Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. kurczyć
1. ubranie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | zmniejszyć się |
Połączenia
- sweter, żołądek skurczył się; czyjeś ciało, ubranie skurczyło się
- skurczyć się do jakichś rozmiarów
- skurczyć się na odgłos strzałów
- skurczyć się pod czyimś wzrokiem
- skurczyć się w praniu
- skurczyć się ze strachu
- skurczyć się i sfilcować, skurczyć się i zwiotczeć, skurczyć się i zesztywnieć, skurczyć się i zgarbić
Cytaty
Italski skurczył się, zmalał i poszarzał na twarzy. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007 |
|
- Chryste Panie, czyś pan zwariował?! - zawołałem. Markiz skurczył się, wtulając głowę w ramiona. źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983 |
|
To nie ubranie skurczyło się w praniu, to my znacznie przybraliśmy na wadze. źródło: NKJP: (E): Gdy waga się buntuje!, Dziennik Polski - Pani, 2000-08-23 |
|
Mój żołądek skurczył się i zaburczał ostrzegawczo. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002 |
|
Powoli wzlatywała między bloki, tracąc z oczu szczegóły, aż w końcu uniosła się tak wysoko, że hałda za szkołą skurczyła się do rozmiarów gałki lodów. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
skurczę się |
skurczymy się |
|||
2 os. |
skurczysz się |
skurczycie się |
|||
3 os. |
skurczy się |
skurczą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłem się +(e)m się skurczył |
skurczyłam się +(e)m się skurczyła |
skurczyłom się +(e)m się skurczyło |
skurczyliśmy się +(e)śmy się skurczyli |
skurczyłyśmy się +(e)śmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłeś się +(e)ś się skurczył |
skurczyłaś się +(e)ś się skurczyła |
skurczyłoś się +(e)ś się skurczyło |
skurczyliście się +(e)ście się skurczyli |
skurczyłyście się +(e)ście się skurczyły |
3 os. |
skurczył się |
skurczyła się |
skurczyło się |
skurczyli się |
skurczyły się |
bezosobnik: skurczono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
skurczmy się |
|
2 os. |
skurcz się |
skurczcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłbym się bym się skurczył |
skurczyłabym się bym się skurczyła |
skurczyłobym się bym się skurczyło |
skurczylibyśmy się byśmy się skurczyli |
skurczyłybyśmy się byśmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłbyś się byś się skurczył |
skurczyłabyś się byś się skurczyła |
skurczyłobyś się byś się skurczyło |
skurczylibyście się byście się skurczyli |
skurczyłybyście się byście się skurczyły |
3 os. |
skurczyłby się by się skurczył |
skurczyłaby się by się skurczyła |
skurczyłoby się by się skurczyło |
skurczyliby się by się skurczyli |
skurczyłyby się by się skurczyły |
bezosobnik: skurczono by się
bezokolicznik: skurczyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
skurczywszy się
gerundium: skurczenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | skurczenie się |
skurczenia się |
D. | skurczenia się |
skurczeń się |
C. | skurczeniu się |
skurczeniom się |
B. | skurczenie się |
skurczenia się |
N. | skurczeniem się |
skurczeniami się |
Ms. | skurczeniu się |
skurczeniach się |
W. | skurczenie się |
skurczenia się |
odpowiednik aspektowy: kurczyć się
2. możliwości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | zmniejszyć się |
Połączenia
- eksport, majątek, rynek, zbyt skurczył się; czyjaś przestrzeń, liczba, ludność czegoś, strefa wpływów, załoga skurczyła się; dochody, rezerwy, zasoby skurczyły się
- skurczyć się do garstki, do minimum, do iluś osób, do wymiarów czegoś, do zera
- skurczyć się o połowę, o ileś procent, złotych...
