UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

jątrzyć się

Chronologizacja

1466, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. jątrzę się
jątrzymy się
2 os. jątrzysz się
jątrzycie się
3 os. jątrzy się
jątrzą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. jątrzyłem się
+(e)m się jątrzył
jątrzyłam się
+(e)m się jątrzyła
jątrzyłom się
+(e)m się jątrzyło
jątrzyliśmy się
+(e)śmy się jątrzyli
jątrzyłyśmy się
+(e)śmy się jątrzyły
2 os. jątrzyłeś się
+(e)ś się jątrzył
jątrzyłaś się
+(e)ś się jątrzyła
jątrzyłoś się
+(e)ś się jątrzyło
jątrzyliście się
+(e)ście się jątrzyli
jątrzyłyście się
+(e)ście się jątrzyły
3 os. jątrzył się
jątrzyła się
jątrzyło się
jątrzyli się
jątrzyły się

bezosobnik: jątrzono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się jątrzył
będę się jątrzyć
będę się jątrzyła
będę się jątrzyć
będę się jątrzyło
będę się jątrzyć
będziemy się jątrzyli
będziemy się jątrzyć
będziemy się jątrzyły
będziemy się jątrzyć
2 os. będziesz się jątrzył
będziesz się jątrzyć
będziesz się jątrzyła
będziesz się jątrzyć
będziesz się jątrzyło
będziesz się jątrzyć
będziecie się jątrzyli
będziecie się jątrzyć
będziecie się jątrzyły
będziecie się jątrzyć
3 os. będzie się jątrzył
będzie się jątrzyć
będzie się jątrzyła
będzie się jątrzyć
będzie się jątrzyło
będzie się jątrzyć
będą się jątrzyli
będą się jątrzyć
będą się jątrzyły
będą się jątrzyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. jątrzmy się
2 os. jątrz się
jątrzcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. jątrzyłbym się
bym się jątrzył
jątrzyłabym się
bym się jątrzyła
jątrzyłobym się
bym się jątrzyło
jątrzylibyśmy się
byśmy się jątrzyli
jątrzyłybyśmy się
byśmy się jątrzyły
2 os. jątrzyłbyś się
byś się jątrzył
jątrzyłabyś się
byś się jątrzyła
jątrzyłobyś się
byś się jątrzyło
jątrzylibyście się
byście się jątrzyli
jątrzyłybyście się
byście się jątrzyły
3 os. jątrzyłby się
by się jątrzył
jątrzyłaby się
by się jątrzyła
jątrzyłoby się
by się jątrzyło
jątrzyliby się
by się jątrzyli
jątrzyłyby się
by się jątrzyły

bezosobnik: jątrzono by się

bezokolicznik: jątrzyć się

imiesłów przysłówkowy współczesny: jątrząc się

gerundium: jątrzenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. jątrzenie się
jątrzenia się
D. jątrzenia się
jątrzeń się
C. jątrzeniu się
jątrzeniom się
B. jątrzenie się
jątrzenia się
N. jątrzeniem się
jątrzeniami się
Ms. jątrzeniu się
jątrzeniach się
W. jątrzenie się
jątrzenia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: jątrzący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. jątrzący się
jątrzący się
jątrzący się
jątrzące się
jątrząca się
D. jątrzącego się
jątrzącego się
jątrzącego się
jątrzącego się
jątrzącej się
C. jątrzącemu się
jątrzącemu się
jątrzącemu się
jątrzącemu się
jątrzącej się
B. jątrzącego się
jątrzącego się
jątrzący się
jątrzące się
jątrzącą się
N. jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącą się
Ms. jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. jątrzący się
jątrzący się
jątrzące się
jątrzące się
D. jątrzących się
jątrzących się
jątrzących się
jątrzących się
C. jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
jątrzącym się
B. jątrzących się
jątrzących się
jątrzących się
jątrzące się
N. jątrzącymi się
jątrzącymi się
jątrzącymi się
jątrzącymi się
Ms. jątrzących się
jątrzących się
jątrzących się
jątrzących się

Pochodzenie

Zob. jątrzyć

1. o ranie

Definicja

wydzielać ropę na skutek infekcji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jadzić się, paćkać się, paskudzić się, syfić się
antonimy:  goić się

Połączenia

  • jątrzące się rany

Cytaty

Cofnęła rękę i trochę jakby z odcieniem zalotności wysunęła stopę. Była brudna, przeżarta wielodniowym brudem, na zdeformowanych zbyt ciasnym obuwiem palcach i ponad piętą jątrzyły się krwawe obtarcia i bąble.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Potrzaskane, poszarpane, zainfekowane członki ucinano, a rany polewano środkami dezynfekcyjnymi, gdy tylko zaczynał się naturalny proces gojenia. W ten sposób ciało nie mogło się wyleczyć, zaczynało się jątrzyć, gnić, a wtedy wkraczał chirurg, którego interwencja ostatecznie skracała cierpienia rannego [...].

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

Siostra jest już pogryziona przez czerwone mrówki. W tym klimacie każda ranka jątrzy się i nie chce goić.

źródło: NKJP: Internet

Wielu z nich miało amputowane palce u rąk i nóg i jątrzące się rany na ciele z awitaminozy, byli bezzębni.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Anders, 2008

2. o niepokoju

Definicja

nie dawać spokoju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Jątrzyła się też we mnie przykra prawda, że nie sprostałem wymaganiom, powracał wstyd za chwilę, kiedy myśląc już tylko o ucieczce, pozwoliłem, żeby sprzątnięto mi sprzed nosa upuszczony karabin.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000

Teraz rumieniec zalał twarz Uli aż po czoło. Zadawniona, jątrząca się przez lata zazdrość o ojca wezbrała w niej na nowo, niwecząc lęk i zmieszanie.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Dokuczał mu poza tym głód, od wczesnego południa nie mieli nic w ustach, oboje. Ale jedyne, co mógł w tej chwili przeciwstawić własnej bezsilności, to była zacięta, coraz ostrzej się jątrząca złość.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

3. o konflikcie

Definicja

wyrażać się w postaci długotrwałego urazu psychicznego, sporu lub konfliktu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

Ten wylew nienawiści nastąpił podskórnie w czasie, gdy oficjalnie jątrzył się spór co do formy przeprosin za zbiorowy mord w Jedwabnem.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Kultura obrażonych, 2003

Od 1947 r. ten najpoważniejszy z bliskowschodnich konfliktów jątrzy się nieprzerwanie, zatruwając relacje pomiędzy światem zachodnim a światem islamskim.

źródło: NKJP: Wojna u wrót Babilonu: Dziennik Polski, 2003-03-28

Urazowy szok modernizacji to rodzaj traumy doskonale współgrającej z wytłumioną, ale jątrzącą się pokoleniową traumą II wojny: rzezi, bombardowań i wywózek.

źródło: NKJP: Kazimiera Szczuka: Rewolucja jest kobietą, Polityka, 2008-12-13

Długo jątrzący się konflikt społeczny może jednak doprowadzić do istotnych zmian na scenie politycznej.

źródło: NKJP: Robert Jakubowski, Jacek Szczepanik, Wojciech Maziarski: Koniec strajku maszynistów, Gazeta Wyborcza, 1992-08-22

Zatem wywołanie wrażenia, że sojusz austriacko-niemiecki przestał obowiązywać, groziło wzmożeniem się niebezpieczeństwa wojny, które i tak w tym czasie ze względu na jątrzącą się sprawę bułgarską stale istniało.

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Koniec sojuszu trzech cesarzy, 1977

Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj