Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dzięki I
Definicja
Wymowa
[dzieŋkować]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Połączenia
- minister, pacjent, premier dziękuje komuś
- dziękować Bogu, lekarzom, nauczycielom, organizatorom, Polakom, pracownikom, przyjacielowi, rodzicom, samorządom, zgromadzonym
- dziękować gestem, skinieniem głowy, ukłonami, uśmiechem
- dziękować w duchu, w modlitwach
- dziękować za dar, za czyjąś dobroć, za gościnę, za łaski, za plony, za pomoc, za pracę, za prezent, za współpracę, za wszystko, za wyróżnienie, za zaproszenie, za zaufanie, za życzenia
- dziękować gorąco, grzecznie, serdecznie, uprzejmie, wylewnie
Cytaty
Imperatorowa z chłodną ironią dziękowała królowi za zaufanie. źródło: KWSJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960 |
|
Hanka dziękowała Bogu, że dziecko nareszcie się uspokoiło. źródło: KWSJP: Jewhen Hucało: Domowe ognisko, 1978 |
|
Wanda dziękowała mu gorliwym przytakiwaniem. źródło: KWSJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962- |
|
- Dziękuję ci, że pomagasz Majce. Dziękuję! źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972 |
|
Bóg wam zapłać, że mogę być razem z wami - dziękował kapelan w strażackim mundurze. źródło: KWSJP: Adam Ligiecki: Strażacka setka, Echo Dnia, 2006-05-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dziękuję |
dziękujemy |
|||
2 os. |
dziękujesz |
dziękujecie |
|||
3 os. |
dziękuje |
dziękują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dziękowałem +(e)m dziękował |
dziękowałam +(e)m dziękowała |
dziękowałom +(e)m dziękowało |
dziękowaliśmy +(e)śmy dziękowali |
dziękowałyśmy +(e)śmy dziękowały |
2 os. |
dziękowałeś +(e)ś dziękował |
dziękowałaś +(e)ś dziękowała |
dziękowałoś +(e)ś dziękowało |
dziękowaliście +(e)ście dziękowali |
dziękowałyście +(e)ście dziękowały |
3 os. |
dziękował |
dziękowała |
dziękowało |
dziękowali |
dziękowały |
bezosobnik: dziękowano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę dziękował będę dziękować |
będę dziękowała będę dziękować |
będę dziękowało będę dziękować |
będziemy dziękowali będziemy dziękować |
będziemy dziękowały będziemy dziękować |
2 os. |
będziesz dziękował będziesz dziękować |
będziesz dziękowała będziesz dziękować |
będziesz dziękowało będziesz dziękować |
będziecie dziękowali będziecie dziękować |
będziecie dziękowały będziecie dziękować |
3 os. |
będzie dziękował będzie dziękować |
będzie dziękowała będzie dziękować |
będzie dziękowało będzie dziękować |
będą dziękowali będą dziękować |
będą dziękowały będą dziękować |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
dziękujmy |
|
2 os. |
dziękuj |
dziękujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dziękowałbym bym dziękował |
dziękowałabym bym dziękowała |
dziękowałobym bym dziękowało |
dziękowalibyśmy byśmy dziękowali |
dziękowałybyśmy byśmy dziękowały |
2 os. |
dziękowałbyś byś dziękował |
dziękowałabyś byś dziękowała |
dziękowałobyś byś dziękowało |
dziękowalibyście byście dziękowali |
dziękowałybyście byście dziękowały |
3 os. |
dziękowałby by dziękował |
dziękowałaby by dziękowała |
dziękowałoby by dziękowało |
dziękowaliby by dziękowali |
dziękowałyby by dziękowały |
bezosobnik: dziękowano by
bezokolicznik: dziękować
imiesłów przysłówkowy współczesny:
dziękując
gerundium: dziękowanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dziękowanie |
dziękowania |
D. | dziękowania |
dziękowań |
C. | dziękowaniu |
dziękowaniom |
B. | dziękowanie |
dziękowania |
N. | dziękowaniem |
dziękowaniami |
Ms. | dziękowaniu |
dziękowaniach |
W. | dziękowanie |
dziękowania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: dziękujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dziękujący |
dziękujący |
dziękujący |
dziękujące |
dziękująca |
D. | dziękującego |
dziękującego |
dziękującego |
dziękującego |
dziękującej |
C. | dziękującemu |
dziękującemu |
dziękującemu |
dziękującemu |
dziękującej |
B. | dziękującego |
dziękującego |
dziękujący |
dziękujące |
dziękującą |
N. | dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
dziękującą |
Ms. | dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
dziękującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dziękujący |
dziękujący |
dziękujące |
dziękujące |
D. | dziękujących |
dziękujących |
dziękujących |
dziękujących |
C. | dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
dziękującym |
B. | dziękujących |
dziękujących |
dziękujących |
dziękujące |
N. | dziękującymi |
dziękującymi |
dziękującymi |
dziękującymi |
Ms. | dziękujących |
dziękujących |
dziękujących |
dziękujących |
odpowiednik aspektowy: podziękować
Składnia
Rzosobowy | + | dziękować | + |
KOMU +
za CO
|
Rzosobowy | + | dziękować | + |
KOMU +
że ZDANIE
|
Rzosobowy | + | dziękować | + |
KOMU +
CZYM
|
Rzosobowy | + | dziękować | + |
MOWA WPROST
|