UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pałać

Chronologizacja

1 połowa XV w., Bańk
XV w., Bor

Pochodzenie

psł. *palati 'palić się, płonąć'

1. nienawiścią

Definicja

książk.

intensywnie odczuwać stan psychiczny nazwany sąsiadującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

odczuwać

Połączenia

pałać ambicją, chęcią, entuzjazmem, nadzieją, ochotą; gniewem, miłością, nienawiścią, radością; uczuciem

Cytaty

	[...] pałał wielką miłością do pędzla i sztalug. Namalował ponad 100 obrazów. źródło: NKJP: (ADOM): Powrócą po latach, Dziennik Polski, 2005-08-31
	Zdzisio pałał niekłamanym entuzjazmem. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Pewnie sam nie zauważasz, jak wielką pałasz nienawiścią do wszystkiego. źródło: NKJP: Internet
	Nieodwzajemnione pałanie uczuciem jest raczej deprymujące. źródło: Internet: edarling.pl/porady/milosc-platoniczna
	Trafiliśmy na dobrze dysponowany zespół gospodarzy, pałający ogromną chęcią rewanżu za przegraną w pierwszej rundzie [...]. źródło: NKJP: (kier): Nie starczyło sił, Gazeta Krakowska, 2005-05-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pałam	pałamy
2 os.	pałasz	pałacie
3 os.	pała	pałają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałem +(e)m pałał	pałałam +(e)m pałała	pałałom +(e)m pałało	pałaliśmy +(e)śmy pałali	pałałyśmy +(e)śmy pałały
2 os.	pałałeś +(e)ś pałał	pałałaś +(e)ś pałała	pałałoś +(e)ś pałało	pałaliście +(e)ście pałali	pałałyście +(e)ście pałały
3 os.	pałał	pałała	pałało	pałali	pałały

bezosobnik: pałano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pałał będę pałać	będę pałała będę pałać	będę pałało będę pałać	będziemy pałali będziemy pałać	będziemy pałały będziemy pałać
2 os.	będziesz pałał będziesz pałać	będziesz pałała będziesz pałać	będziesz pałało będziesz pałać	będziecie pałali będziecie pałać	będziecie pałały będziecie pałać
3 os.	będzie pałał będzie pałać	będzie pałała będzie pałać	będzie pałało będzie pałać	będą pałali będą pałać	będą pałały będą pałać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pałajmy
2 os.	pałaj	pałajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałbym bym pałał	pałałabym bym pałała	pałałobym bym pałało	pałalibyśmy byśmy pałali	pałałybyśmy byśmy pałały
2 os.	pałałbyś byś pałał	pałałabyś byś pałała	pałałobyś byś pałało	pałalibyście byście pałali	pałałybyście byście pałały
3 os.	pałałby by pałał	pałałaby by pałała	pałałoby by pałało	pałaliby by pałali	pałałyby by pałały

bezosobnik: pałano by

bezokolicznik: pałać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pałając

gerundium: pałanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pałanie	pałania
D.	pałania	pałań
C.	pałaniu	pałaniom
B.	pałanie	pałania
N.	pałaniem	pałaniami
Ms.	pałaniu	pałaniach
W.	pałanie	pałania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pałający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pałający	pałający	pałający	pałające	pałająca
D.	pałającego	pałającego	pałającego	pałającego	pałającej
C.	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającej
B.	pałającego	pałającego	pałający	pałające	pałającą
N.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającą
Ms.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pałający	pałający	pałające	pałające
D.	pałających	pałających	pałających	pałających
C.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym
B.	pałających	pałających	pałających	pałające
N.	pałającymi	pałającymi	pałającymi	pałającymi
Ms.	pałających	pałających	pałających	pałających

Składnia

pałać

CZYM

2. rumieńcem

Definicja

książk.

być zaczerwienionym z powodu gorączki lub doznawania silnych emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

