UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prędki

Chronologizacja

1437, SStp

Pochodzenie

psł. *prǫdъkъ 'gwałtowny, nagły, szybki'

Forma prasłowiańska jest przymiotnikiem z przyrostkiem *-ъkъ nawarstwionym na starszą postać *prǫdъ 'wykonujący szybkie, gwałtowne ruchy całym ciałem lub częścią ciała, trzęsący się, dygocący, drżący (np. z powodu zdenerwowania, strachu); gwałtowny, nagły, szybki', która jest derywatem odczasownikowym od psł. *pręsti 'wykonywać szybkie, gwałtowne ruchy, poruszać, machać ciałem lub częścią ciała', z wymianą samogłoski rdzennej *ę > *ǫ (Bor); zob. prąd , prząść

1. bieg

Definicja

przebiegający w dużym tempie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

prędki bieg, rozwój, wzrost; ruch; prędka jazda, ucieczka; prędkie tempo

Cytaty

Ksiądz Hober otrząsnął się naraz, skłonił głowę i strzepnął sobie swoją siwą czuprynę prędkim ruchem rozczapierzonej dłoni.

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

To znowu nie byli Rzymianie! Nosowe głosy i prędka rwana mowa zdradzała Żydów.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Mruknął im jakieś słowa pociechy, kiedy zaraz po prędkim śniadaniu zaczęli się zbierać do wyjścia.

źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka
D.	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiej
C.	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiej
B.	prędkiego	prędkiego	prędki	prędkie	prędką
N.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędką
Ms.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędkiej
W.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie
D.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
C.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim
B.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkie
N.	prędkimi	prędkimi	prędkimi	prędkimi
Ms.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
W.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędszy	prędszy	prędszy	prędsze	prędsza
D.	prędszego	prędszego	prędszego	prędszego	prędszej
C.	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszej
B.	prędszego	prędszego	prędszy	prędsze	prędszą
N.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszą
Ms.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędsi	prędsi	prędsze	prędsze
D.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych
C.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym
B.	prędszych	prędszych	prędszych	prędsze
N.	prędszymi	prędszymi	prędszymi	prędszymi
Ms.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych

2. oddech

Definicja

złożony ze zdarzeń następujących jedno po drugim częściej niż zwykle

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość

Połączenia

prędki krok, oddech, ruch; rytm

Cytaty

Od strony drogi rozległy się lekkie, prędkie kroki. Julek biegł przez ciemne podwórze.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990

Potem, gdy w milczeniu wpatrywali się w szklanki napełnione bursztynowozłocistym płynem, a ciszę mąciło tylko prędkie uderzanie grubych kropli o blaszany parapet, Małgorzata skryła twarz w dłoniach i zaszlochała.

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Zapadła cisza, w której słychać było prędkie oddechy i kroki chodzących.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka
D.	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiej
C.	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiej
B.	prędkiego	prędkiego	prędki	prędkie	prędką
N.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędką
Ms.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędkiej
W.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie
D.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
C.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim
B.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkie
N.	prędkimi	prędkimi	prędkimi	prędkimi
Ms.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
W.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędszy	prędszy	prędszy	prędsze	prędsza
D.	prędszego	prędszego	prędszego	prędszego	prędszej
C.	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszej
B.	prędszego	prędszego	prędszy	prędsze	prędszą
N.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszą
Ms.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędsi	prędsi	prędsze	prędsze
D.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych
C.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym
B.	prędszych	prędszych	prędszych	prędsze
N.	prędszymi	prędszymi	prędszymi	prędszymi
Ms.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych

3. efekt

Definicja

taki, który następuje w krótkim czasie po czymś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

prędki awans; zgon; prędka decyzja, odpowiedź, opinia; śmierć; prędkie zobaczenie; zaspokojenie

Cytaty

	Toteż zarówno w Dziejach apostolskich, jak w Listach Pawła, jak w pismach wysyłanych przez hierarchów gmin wiele się mówi o niezbędnej szybkości misji: o tym, że ktoś niezwłocznie przybył, rychło powróci, że natychmiast wysyła się ten list i czeka na prędką odpowiedź. źródło: NKJP: red. Siwicka Dorota, Bieńczyk Marek, Nawarecki Aleksander: Szybko i szybciej, 1996
	Twierdzi, że zawinił, bo nie przekonał jej o sile swoich uczuć, że przestraszył ją prędką miłością i zaskoczył [...]. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Nikczemne historie 2009
	Te z prawego rękawa natarte były silnymi ziołami usypiającymi, ukłucie jednego z lewych sprowadzało natomiast prędką śmierć. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Pewnej nocy obudził mnie z głębokiego snu apetyt na jabłko. Wstałem i lunatycznie udałem się do spiżarni, nie zapalając świateł. Żądza we mnie jest i pewność prędkiego jej zaspokojenia. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka
D.	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiej
C.	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiej
B.	prędkiego	prędkiego	prędki	prędkie	prędką
N.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędką
Ms.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędkiej
W.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie
D.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
C.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim
B.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkie
N.	prędkimi	prędkimi	prędkimi	prędkimi
Ms.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
W.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędszy	prędszy	prędszy	prędsze	prędsza
D.	prędszego	prędszego	prędszego	prędszego	prędszej
C.	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszej
B.	prędszego	prędszego	prędszy	prędsze	prędszą
N.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszą
Ms.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędsi	prędsi	prędsze	prędsze
D.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych
C.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym
B.	prędszych	prędszych	prędszych	prędsze
N.	prędszymi	prędszymi	prędszymi	prędszymi
Ms.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych

4. ktoś

Definicja

działający pochopnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Połączenia

prędki człowiek; prędki charakter

Cytaty

– Powoli... Dużo pytań... – Elsa znów się uśmiechnęła. – Ze wszystkim był pan taki prędki?

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

– Ona przy dworze chowana, tutejszych niebezpieczeństw nieświadoma, przy tym gorącej krwi i czasami zbyt prędka. No, ale dobre z niej dziecko – usprawiedliwiła ją zaraz.

źródło: NKJP: Plewy na wietrze, Esensja, 2006-10

Nie byli obaj prędcy w zawieraniu znajomości, a jeszcze ostrożniej przyjmowali obcych do swego świata.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka
D.	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiego	prędkiej
C.	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiemu	prędkiej
B.	prędkiego	prędkiego	prędki	prędkie	prędką
N.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędką
Ms.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim	prędkiej
W.	prędki	prędki	prędki	prędkie	prędka

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie
D.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
C.	prędkim	prędkim	prędkim	prędkim
B.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkie
N.	prędkimi	prędkimi	prędkimi	prędkimi
Ms.	prędkich	prędkich	prędkich	prędkich
W.	prędcy	prędcy	prędkie	prędkie

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prędszy	prędszy	prędszy	prędsze	prędsza
D.	prędszego	prędszego	prędszego	prędszego	prędszej
C.	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszemu	prędszej
B.	prędszego	prędszego	prędszy	prędsze	prędszą
N.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszą
Ms.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym	prędszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prędsi	prędsi	prędsze	prędsze
D.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych
C.	prędszym	prędszym	prędszym	prędszym
B.	prędszych	prędszych	prędszych	prędsze
N.	prędszymi	prędszymi	prędszymi	prędszymi
Ms.	prędszych	prędszych	prędszych	prędszych

Frazeologizmy

do zobaczenia
do prędkiego zobaczenia

Data ostatniej modyfikacji: 25.08.2018