- skurczyć się drastycznie, gwałtownie, nagle, znacznie
- móc skurczyć się
Cytaty
Ta zmiana w statucie spółdzielni, podjęta przez jej walne zgromadzenie, sprawiła, że lista uprawnionych do podziału będącego w likwidacji majątku skurczyła się do 6 osób! źródło: NKJP: R.Nadaj: 6 osób podzieli się majątkiem spółdzielni pracy?, Tygodnik Ciechanowski, 2008-03-01 |
|
Stosowny znak od lat stoi przy chodniku. Postawiono jednak słupki. Chodnik skurczył się przez to o połowę. źródło: NKJP: Grzegorz Król: Sąd odgrodził się od ludzi, prasa, 2006 |
|
Nikt nie chce jednak rezygnować z dotychczasowych świadczeń, przywilejów [...], mimo że gwałtownie skurczyły się możliwości zaspokajania z kiesy publicznej potrzeb ludności. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.12.1996 |
|
Nawet jeśli skurczyły się perspektywy pracy po studiach, to nadal dyplom szkoły wyższej rokuje nadzieje na karierę i dobre zarobki. źródło: NKJP: Lesław Peters: Mamy gest!, Dziennik Polski - Nauka, 2001-04-02 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
skurczę się |
skurczymy się |
|||
2 os. |
skurczysz się |
skurczycie się |
|||
3 os. |
skurczy się |
skurczą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłem się +(e)m się skurczył |
skurczyłam się +(e)m się skurczyła |
skurczyłom się +(e)m się skurczyło |
skurczyliśmy się +(e)śmy się skurczyli |
skurczyłyśmy się +(e)śmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłeś się +(e)ś się skurczył |
skurczyłaś się +(e)ś się skurczyła |
skurczyłoś się +(e)ś się skurczyło |
skurczyliście się +(e)ście się skurczyli |
skurczyłyście się +(e)ście się skurczyły |
3 os. |
skurczył się |
skurczyła się |
skurczyło się |
skurczyli się |
skurczyły się |
bezosobnik: skurczono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
skurczmy się |
|
2 os. |
skurcz się |
skurczcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłbym się bym się skurczył |
skurczyłabym się bym się skurczyła |
skurczyłobym się bym się skurczyło |
skurczylibyśmy się byśmy się skurczyli |
skurczyłybyśmy się byśmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłbyś się byś się skurczył |
skurczyłabyś się byś się skurczyła |
skurczyłobyś się byś się skurczyło |
skurczylibyście się byście się skurczyli |
skurczyłybyście się byście się skurczyły |
3 os. |
skurczyłby się by się skurczył |
skurczyłaby się by się skurczyła |
skurczyłoby się by się skurczyło |
skurczyliby się by się skurczyli |
skurczyłyby się by się skurczyły |
bezosobnik: skurczono by się
bezokolicznik: skurczyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
skurczywszy się
gerundium: skurczenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | skurczenie się |
skurczenia się |
D. | skurczenia się |
skurczeń się |
C. | skurczeniu się |
skurczeniom się |
B. | skurczenie się |
skurczenia się |
N. | skurczeniem się |
skurczeniami się |
Ms. | skurczeniu się |
skurczeniach się |
W. | skurczenie się |
skurczenia się |
odpowiednik aspektowy: kurczyć się
3. twarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd
Połączenia
- twarz skurczyła się
- skurczyć się w grymasie
- skurczyć się z bólu, z wściekłości
- skurczyć się boleśnie, gniewnie
Cytaty
Gąsior nie oponował, ale jego twarz skurczyła się jakoś, skrzywiła, i widać było, że to nie da mu spokoju bardzo długo. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1955 |
|
Wszystkie te myśli przemknęły przez jej głowę z prędkością odrzutowca i znikły natychmiast, dostrzegła bowiem, jak twarz ojca, która przez ułamek sekundy skurczyła się w lekkim grymasie zakłopotania, wygładza się, tchnie pewnością siebie i zadowoleniem. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999 |
|
Twarz Milona skurczyła się ze złości i zakłopotania. źródło: KWSJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
skurczę się |
skurczymy się |
|||
2 os. |
skurczysz się |
skurczycie się |
|||
3 os. |
skurczy się |
skurczą się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłem się +(e)m się skurczył |
skurczyłam się +(e)m się skurczyła |
skurczyłom się +(e)m się skurczyło |
skurczyliśmy się +(e)śmy się skurczyli |
skurczyłyśmy się +(e)śmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłeś się +(e)ś się skurczył |
skurczyłaś się +(e)ś się skurczyła |
skurczyłoś się +(e)ś się skurczyło |
skurczyliście się +(e)ście się skurczyli |
skurczyłyście się +(e)ście się skurczyły |
3 os. |
skurczył się |
skurczyła się |
skurczyło się |
skurczyli się |
skurczyły się |
bezosobnik: skurczono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
skurczmy się |
|
2 os. |
skurcz się |
skurczcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
skurczyłbym się bym się skurczył |
skurczyłabym się bym się skurczyła |
skurczyłobym się bym się skurczyło |
skurczylibyśmy się byśmy się skurczyli |
skurczyłybyśmy się byśmy się skurczyły |
2 os. |
skurczyłbyś się byś się skurczył |
skurczyłabyś się byś się skurczyła |
skurczyłobyś się byś się skurczyło |
skurczylibyście się byście się skurczyli |
skurczyłybyście się byście się skurczyły |
3 os. |
skurczyłby się by się skurczył |
skurczyłaby się by się skurczyła |
skurczyłoby się by się skurczyło |
skurczyliby się by się skurczyli |
skurczyłyby się by się skurczyły |
bezosobnik: skurczono by się
bezokolicznik: skurczyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
skurczywszy się
gerundium: skurczenie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | skurczenie się |
skurczenia się |
D. | skurczenia się |
skurczeń się |
C. | skurczeniu się |
skurczeniom się |
B. | skurczenie się |
skurczenia się |
N. | skurczeniem się |
skurczeniami się |
Ms. | skurczeniu się |
skurczeniach się |
W. | skurczenie się |
skurczenia się |
odpowiednik aspektowy: kurczyć się
Składnia
Rznieżywotny | + | skurczyć się | + |