje na kogoś nałożone zobowiązanie do określonego zachowania lub działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Połączenia

związać obietnicą, przysięgą; związany decyzją, instrukcją, ofertą, poleceniami służbowymi, umowami, układem

Cytaty

Będzie milczał jak grób. Zresztą zwiążemy go przysięgą rzucającą na szalę jego rycerski honor.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Idomeneus był jednym z zalotników pięknej Heleny Trojańskiej i związany obietnicą, jak pozostali zalotnicy, uczestniczył w wojnie trojańskiej.

źródło: NKJP: Xqbot: Idomeneus, www.wikipedia.org, 2009-02-09

Urzędniczka z rozmownej zmieniła się w związaną ślubami milczenia mniszkę.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: związywać

Składnia

związać

KOGO + (CZYM)

6. glebę

Definicja

sprawić, że substancja staje się bardziej jednorodna

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Zabiegi kulinarne przy sporządzaniu potraw z mąki razowej wymagają pewnego doświadczenia — ciasto należy doprowadzić do odpowiedniej konsystencji poprzez dokładne związanie mąki z wodą.

źródło: NKJP: Stanisław Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Na polu zieleń oziminy. Słyszę głos: - Zwałuje się, posieje się jęczmień, żeby związał ziemię.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Ale miałem ciekawe życie, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: wiązać

Składnia

Rz_nieżywotny

związać

7. cement

Definicja

bud.

stwardnieć - stać się sztywnym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

stwardnieć

Połączenia

beton, cement, gips, zaprawa zwiąże

Cytaty

Robimy po kilka rzeźb naraz, bo i tak po każdym etapie trzeba odczekać - cement musi związać, gips wyschnąć.

źródło: NKJP: Wojtek Kocołowski: Święty biznes, Polityka, nr 2424, 2003-10-25

Fugowanie możemy wykonać dopiero wówczas, gdy zaprawa dobrze zwiąże, najlepiej po 24, a nawet 48 godzinach.

źródło: NKJP: (al): Odmładzanie glazury, Dziennik Bałtycki, 2005-02-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: wiązać

8. w chemii

Definicja

sprawić, że jakiegoś rodzaju składnik materii zostaje trwale przyłączony

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Cytaty

A im więcej tlenu, tym gorsza jakość stali. Aby temu zapobiec, trzeba dodać więcej substancji, które zwiążą tlen i pozwolą na wytrącenie go ze stali.

źródło: NKJP: Jerzy Pałosz: Nie tak jakość, nie te koszty, Gazeta Krakowska, 2002-01-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiedniki aspektowe: związywać , wiązać

Składnia

Rz_nieżywotny

związać

9. wojsko na granicy

Definicja

wojsk.

zatrzymać wojsko przeciwnika w jakimś miejscu, zmuszając je do podjęcia walki i tym samym uniemożliwiając mu połączenie się z innymi oddziałami lub udzielenie im pomocy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

związać wojska, siły (nieprzyjaciela)

Cytaty

	- W Słowacji wybuchło powstanie. Kierownictwo nad nim po kilku dniach przejęli komuniści, m.in. Rudolf Slanský i Gustáv Husák. Po dwóch miesiącach potyczek upadło. Cel - związanie sił niemieckich, by ułatwić Armii Czerwonej szybsze zajęcie Rumunii - osiągnęło. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985
	Drugim wątkiem jest bezczynność - czyli „dziwna wojna” - naszych potężnych zachodnich sojuszników, którzy, chociaż zobowiązani traktatami, nie tylko nie podjęli działań wojennych, ale nawet nie związali sił niemieckich dla odciążenia Polaków. źródło: NKJP: Tadeusz Wilecki: Obronnośc nie może czekać!, Gazeta Wyborcza, 1995-10-10
	Polska uczestniczyła w walkach na froncie mołdawskim - zdołała zająć pograniczne twierdze, co związało część wojsk tureckich i umożliwiło zwycięstwa Wenecji i Austrii. źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994
	Z jednej strony, gdyby wystąpili wreszcie w Mandżurii, tak jak od dłuższego czasu zapowiadali, związaliby tam spore siły przeciwnika , co niewątpliwie ułatwiłoby inwazję na japońskie wyspy macierzyste. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zwiążę	zwiążemy
2 os.	zwiążesz	zwiążecie
3 os.	zwiąże	zwiążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałem +(e)m związał	związałam +(e)m związała	związałom +(e)m związało	związaliśmy +(e)śmy związali	związałyśmy +(e)śmy związały
2 os.	związałeś +(e)ś związał	związałaś +(e)ś związała	związałoś +(e)ś związało	związaliście +(e)ście związali	związałyście +(e)ście związały
3 os.	związał	związała	związało	związali	związały

bezosobnik: związano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zwiążmy
2 os.	zwiąż	zwiążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	związałbym bym związał	związałabym bym związała	związałobym bym związało	związalibyśmy byśmy związali	związałybyśmy byśmy związały
2 os.	związałbyś byś związał	związałabyś byś związała	związałobyś byś związało	związalibyście byście związali	związałybyście byście związały
3 os.	związałby by związał	związałaby by związała	związałoby by związało	związaliby by związali	związałyby by związały

bezosobnik: związano by

bezokolicznik: związać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: związawszy

gerundium: związanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	związanie	związania
D.	związania	związań
C.	związaniu	związaniom
B.	związanie	związania
N.	związaniem	związaniami
Ms.	związaniu	związaniach
W.	związanie	związania

imiesłów przymiotnikowy bierny: związany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	związany	związany	związany	związane	związana
D.	związanego	związanego	związanego	związanego	związanej
C.	związanemu	związanemu	związanemu	związanemu	związanej
B.	związanego	związanego	związany	związane	związaną
N.	związanym	związanym	związanym	związanym	związaną
Ms.	związanym	związanym	związanym	związanym	związanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	związani	związani	związane	związane
D.	związanych	związanych	związanych	związanych
C.	związanym	związanym	związanym	związanym
B.	związanych	związanych	związanych	związane
N.	związanymi	związanymi	związanymi	związanymi
Ms.	związanych	związanych	związanych	związanych

odpowiednik aspektowy: wiązać

Składnia

związać

KOGO + (GDZIE)

Frazeologizmy

coś związało nogi komuś
ktoś ma związane ręce
ktoś związał koniec z końcem
ktoś związał nadzieje z kimś/czymś
ktoś związał oczekiwania z kimś/czymś
ktoś związał plany z kimś/czymś
ktoś związał walką kogoś
ktoś/coś związał/związało ręce komuś

Data ostatniej modyfikacji: 16.12.2014