UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

płatny

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. płacić

1. parking

Definicja

taki, za który trzeba płacić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odpłatny
	sprzeczne:	bezpłatny, darmowy, gratisowy, niepłatny

Połączenia

płatny parking, postój; odcinek autostrady, przejazd; kanał, serwer; kurs; dostęp do czegoś; płatna autostrada, droga; strefa parkowania; audycja, reklama, telewizja; toaleta; nauka, szkoła, uczelnia; opieka, protekcja; usługa; płatne ogłoszenie; parkowanie; szkolnictwo; płatne korepetycje, lekcje, studia; gry;
częściowo, dodatkowo płatny; płatny miesięcznie
płatny i bezpłatny, płatny i niepłatny; obowiązkowy i płatny; darmowy lub płatny

Cytaty

	MZD nie zamierza zrezygnować z koncepcji płatnego parkingu. Pieniądze z opłat mają być przeznaczone na podnoszenie bezpieczeństwa drogowego. źródło: NKJP: Kolejny przetarg?, Dziennik Polski, 1998-12-17
	[...] gdyby uczelnie przyjmowały więcej osób na płatne studia zaoczne lub wieczorowe, mogłyby podreperować sobie budżety. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Są sposoby polepszenia kondycji szkolnictwa wyższego, Gazeta Wyborcza, 1994-10-26
	Organizatorki stołecznej demonstracji chciały zamieścić płatną reklamę na autobusach i tramwajach, ale Zarząd Transportu Miejskiego odmówił [...]. źródło: NKJP: Polityka i obyczaje, Polityka, 2009-03-07
	Po południu w niemal dwukilometrowej kolejce stali kierowcy chcący wjechać na płatną autostradę do Katowic. źródło: NKJP: (KS): Jechali za szybko, Radosne powitanie, 2005-01-03

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna
D.	płatnego	płatnego	płatnego	płatnego	płatnej
C.	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnej
B.	płatnego	płatnego	płatny	płatne	płatną
N.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatną
Ms.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatnej
W.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płatni	płatni	płatne	płatne
D.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
C.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym
B.	płatnych	płatnych	płatnych	płatne
N.	płatnymi	płatnymi	płatnymi	płatnymi
Ms.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
W.	płatni	płatni	płatne	płatne

Składnia

	+	płatny	+	(KIEDY)
szyk: neutralny
	+	płatny	+	(JAK)
szyk: neutralny

2. urlop

Definicja

taki, za który dostaje się wynagrodzenie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odpłatny
	sprzeczne:	bezpłatny, darmowy

Połączenia

płatny etat; urlop; zawód; płatna posada, praca, robota; płatne miejsce pracy, stanowisko; przestępstwo, zlecenie; płatne prace, zajęcia; praktyki; nadgodziny
dobrze, nieźle, świetnie, wysoko; kiepsko, marnie, nisko, słabo, źle płatny; płatny z dołu, z góry

Cytaty

	Praca w służbie zdrowia jest nie tylko mało płatna, ale i bardzo niebezpieczna. źródło: NKJP: Krzysztof Varga: Chłopaki nie płaczą, 1996
	Przestali pracować w polu, sprzątać ulice i obsługiwać w restauracjach. Mieli inne, lepiej płatne zajęcia. źródło: NKJP: Bitwa o truskawki, Polityka, 2009-04-04
	[...] robotnicy przemysłowi nie dostawali pensji, nie mieli płatnych urlopów, nie płacono im za nadgodziny, pracę w nocy czy w niedzielę [...]. źródło: NKJP: Peter F. Drucker: Czas umysłowego robotnika, Gazeta Wyborcza, 1994-12-24
	Urząd statystyczny przyjmuje również płatne zlecenia na wykonanie analiz na wybrany temat. źródło: NKJP: Jak kupić informację?, Dziennik Polski, 2002-10-17

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna
D.	płatnego	płatnego	płatnego	płatnego	płatnej
C.	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnej
B.	płatnego	płatnego	płatny	płatne	płatną
N.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatną
Ms.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatnej
W.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płatni	płatni	płatne	płatne
D.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
C.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym
B.	płatnych	płatnych	płatnych	płatne
N.	płatnymi	płatnymi	płatnymi	płatnymi
Ms.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
W.	płatni	płatni	płatne	płatne

3. pracownik

Definicja

taki, któremu ktoś płaci za wykonywane działania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca wynagrodzenie za pracę

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odpłatny
	sprzeczne:	bezpłatny, darmowy

Połączenia

płatny pracownik, robotnik; egzekutor, morderca, zabójca; agent, donosiciel, informator, szpieg, zdrajca; najemnik; lobbysta

Cytaty

	Wielka policyjna obława poszukuje skazanego na dożywocie płatnego zabójcy [...], który w niedzielę wieczorem uciekł z pilnie strzeżonego więzienia w Mirovie [...]. źródło: NKJP: Wielka obława, Dziennik Polski, 2000-10-31
	Płk Ryszard Kukliński, który nie był żadnym płatnym agentem wywiadu amerykańskiego, kierując się motywami patriotycznymi przekazywał Amerykanom od samego początku informacje, plany, instrukcje a nawet dokumenty. źródło: NKJP: Jan Nowak-Jeziorański: Sekret okryty tajemnicą, Gazeta Wyborcza, 1992-01-14
	Brama obozowa była tym punktem w obozowej przestrzeni, który łączył wspólnym strachem więźniów szeregowych, więźniów funkcyjnych i płatnych pracowników obozu. źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc: zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1995
	W Wielkopolsce nawet w skromnych domach pojawia się maszyna do szycia, na Śląsku lepiej płatny robotnik sprawia sobie zegarek kieszonkowy. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna
D.	płatnego	płatnego	płatnego	płatnego	płatnej
C.	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnej
B.	płatnego	płatnego	płatny	płatne	płatną
N.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatną
Ms.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatnej
W.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płatni	płatni	płatne	płatne
D.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
C.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym
B.	płatnych	płatnych	płatnych	płatne
N.	płatnymi	płatnymi	płatnymi	płatnymi
Ms.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
W.	płatni	płatni	płatne	płatne

4. rachunek

Definicja

taki, który trzeba zapłacić lub wypłacić w określonym terminie lub w określony sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse podatki, opłaty, świadczenia pieniężne

Połączenia

płatny gotówką, przelewem
płatny do końca (miesiąca, roku)
płatny w iluś ratach; w gotówce; w dolarach, w euro
płatny miesięcznie

Cytaty

	Wykonanie usługi miało kosztować 12 tys. zł płatne w dwóch częściach. źródło: NKJP: Mirosław Koźmin, Wstyd, panie marszałku!, Super Express, 2006
	Prezes sądu rejonowego, na wniosek kierownika zespołu, ustala i przyznaje kuratorowi społecznemu miesięczny ryczałt z tytułu zwrotu kosztów ponoszonych w związku ze sprawowanym przez niego nadzorem lub dozorem, płatny do dnia 20 każdego miesiąca. źródło: NKJP: Ustawa o kuratorach sądowych, Dziennik Ustaw, 2001
	Według śledczych policjant poinformował zatrzymaną, że nakłada na nią mandat płatny gotówką i wziął od niej pieniądze. źródło: NKJP: Gazeta Pomorska, 2010-02-22
	Wynagrodzenie za pracę płatne miesięcznie wypłaca się z dołu, najpóźniej w ostatnim dniu miesiąca, chyba że przepisy regulujące w sposób szczególny niektóre prawa i obowiązki określonej kategorii pracowników stanowią inaczej. źródło: NKJP: Kodeks Pracy

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna
D.	płatnego	płatnego	płatnego	płatnego	płatnej
C.	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnemu	płatnej
B.	płatnego	płatnego	płatny	płatne	płatną
N.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatną
Ms.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym	płatnej
W.	płatny	płatny	płatny	płatne	płatna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płatni	płatni	płatne	płatne
D.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
C.	płatnym	płatnym	płatnym	płatnym
B.	płatnych	płatnych	płatnych	płatne
N.	płatnymi	płatnymi	płatnymi	płatnymi
Ms.	płatnych	płatnych	płatnych	płatnych
W.	płatni	płatni	płatne	płatne

Składnia

Cz	+	płatny	+	JAK
szyk: neutralny

Data ostatniej modyfikacji: 26.01.2018