UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

armia

Chronologizacja

1685, KorBa

Pochodzenie

ros. ármija

1. wojsko

Definicja

duży zespół ludzi wyposażonych w broń, mający zapewnić państwu bezpieczeństwo oraz prowadzić działania wojenne

Wymowa

[armja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oręż, wojsko, wojskowość, żołnierz

Połączenia

  • milionowa, półmilionowa, stutysięczna..., olbrzymia; regularna; kolonialna; bratnia, nieprzyjacielska, sojusznicza, wroga; potężna, sprawna, wyszkolona; nowoczesna, przestarzała; bohaterska, niezwyciężona, zwycięska armia; armia pruska, radziecka, szwedzka...; carska, cesarska, hitlerowska, Krajowa; armie zaborcze
  • armia Księstwa Warszawskiego
  • armia z poboru
  • armia i milicja, armia i policja, armia i wywiad; gospodarka i armia
  • żołnierze; dowództwo, sztab; liczebność, szeregi; manewry; kapitulacja armii (japońskiej, niemieckiej, polskiej...)
  • dostawy, uzbrojenie, zaopatrzenie dla armii; pobór, rekrutacja do armii
  • służba; dyscyplina; bunt, spisek; czystki w armii
  • armia nadciąga
  • rozbić; zreformować armię;
  • dozbrojenie, unowocześnienie armii
  • pójść, trafić/trafiać, wstąpić/wstępować; powołać, wcielić/wcielać kogoś do armii
  • uciekać przed armią
  • służyć, walczyć w armii

Cytaty

Sztab armii wydał zgodę na manewry sił powietrznych w Polsce.

źródło: NKJP: Aleksander Kaczorowski: Węgry, Gazeta Wyborcza, 1996-05-25

Siergiejew [...] podkreślił, że liczebność armii rosyjskiej zostanie ograniczona do 1 stycznia 1998 r. do 1,5 mln żołnierzy.

źródło: NKJP: Jędrzej Bielecki: Mniej wojsk w Kaliningradzie, Rzeczpospolita, 1997

Armia polska nie realizuje dziś podstawowego programu szkoleniowego ze względu na brak sprzętu i amunicji.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.11.1998

Za takie pieniądze można wystawić wielką, świetnie wyposażoną armię.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Nie ma odwrotu od procesu profesjonalizacji armii.

źródło: NKJP: Beata Mońka: Według hiszpańskiej recepty, Tygodnik Rybnicki, 2008-08-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. armia
armie
D. armii
armii
neut
armij
char
C. armii
armiom
B. armię
armie
N. armią
armiami
Ms. armii
armiach
W. armio
armie

2. pancerna

Definicja

pewna liczba dywizji lub korpusów danego rodzaju wojsk pod wspólnym dowództwem

Wymowa

[armja]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Połączenia

  • pierwsza, druga, trzecia...; nacierająca armia; armia konna, lądowa, lotnicza, pancerna, polowa; interwencyjna, okupacyjna, osłonowa; dowodzona przez kogoś
  • armia "Modlin", "Poznań", "Prusy"...
  • armia Andersa, Berlinga, Dybicza...; frontu Ukraińskiego, Wschodniego, Zachodniego...
  • armia pod czyimś dowództwem, pod czyjąś wodzą
  • dowódca, wódz; ofensywa, natarcie armii

Cytaty

Generał Jeffrey Amherst ruszył przeciwko francuskim fortom Ticonderoga i Crown Point nad jeziorem Champlain, a po ich zajęciu miał się połączyć z pierwszą armią, oblegającą Quebec.

źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994

Natarcie armii Poznań przyniosło odzyskanie Łęczycy.

źródło: NKJP: Internet

W ostatnich dniach Powstania przepłynęła Wisłę dla nawiązania łączności z armią Berlinga.

źródło: NKJP: Jerzy Jachowicz: Mord w Aninie, Gazeta Wyborcza, 1992-09-03

Na Ukrainę wmaszerowała druga armia rosyjska Wasyla Szeremietiewa i z Kozakami Jerzego Chmielnickiego planowała uderzenie na Kraków.

źródło: NKJP: W zgodzie ze „starym polskim urządzeniem”, Dziennik Polski, 2000-11-17

Colbert przyczynił się także do rozbudowy armii lądowej i floty morskiej.

źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. armia
armie
D. armii
armii
neut
armij
char
C. armii
armiom
B. armię
armie
N. armią
armiami
Ms. armii
armiach
W. armio
armie

3. ludzi

Definicja

pot. 
wielka liczba ludzi

Wymowa

[armja]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  legion

Połączenia

  • olbrzymia armia
  • armia ludzi, ochroniarzy, pracowników, urzędników

Cytaty

Będziemy mieli do czynienia z całą armią ludzi od lat szukających sprawiedliwości i przynajmniej częściowego wynagrodzenia poniesionych strat.

źródło: NKJP: Odszkodowania, Dziennik Polski, 2001-03-09

Pozbawieni pracy robotnicy albo powiększali armię bezrobotnych, albo zaciągali się do mafijnego wojska.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Armia urzędników z urzędów rejonowych administracji rządowej z pewnością nie kosztuje mniej niż administracja powiatowa.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.06.1994

Również w Brukseli w oczy rzuca się armia pracowników instytucji europejskich, razem z rodzinami jest ich około osiemdziesięciu tysięcy.

źródło: NKJP: M.Barwicka: Stolice Europy, Tygodnik Ciechanowski, 2004-08-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. armia
armie
D. armii
armii
neut
armij
char
C. armii
armiom
B. armię
armie
N. armią
armiami
Ms. armii
armiach
W. armio
armie

Składnia

bez ograniczeń + armia +
KOGO

Frazeologizmy

Armia Czerwona
Armia Krajowa
Armia Ludowa
Armia Zbawienia
błękitna armia
Armia Hallera
Data ostatniej modyfikacji: 17.11.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj