Chronologizacja
W postaci: fertuch
1. ubranie
Definicja
Pochodzenie
niem. Vortuch
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ubiór |
Połączenia
- chirurgiczny, kucharski, kuchenny, krawiecki, laboratoryjny, lekarski, malarski, pielęgniarski, robotniczy, rzeźnicki, szkolny, szpitalny; roboczy, ochronny; ceratowy, gumowy, lniany, ołowiany, płócienny, skórzany, stylonowy, zgrzebny; długi, ogromny, wielki; biały, granatowy, niebieski, śnieżnobiały; kwiecisty; brudny, czysty, nakrochmalony, niechlujny, poplamiony, świeży, wykrochmalony, zatłuszczony; jednorazowy; obowiązkowy fartuch
- fartuch babci, gospodyni, kucharki, lekarza, pielęgniarki, sprzątaczki
- fartuchy dla lekarzy
- fartuch w kwiaty, w kwiatki, w prążki
- fartuch z rękawami
- fartuchy i czepki, fartuchy i maski, fartuchy i ochraniacze na buty, fartuchy i rękawice
- brzeg, kieszeń, mankiet, poły, rąbek, róg fartucha; komplet fartuchów
- plama na fartuchu; człowiek, ekspedientka, gospodyni, kelner, kobieta, lekarz, mężczyzna w fartuchu
- fartuchy wiszą gdzieś
- nosić, ściągnąć/ściągać, !?ubrać, włożyć/wkładać, założyć/zakładać, zdjąć/zdejmować; rozpiąć/rozpinać; otrzepywać fartuch
- obetrzeć/obcierać, przepasać, wytrzeć/wycierać coś fartuchem
- plakietki przyczepione, przypięte do fartuchów
- przebrany, ubrany w fartuch; wytrzeć/wycierać ręce w fartuch
Cytaty
|
Po drodze nabrała do fartucha suchych szczap i chrustu. W bielonej izbie było czysto i ciepło. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1995 |
|
|
Około dwunastej spokojnie wkładała fartuch kuchenny i zaczynała gotować obiad. źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja droga B., 2000 |
|
|
Kontrolowana jest także higiena osobista personelu. Inspektorzy patrzą głównie na to, czy sprzedawca, kucharz i pomocnik mają czysty, biały płócienny fartuch oraz właściwie zabezpieczone włosy. źródło: NKJP: Kontrola na jedną zmianę, prasa, 1998 |
|
|
W Klinice Kardiochirurgii leży w sterylnej sali. Muszę założyć fartuch, czapkę, specjalne buty i maseczkę na twarz, nim pozwolą mi tam wejść. źródło: NKJP: Sercowa sprawa, Dziennik Polski, 2000-07-07 |
|
|
Pomywaczka wycierała ręce w brudny fartuch, brała długopis i w rubryce, zatytułowanej: „Poświadczenie”, składała zamaszysty podpis. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fartuch |
fartuchy |
|
| D. | fartucha |
fartuchów |
|
| C. | fartuchowi |
fartuchom |
|
| B. | fartuch |
fartuchy |
|
| N. | fartuchem |
fartuchami |
|
| Ms. | fartuchu |
fartuchach |
|
| W. | fartuchu |
fartuchy |
Informacja normatywna
Uznawane za niepoprawne: ubrać fartuch
2. w maszynie
Definicja
Pochodzenie
niem. Vortuch
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- fartuch ochronny, przeciwbłotny
- fartuch błotnika, pralki
- fartuch do pralki
- fartuch przetarł się
- wymienić, założyć, zdjąć fartuch
Cytaty
|
Szukam namiarów na tani serwis pralek, chodzi o wymianę fartucha w pralce. źródło: Internet |
|
|
Koniecznie trzeba znać budowę pralki i sposób jej działania. Zdjąć fartuch lub jak to nazywają - kołnierz gumowy - nie jest trudno. Gorzej jest z zakładaniem. źródło: Internet |
|
|
Zatrzymała mnie dzisiaj policja i przyczepiła się do motoru, że ma za bardzo odsłonięte koło i muszę założyć (cytuję) „fartuch przeciwbłotny - chlapacza”. źródło: Internet |
|
|
Fabryczne malowanie - kremowy pas okienny, czerwone burty, kremowe fartuchy ochronne i szary dach - obowiązywało przez wiele lat, a niektóre wagony przejeździły w takich barwach całą swoją służbę do 1992 roku. Od 1990 r. podczas remontów rozpoczęto w przegubowcach przemalowywać fartuchy na czerwono. źródło: Internet |
|
|
Renault rozwija prędkość do 30 węzłów (ok. 60 km/h). Powietrzno-gumowy fartuch pojazdu umożliwia poruszanie się po bagnach, wśród wysokich trzcin i na krótkich odcinkach lądowych. Poduszkowiec przystosowany jest do transportu na przyczepie [...]. źródło: NKJP: Przemysław Rot, Bartosz Gondek, Gazeta Wyborcza, 1995-03-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fartuch |
fartuchy |
|
| D. | fartucha |
fartuchów |
|
| C. | fartuchowi |
fartuchom |
|
| B. | fartuch |
fartuchy |
|
| N. | fartuchem |
fartuchami |
|
| Ms. | fartuchu |
fartuchach |
|
| W. | fartuchu |
fartuchy |
3. w budynku
Definicja
Pochodzenie
niem. Vordach
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo części budowli
Połączenia
- blaszany, gontowy fartuch
Cytaty
|
Gontowy jest też fartuch osłaniający kamienne podmurowanie dzwonnicy. źródło: NKJP: (abk): Wojnicka dzwonnica, Dziennik Polski, 1998-11-06 |
|
|
Nie jest to więc obiekt mogący zauroczyć miłośników sztuki cerkiewnej [...]. Na kamiennej podmurówce, osłoniętej blaszanym fartuchem, wznoszą się solidne ściany, układane z belek na zrąb i szalowane deskami [...]. źródło: NKJP: Cisza przerwana nieszczęściem, Dziennik Polski, 2002-03-02 |
|
|
W tym przypadku zaleca się wykonywanie przy krawędzi gzymsu fartucha blaszanego. źródło: Internet |
|
|
Blaszany fartuch należy również umieścić w progu drzwi tarasowych, a ewentualne szczeliny wypełnić silikonem. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | fartuch |
fartuchy |
|
| D. | fartucha |
fartuchów |
|
| C. | fartuchowi |
fartuchom |
|
| B. | fartuch |
fartuchy |
|
| N. | fartuchem |
fartuchami |
|
| Ms. | fartuchu |
fartuchach |
|
| W. | fartuchu |
fartuchy |