Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. rozewrzeć (okno, książkę)
1. okno
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
Relacje znaczeniowe
synonimy: | odmykać, otwierać, roztwierać | |
antonimy: | zamykać |
Połączenia
- rozwierać okno
- rozwieranie (szyjki) macicy
Cytaty
Nie zastanawiałem się nad tym, czy są jadalne, czy nie, i czy ich spożycie może mi zaszkodzić, tylko wybierałem je z wody, a ułożywszy spory kopczyk na kępie trawy, jąłem rozwierać muszle ostrym płaskim ułomkiem obsydianu, czyli szkła wulkanicznego, który tam znalazłem. źródło: KWSJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
Spaliśmy przy otwartych drzwiach. Październikowy wiatr nieraz rozwierał je z hukiem. źródło: KWSJP: Barbara Nawrocka: Gęsty las, 1965 |
|
Przy pisuarach, w terenie, oddając mocz, rytmicznie kurczyłem i rozwierałem mięsień, regulując strumień moczu. źródło: KWSJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozwieram |
rozwieramy |
|||
2 os. |
rozwierasz |
rozwieracie |
|||
3 os. |
rozwiera |
rozwierają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwierałem +(e)m rozwierał |
rozwierałam +(e)m rozwierała |
rozwierałom +(e)m rozwierało |
rozwieraliśmy +(e)śmy rozwierali |
rozwierałyśmy +(e)śmy rozwierały |
2 os. |
rozwierałeś +(e)ś rozwierał |
rozwierałaś +(e)ś rozwierała |
rozwierałoś +(e)ś rozwierało |
rozwieraliście +(e)ście rozwierali |
rozwierałyście +(e)ście rozwierały |
3 os. |
rozwierał |
rozwierała |
rozwierało |
rozwierali |
rozwierały |
bezosobnik: rozwierano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozwierał będę rozwierać |
będę rozwierała będę rozwierać |
będę rozwierało będę rozwierać |
będziemy rozwierali będziemy rozwierać |
będziemy rozwierały będziemy rozwierać |
2 os. |
będziesz rozwierał będziesz rozwierać |
będziesz rozwierała będziesz rozwierać |
będziesz rozwierało będziesz rozwierać |
będziecie rozwierali będziecie rozwierać |
będziecie rozwierały będziecie rozwierać |
3 os. |
będzie rozwierał będzie rozwierać |
będzie rozwierała będzie rozwierać |
będzie rozwierało będzie rozwierać |
będą rozwierali będą rozwierać |
będą rozwierały będą rozwierać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozwierajmy |
|
2 os. |
rozwieraj |
rozwierajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwierałbym bym rozwierał |
rozwierałabym bym rozwierała |
rozwierałobym bym rozwierało |
rozwieralibyśmy byśmy rozwierali |
rozwierałybyśmy byśmy rozwierały |
2 os. |
rozwierałbyś byś rozwierał |
rozwierałabyś byś rozwierała |
rozwierałobyś byś rozwierało |
rozwieralibyście byście rozwierali |
rozwierałybyście byście rozwierały |
3 os. |
rozwierałby by rozwierał |
rozwierałaby by rozwierała |
rozwierałoby by rozwierało |
rozwieraliby by rozwierali |
rozwierałyby by rozwierały |
bezosobnik: rozwierano by
bezokolicznik: rozwierać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozwierając
gerundium: rozwieranie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozwieranie |
rozwierania |
D. | rozwierania |
rozwierań |
C. | rozwieraniu |
rozwieraniom |
B. | rozwieranie |
rozwierania |
N. | rozwieraniem |
rozwieraniami |
Ms. | rozwieraniu |
rozwieraniach |
W. | rozwieranie |
rozwierania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwierający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwierający |
rozwierający |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierająca |
D. | rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającej |
C. | rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającej |
B. | rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierającą |
N. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającą |
Ms. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwierający |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierające |
D. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
C. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
B. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierające |
N. | rozwierającymi |
rozwierającymi |
rozwierającymi |
rozwierającymi |
Ms. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwierany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwierany |
rozwierany |
rozwierany |
rozwierane |
rozwierana |
D. | rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranej |
C. | rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranej |
B. | rozwieranego |
rozwieranego |
rozwierany |
rozwierane |
rozwieraną |
N. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieraną |
Ms. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwierani |
rozwierani |
rozwierane |
rozwierane |
D. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
C. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
B. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwierane |
N. | rozwieranymi |
rozwieranymi |
rozwieranymi |
rozwieranymi |
Ms. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
odpowiednik aspektowy: rozewrzeć
Składnia
+ | rozwierać | + |
CO +
(CZYM)
|
2. książkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Relacje znaczeniowe
synonimy: | roztwierać | |
antonimy: | zamykać, zwierać | |
hiperonimy: | rozkładać |
Połączenia
- rozwierać dziób, nogi, oczy, palce, paszczę, powieki, ramiona, szczęki, uda, wargi
Cytaty
Matamata porusza się bardzo wolno, ale jeśli tylko w jego pobliżu pojawi się ryba, błyskawicznie wyrzuca spod pancerza długą szyję, rozwiera paszczę i wciąga ofiarę wraz ze strumieniem wody. źródło: KWSJP: Piotr Szczepaniak: Drapieżne żółwie buszują po legnickim mieszkaniu Rodem z piekła, Gazeta Wrocławska nr 14/12, 1999 |
|
Rozwierał i zaciskał palce, aż stały się mocne, giętkie jak stalowe sprężyny. źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967 |
|
Już unosisz dłonie, wyrzucasz nogi przed siebie, rozwierasz ramiona, falujesz całym ciałem, wyginasz się, poddajesz. źródło: KWSJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
Wysiadłam z samochodu, z trudem rozwierając sine, zaciśnięte na kierownicy dłonie. źródło: KWSJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000 |
|
Punkt po punkcie przedstawiał swoje stanowisko prokuratorowi. Ten słuchał uważnie, przytakiwał, niekiedy szeroko rozwierał oczy. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Ich trzech i dziewczyna, 1978 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozwieram |
rozwieramy |
|||
2 os. |
rozwierasz |
rozwieracie |
|||
3 os. |
rozwiera |
rozwierają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwierałem +(e)m rozwierał |
rozwierałam +(e)m rozwierała |
rozwierałom +(e)m rozwierało |
rozwieraliśmy +(e)śmy rozwierali |
rozwierałyśmy +(e)śmy rozwierały |
2 os. |
rozwierałeś +(e)ś rozwierał |
rozwierałaś +(e)ś rozwierała |
rozwierałoś +(e)ś rozwierało |
rozwieraliście +(e)ście rozwierali |
rozwierałyście +(e)ście rozwierały |
3 os. |
rozwierał |
rozwierała |
rozwierało |
rozwierali |
rozwierały |
bezosobnik: rozwierano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę rozwierał będę rozwierać |
będę rozwierała będę rozwierać |
będę rozwierało będę rozwierać |
będziemy rozwierali będziemy rozwierać |
będziemy rozwierały będziemy rozwierać |
2 os. |
będziesz rozwierał będziesz rozwierać |
będziesz rozwierała będziesz rozwierać |
będziesz rozwierało będziesz rozwierać |
będziecie rozwierali będziecie rozwierać |
będziecie rozwierały będziecie rozwierać |
3 os. |
będzie rozwierał będzie rozwierać |
będzie rozwierała będzie rozwierać |
będzie rozwierało będzie rozwierać |
będą rozwierali będą rozwierać |
będą rozwierały będą rozwierać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozwierajmy |
|
2 os. |
rozwieraj |
rozwierajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozwierałbym bym rozwierał |
rozwierałabym bym rozwierała |
rozwierałobym bym rozwierało |
rozwieralibyśmy byśmy rozwierali |
rozwierałybyśmy byśmy rozwierały |
2 os. |
rozwierałbyś byś rozwierał |
rozwierałabyś byś rozwierała |
rozwierałobyś byś rozwierało |
rozwieralibyście byście rozwierali |
rozwierałybyście byście rozwierały |
3 os. |
rozwierałby by rozwierał |
rozwierałaby by rozwierała |
rozwierałoby by rozwierało |
rozwieraliby by rozwierali |
rozwierałyby by rozwierały |
bezosobnik: rozwierano by
bezokolicznik: rozwierać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
rozwierając
gerundium: rozwieranie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozwieranie |
rozwierania |
D. | rozwierania |
rozwierań |
C. | rozwieraniu |
rozwieraniom |
B. | rozwieranie |
rozwierania |
N. | rozwieraniem |
rozwieraniami |
Ms. | rozwieraniu |
rozwieraniach |
W. | rozwieranie |
rozwierania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwierający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwierający |
rozwierający |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierająca |
D. | rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierającej |
C. | rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającemu |
rozwierającej |
B. | rozwierającego |
rozwierającego |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierającą |
N. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającą |
Ms. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwierający |
rozwierający |
rozwierające |
rozwierające |
D. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
C. | rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
rozwierającym |
B. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierające |
N. | rozwierającymi |
rozwierającymi |
rozwierającymi |
rozwierającymi |
Ms. | rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
rozwierających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwierany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozwierany |
rozwierany |
rozwierany |
rozwierane |
rozwierana |
D. | rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranego |
rozwieranej |
C. | rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranemu |
rozwieranej |
B. | rozwieranego |
rozwieranego |
rozwierany |
rozwierane |
rozwieraną |
N. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieraną |
Ms. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozwierani |
rozwierani |
rozwierane |
rozwierane |
D. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
C. | rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
rozwieranym |
B. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwierane |
N. | rozwieranymi |
rozwieranymi |
rozwieranymi |
rozwieranymi |
Ms. | rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
rozwieranych |
odpowiednik aspektowy: rozewrzeć
Składnia
+ | rozwierać | + |
CO
|