twarz pała, policzki pałają
pałać rumieńcem, wypiekami

Cytaty

	Czuję się bardzo źle. Dreszcze nie ustępują, choć w toalecie ciepło, twarz pała, mam chyba gorączkę. źródło: NKJP: Wanda Ossowska: Przeżyłam...: Lwów - Warszawa 1939-1946, 2009
	Jeszcze dziś pałają mi policzki, gdy myślę o tej nieszczęsnej sarnie. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994
	Twarze większości spośród nich pałały wypiekami chorobliwego uniesienia. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	- Jestem Alona - odrzekła i zaczerwieniła się, wściekła na siebie, bo on to pewnie zauważył. Te pałające policzki zawsze doprowadzały ją do rozpaczy, ale nic na to nie mogła poradzić. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie miłości, 2008
	Pot ściekał im po skroniach brudnymi kroplami, po czerwonej, pałającej skórze okrągłych twarzy. źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pałam	pałamy
2 os.	pałasz	pałacie
3 os.	pała	pałają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałem +(e)m pałał	pałałam +(e)m pałała	pałałom +(e)m pałało	pałaliśmy +(e)śmy pałali	pałałyśmy +(e)śmy pałały
2 os.	pałałeś +(e)ś pałał	pałałaś +(e)ś pałała	pałałoś +(e)ś pałało	pałaliście +(e)ście pałali	pałałyście +(e)ście pałały
3 os.	pałał	pałała	pałało	pałali	pałały

bezosobnik: pałano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pałał będę pałać	będę pałała będę pałać	będę pałało będę pałać	będziemy pałali będziemy pałać	będziemy pałały będziemy pałać
2 os.	będziesz pałał będziesz pałać	będziesz pałała będziesz pałać	będziesz pałało będziesz pałać	będziecie pałali będziecie pałać	będziecie pałały będziecie pałać
3 os.	będzie pałał będzie pałać	będzie pałała będzie pałać	będzie pałało będzie pałać	będą pałali będą pałać	będą pałały będą pałać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pałajmy
2 os.	pałaj	pałajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałbym bym pałał	pałałabym bym pałała	pałałobym bym pałało	pałalibyśmy byśmy pałali	pałałybyśmy byśmy pałały
2 os.	pałałbyś byś pałał	pałałabyś byś pałała	pałałobyś byś pałało	pałalibyście byście pałali	pałałybyście byście pałały
3 os.	pałałby by pałał	pałałaby by pałała	pałałoby by pałało	pałaliby by pałali	pałałyby by pałały

bezosobnik: pałano by

bezokolicznik: pałać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pałając

gerundium: pałanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pałanie	pałania
D.	pałania	pałań
C.	pałaniu	pałaniom
B.	pałanie	pałania
N.	pałaniem	pałaniami
Ms.	pałaniu	pałaniach
W.	pałanie	pałania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pałający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pałający	pałający	pałający	pałające	pałająca
D.	pałającego	pałającego	pałającego	pałającego	pałającej
C.	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającej
B.	pałającego	pałającego	pałający	pałające	pałającą
N.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającą
Ms.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pałający	pałający	pałające	pałające
D.	pałających	pałających	pałających	pałających
C.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym
B.	pałających	pałających	pałających	pałające
N.	pałającymi	pałającymi	pałającymi	pałającymi
Ms.	pałających	pałających	pałających	pałających

Składnia

pałać

(CZYM)

3. o słońcu

Definicja

książk.

być źródłem intensywnego światła - jasności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

palić się, świecić, świecić się

Połączenia

pałające słońce

Cytaty

Ujrzałem kruczowłosą dziewczynę [...], szła [...] w pałającym słońcu.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Słońce pała czerwienią, złotem, lub zza chmur wygląda [...].

źródło: Internet: magiczne.pl

Rufę i pałające niebieskim światłem silniki jonowe widz ogląda dopiero po kilkudziesięciu sekundach.

źródło: NKJP: Jan M. Długosz, Wojciech Krusiński: Imperium prosperuje, Polityka, 2007-05-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pałam	pałamy
2 os.	pałasz	pałacie
3 os.	pała	pałają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałem +(e)m pałał	pałałam +(e)m pałała	pałałom +(e)m pałało	pałaliśmy +(e)śmy pałali	pałałyśmy +(e)śmy pałały
2 os.	pałałeś +(e)ś pałał	pałałaś +(e)ś pałała	pałałoś +(e)ś pałało	pałaliście +(e)ście pałali	pałałyście +(e)ście pałały
3 os.	pałał	pałała	pałało	pałali	pałały

bezosobnik: pałano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pałał będę pałać	będę pałała będę pałać	będę pałało będę pałać	będziemy pałali będziemy pałać	będziemy pałały będziemy pałać
2 os.	będziesz pałał będziesz pałać	będziesz pałała będziesz pałać	będziesz pałało będziesz pałać	będziecie pałali będziecie pałać	będziecie pałały będziecie pałać
3 os.	będzie pałał będzie pałać	będzie pałała będzie pałać	będzie pałało będzie pałać	będą pałali będą pałać	będą pałały będą pałać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pałajmy
2 os.	pałaj	pałajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałbym bym pałał	pałałabym bym pałała	pałałobym bym pałało	pałalibyśmy byśmy pałali	pałałybyśmy byśmy pałały
2 os.	pałałbyś byś pałał	pałałabyś byś pałała	pałałobyś byś pałało	pałalibyście byście pałali	pałałybyście byście pałały
3 os.	pałałby by pałał	pałałaby by pałała	pałałoby by pałało	pałaliby by pałali	pałałyby by pałały

bezosobnik: pałano by

bezokolicznik: pałać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pałając

gerundium: pałanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pałanie	pałania
D.	pałania	pałań
C.	pałaniu	pałaniom
B.	pałanie	pałania
N.	pałaniem	pałaniami
Ms.	pałaniu	pałaniach
W.	pałanie	pałania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pałający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pałający	pałający	pałający	pałające	pałająca
D.	pałającego	pałającego	pałającego	pałającego	pałającej
C.	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającej
B.	pałającego	pałającego	pałający	pałające	pałającą
N.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającą
Ms.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pałający	pałający	pałające	pałające
D.	pałających	pałających	pałających	pałających
C.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym
B.	pałających	pałających	pałających	pałające
N.	pałającymi	pałającymi	pałającymi	pałającymi
Ms.	pałających	pałających	pałających	pałających

Inne uwagi

Zwykle imcz

Składnia

pałać

(CZYM)

4. blaskiem

Definicja

książk.

być jasnym i błyszczącym w wyniku odbijania się światła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

świecić

Połączenia

oczy pałają
pałać blaskiem

Cytaty

Jego oczy pałały jakimś blaskiem.

źródło: NKJP: Robert Dudek: Mięsny książę, 1997

Wysokie czoło nad regularnymi brwiami dekorował srebrzysty sierp, pałający blaskiem rogaty półksiężyc [...].

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Ujrzałem kruczowłosą dziewczynę w pałającym zbożu, szła z pałającym wejrzeniem [...].

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	pałam	pałamy
2 os.	pałasz	pałacie
3 os.	pała	pałają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałem +(e)m pałał	pałałam +(e)m pałała	pałałom +(e)m pałało	pałaliśmy +(e)śmy pałali	pałałyśmy +(e)śmy pałały
2 os.	pałałeś +(e)ś pałał	pałałaś +(e)ś pałała	pałałoś +(e)ś pałało	pałaliście +(e)ście pałali	pałałyście +(e)ście pałały
3 os.	pałał	pałała	pałało	pałali	pałały

bezosobnik: pałano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę pałał będę pałać	będę pałała będę pałać	będę pałało będę pałać	będziemy pałali będziemy pałać	będziemy pałały będziemy pałać
2 os.	będziesz pałał będziesz pałać	będziesz pałała będziesz pałać	będziesz pałało będziesz pałać	będziecie pałali będziecie pałać	będziecie pałały będziecie pałać
3 os.	będzie pałał będzie pałać	będzie pałała będzie pałać	będzie pałało będzie pałać	będą pałali będą pałać	będą pałały będą pałać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		pałajmy
2 os.	pałaj	pałajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	pałałbym bym pałał	pałałabym bym pałała	pałałobym bym pałało	pałalibyśmy byśmy pałali	pałałybyśmy byśmy pałały
2 os.	pałałbyś byś pałał	pałałabyś byś pałała	pałałobyś byś pałało	pałalibyście byście pałali	pałałybyście byście pałały
3 os.	pałałby by pałał	pałałaby by pałała	pałałoby by pałało	pałaliby by pałali	pałałyby by pałały

bezosobnik: pałano by

bezokolicznik: pałać

imiesłów przysłówkowy współczesny: pałając

gerundium: pałanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pałanie	pałania
D.	pałania	pałań
C.	pałaniu	pałaniom
B.	pałanie	pałania
N.	pałaniem	pałaniami
Ms.	pałaniu	pałaniach
W.	pałanie	pałania

imiesłów przymiotnikowy czynny: pałający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	pałający	pałający	pałający	pałające	pałająca
D.	pałającego	pałającego	pałającego	pałającego	pałającej
C.	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającemu	pałającej
B.	pałającego	pałającego	pałający	pałające	pałającą
N.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającą
Ms.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym	pałającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	pałający	pałający	pałające	pałające
D.	pałających	pałających	pałających	pałających
C.	pałającym	pałającym	pałającym	pałającym
B.	pałających	pałających	pałających	pałające
N.	pałającymi	pałającymi	pałającymi	pałającymi
Ms.	pałających	pałających	pałających	pałających

Składnia

pałać

CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2015